ფერმერი არშალუის გალსტიანი ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ აგანადან, ცისფერი ყაბაყის მოშენებითა და ექსპორტით არის დაკავებული, რომელიც სუნელის სახით არის ცნობილი. გლეხმა სუნელის მინდვრები გააფართოვა და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტშიც დათესა, რადგან შეფუთული სუნელის ექსპორტის დაწყებას აპირებს.
ფერმერმა არშალუის გალსტიანმა სუნელი ბიზნესად აქცია. მისი თქმით, ის ერთადერთი ფერმერია ახალქალაქში, რომელსაც სუნელი ერთდროულად მოჰყავს და ექსპორტზეც გააქვს. სამი-ოთხი წლის წინ სუნელის ფასი კილოგრამზე 4-5 ლარამდე დაეცა. თუმცა გასული წლის სექტემბრიდან ფასმა ისევ მოიმატა და ახლა 1 კგ სუნელი 8 დოლარი ან 20 ლარი ღირს.
ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში ფერმერებს, რომლებსაც სუნელი მოჰყავთ, გადაუჭრელი პრობლემა შეექმნათ – მავნებელი მწერი, რომელსაც არ იცია როგორ ებრძოლონ. მავნებლები სუნელის მოსავლიანობაზე მოქმედებენ და სამჯერ ამცირებენ.
სუნელი ახალქალაქის შემდეგ სოფლებში მოჰყავთ: კოკიო, ალასტანი, გომანი, ოლავერდი, მერენია, კოჩიო, აგანა და სხვა. ზოგიერთმა სოფელმა მავნებლების გამო თესვა საერთოდ შეწყვიტა, ზოგიერთ სოფელში მოსახლეობა რისკავს და ძირითადად ახალ მინდვრებში თესავს.
ფერმერს არშალუის გალსტიანს პროდუქტი ახლა დათესილი აქვს სოფელ კოჩიში, კოკიოში, აზავრეთში, ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში. ის მიწას სოფელ ფოკაში, ჟდანოვაკანში, გორელოვკაში ქირაობს.
არშალუის გალსტიანი პირველია, ვინც ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში სუნელის მოყვანა დაიწყო და ჯერჯერობით კმაყოფილია. დედამიწა ვირუსით ჯერ კიდევ არ არის ინფიცირებული.
„სუნელი შარშან ექსპერიმენტულად მოვიყვანე სოფელ ფოკაში და კარგი შედეგი მივიღე. წელს მინდვრები გავაფართოვე. მთელი ოჯახი ვმუშაობთ, ყველაფერს ხელით ვაკეთებთ. სუნელს ყოველთვის კარგი ფასი ჰქონდა, უბრალოდ რამდენიმე წლის წინ ბევრმა დაიწყო მოყვანა და ფასი დაეცა, ახლა კი ისევ გაიზარდა“, – განმარტავს არშალუის გალსტიანი.
ის სუნელს არა მარტო ზრდის და ყიდის, არამედ ადგილობრივი ფერმერებისგან შემდგომი ექსპორტისთვისაც ყიდულობს. მიაჩნია, რომ სუნელის მოყვანამ სოფლის მოსახლეობის განვითარებასა და კეთილდღეობაში დიდი წვლილი შეიტანა.
არშალუი გალსტიანი სუნელებს რუსეთსა და ევროპაში ჰყიდის. რამდენიმე წლის წინ რუსეთში 100 ტონამდე სუნელი გაიტანა ექსპორტით. საქართველოში შედარებით ნაკლები იყიდება – ბაზარი პატარაა.
გასულ წელს არშალუისმა 1 500 ტონა სუნელი მიიღო, 1 ჰექტარ მიწის ნაკვეთიდან საშუალოდ 15 კგ თესლი მოაგროვა.
წელს არშალუის გალსტიანმა 4,5 ჰექტარი სუნელი დათესა, მოსავლის აღება კი აგვისტოში იწყება. გალსტიანი მოსახლეობისგან სუნელს 20 ლარად ყიდულობს და 3-4 ლარით ძვირად ყიდის.
არშალუის გალსტიანი წელს სუნელის შეფუთვას აპირებს. მისი თქმით, საბოლოო პროდუქტის ექსპორტისას მოგება უფრო დიდია, ვიდრე ნედლეულის რეალიზაციისას.
„წელს მინდა შეფუთვა დავიწყო და ეს ხაზი თურქეთიდან ჩამოვიტანო. მხოლოდ სანიტარიული და ჰიგიენური პირობების საკითხი რჩება. 20 ლარი ახლა ნორმალურია, მაგრამ ზოგადად ფასი ექსპორტზეა დამოკიდებული. სუნელი სანელებლებია და საჭირო საკვების სიაში არ შედის, მაგრამ მისი მირთმევა სასიამოვნოა“.
გამოწვევები, რომლებიც ახალქალაქელმა ფერმერმა შესაძლებლობას აქციეს
სუნელის მოყვანას სოფლებში იძულებით წყვეტენ
