მოსავლის აღება ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფლებში გრძელდება. ფერმერები სასიამოვნოდ გაკვირვებულები არიან მოსავლის სიმრავლით, მაგრამ იმედგაცრუებულები მისი ფასით. მოსავლის სიუხვე მისი მოკრეფისა და შენახვისთვის უფრო მეტ ხარჯს მოითხოვს.
მოსავლის აღება ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში ნაყოფიერი მიწის ვრცელ მინდვრებზე სექტემბრის შუა რიცხვებიდან მიმდინარეობს. აქ იკრიფება მთელი ქვეყნის მასშტაბით ცნობილი ახალქალაქის კარტოფილი. სოფელი ჩამდურა ითვლება იმ ადგილად, სადაც ფერმერები ასობით ჰექტარ შავ მიწაზე კარტოფილს თესავენ. აქ მოსავალი თითქმის ყოველთვის კარგია, მაგრამ წელს კარტოფილის მოსავლიანობამ როგორც ჩამდურას, ისე ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სხვა სოფლების მცხოვრებლები გააოცა, როგორც ამბობენ, წელს იდეალური ამინდი იყო, საკმაოდ მზიანი და წვიმიანი იყო. კარტოფილის ხარისხიც წელს მაღალია.
მზეზე მსხვილი და საშუალო ზომის კარტოფილია ამოყრილი, მაგრამ წელს ფერმერებს კიდევ ერთი პრობლემა აქვთ – არ არის საკმარისი სამუშაო ძალა, რამაც დღიური ანაზღაურების გაძვირება განაპირობა. ამასთან, ფერმერები ჩივიან, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი მოსავალია, ფასი დაბალია.
ფერმერების თქმით, ფასს არა გამყიდველები, არამედ მყიდველები ადგენენ და მყიდველები წელს ძირითადად მეზობელი აზერბაიჯანიდან არიან. ახალქალაქის კარტოფილი ბაქოში სატვირთო მანქანებით გადააქვთ.
„წელს ბევრი კარტოფილია, მაგრამ ნიადაგის სინესტის გამო ტალახიანია, ვინც მოდის საყიდლად ამას იწუნებენ. ამბობენ, გაშრეს და მერე წავიღებთ, რომ მიწიანი არ იყოს. ხოლო კარტოფილის ფასი ძალიან დაბალია – 50 თეთრი ღირს. რამდენიმე სატვირთო მანქანა მოდის, თეთრ ჯიშებს 50 თეთრად ყიდულობენ. გასულ წელს კარტოფილი დარჩა, რეალიზება ვერ მოახერხეს. კარტოფილი საწყობებში დარჩა, საკმაოდ ბევრი გაფუჭდა. ცოტას ვთესავ და იაფად გავყიდე, მე არ მქონდა. მაგრამ იყო ხალხი, ვინც გადაყარა, განსაკუთრებით სათესლე კარტოფილი. წელს კიდევ ერთი პრობლემაა, მინდორში ძალიან ცოტაა სამუშაო ძალა. სამუშაო ძალის ფასი 100 ლარამდე უნდათ გაზარდონ“, – ამბობს ჩამდურას მცხოვრები სამველ მელქონიანი.
კარტოფილის ფასი ძლივს ფარავს თავითღირებულებას, მაგრამ სჯობს იაფად გავყიდოთ, ვიდრე სარდაფებში და საწყობებში დალპეს, — ამ მოსაზრებაზე არიან სოფელში. ამის მიუხედავად, მართალია ნაკლებად, მაგრამ გაზაფხულზე მაინც ყრიდნენ ამ სოფელში დამპალ კარტოფილს.
„გზა გახსნეს და კარტოფილი ბაქოდან შემოაქვთ. დღეში დაახლოებით 1000 ტონა ფურებს მიაქვთ. ასეთი დონე დიდი ხანია არ იყო. ძალიან ბევრია. რუსეთშიც თუ წაიღებენ, ალბათ გაძბირდება. დღეში 6 სატვირთო მანქანაას მიაქვს კარტოფილი. საქართველოს სხვა ნაწილებიდანაც ყიდულობენ. ამ ნაწილში რეალიზაციის პრობლემა ჯერ არ გვაქვს. წელს ჯერჯერობით კარგია, მაგრამ ფასი დაბალია. თვითღირებულება უკვე არის 50 თეთრი, 70-80 თეთრი თუ ეღირება, უკვე კარგია. წელს მოსავლით კმაყოფილი ვართ, კარგი მოსავალი გვაქვს. წვიმიანი ამინდები იყო, ამიტომ კარგი მოსავალი გამოვიდა. უკვე 12 დღეა მოსავალს ვკრეფთ, უკვე ვამთავრებთ“,- ამბობს კარლენ აბელიანი.
შრომის ანაზღაურებაზე საუბრისას, კარტოფილის მოსავლის დროსაც კი განსხვავებაა მამაკაცისა და ქალის შრომას შორის. თუ დაქირავებული მამაკაცი დღეში 80-100 ლარს შოულობს, მაშინ ქალის შრომა 70-80 ლარს შეადგენს. ამის ახსნა იმაში მდგომარეობს, რომ კაცები კარტოფილს მძიმე ტომრებს წევენ, ქალები კი ამ ტომრებში კრეფენ.
„უბრალოდ, ფასი ძალიან დაბალია. ასე თუ გაგრძელდება, შესაძლოა რუსეთშიც წაიღონ. ჯერჯერობით მხოლოდ აზერბაიჯანელები ყიდულობენ. ქვეყნის შიგნითაც ყიდულობენ, მაგრამ შედარებით ნაკლებს. ერთი ჰექტარიდან წელს ბევრი მოსავალი მივიღეთ. 35-40 ტონა. ხოლო ადრე 20-30 ტონას ძლივს ვიღებდით. წელს ამინდი იყო კარგი, მზე, წვიმა და ქარი. ჩვენთან ჰექტრობით კარტოფილს თესავენ, ძალიან ბევრს“,- ამბობს სოფლის სხვა მცხოვრები მელკონიან სამველი.
მიუხედავად იმისა, რომ მოსავლიანობით წლევანდელი წელი წარმატებული იყო, მოსავლის რეალიზაციაზე მაინც ბევრი რამ არის დამოკიდებული. სოფლის მოსახლეობა მთავრობის სტრატეგიისა და სხვა ქვეყნებიდან მყიდველების რაოდენობის გაზრდის იმედი აქვს. თუმცა, ყოველ ჯერზე ახალქალაქის სოფლის მცხოვრებლებს ღია საბაზრო ეკონომიკისა და სოფლის მეურნეობის რეგულაციების ნაკლებობის სახით იმედები უცრუვდებათ.
