ექიმი-ნარკოლოგების ინფორმაციით, საქართველოში ნარკოტიკულ ნივთიერებებზე დამოკიდებულების რიცხვი იზრდება. ახალქალაქში ნარკოტიკების მოხმარების კონკრეტული შემთხვევების შესახებ ინფორმაცია ჯერ არ ვრცელდება, თუმცა აეის მღელვარება, რომ ახალგაზრდებს შორის ნარკოტიკული ნივთიერებები ვრცელდება. Jnews-ი ესაუბრა ნარკოლოგს იმის გასარკვევად, თუ როგორ შეიძლება ნარკომანიის იდენტიფიცირება და როგორ ვებრძოლოთ მას.
შსს-ს პრობაციის დეპარტამენტის ნარკოკონტროლის სამსახურის ბოლო მონაცემებით, ნარკოტიკების მოხმარების ყველაზე ცოტა შემთხვევა სამცხე-ჯავახეთში ფიქსირდება. ტესტირება არ ჩატარებულა 18 წლამდე ან 60 წელზე უფროსი ასაკის პირებში, ტესტირება ჩაუტარდა 12 ადამიანს, მათგან 9 დადებითი იყო.
თითქმის რეგულარულად, დანაშაულის შესახებ ცნობები შეიცავს ინფორმაციას იმის შესახებ, რომ ნარკორეალიზატორები დააკავეს ან გარკვეული რაოდენოვის ნარკოტიკი განადგურდა. ყოველი გრამი ნარკოტიკის უკან ადამიანის, ოჯახის ტრაგედია იმალება. შეუძლებელია იყო სრულიად დარწმუნებული, რომ ახლობელმა ადამიანმა შეიძინა ან გამოიყენა ნარკოტიკი. ექიმი-ნარკოლოგი მანანა კეჟევაძე საუბრობს, როგორ ამოვიცნოთ სიმპტომები და რა უნდა გავაკეთოთ ნარკოტიკების მომხმარებელთა ახლობლებმა.
როგორ ამოვიცნოთ, რომ ჩვენი ახლობელი ადამიანი ნარკოტიკებს იყენებს?
როდესაც საქმე ეხება ნარკოტიკებზე დამოკიდებულების ამოცნობას, აუცილებელია ვიყოთ დაკვირვებულნი და ყურადღება გავამახვილოთ იმ ნიშნებზე, რომლებიც
შესაძლოა მიუთითებდეს ნარკოტიკების მოხმარებაზე, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში. თვალი ადევნეთ ქცევის ცვლილებებს. ისეთი ცვლილებები, როგორიც არის განწყობის უეცარი ცვალებადობა, გაღიზიანება, ოჯახისგან და მეგობრებისგან დისტანცირება, ან ინტერესის დაკარგვა იმ აქტივობების მიმართ, რომლებიც ადრე მათ სიამოვნებას ანიჭებდათ, შესაძლოა მივიჩნიოთ ეჭვის საფუძვლად. გარდა ამისა, ფიზიკური ნიშნები, როგორიც არის გაფართოებული ან შეკუმშული გუგები,
ჩაწითლებული თვალები, ან მადასა და ძილის რეჟიმთან დაკავშირებული ამოუხსნელი ცვლილებები, შესაძლოა მიუთითებდეს ნარკოტიკების გამოყენებაზე. ასევე ყურადღებით უნდა ვიყოთ მატერიალური ნივთების დაკარგვის შემთხვევაშიც, რადგან მავნე ნივთიერებებზე დამოკიდებულ ადამიანებს ხშირად სჭირდებათ სახსრები მათი აქტივობის მხარდასაჭერად. და ბოლოს, რათქმაუნდა საგანგაშოდ უნდა მივიჩნიოთ ნარკოტიკების გამოყენებასთან დაკავშირებული ნივთების აღმოჩენა, ისეთების, როგორიც არის შპრიცები, გადაჭრილი ბოთლები (ეგრეთწოდებული ბულბულატორი), და ა.შ.
რა ნარკოტიკების გამოყენებით იწყება ნარკომანია და ნარკოტიკებზე
დამოკიდებულება?
ნარკოდამოკიდებულება შესაძლოა განვითარდეს სხვადასხვა ნივთიერებების
მოხმარების შემთხვევაში. დამოკიდებულება ხშირად იწყება ისეთი მავნე ნივთიერებების ხშირი მოხმარებისას, როგორიც არის თამბაქო და ალკოჰოლი, და ვითარდება ოპიოიდების (ჰეროინი, რეცეპტით გაცემული ოპიოიდების კლასის
ტკივილგამაყუჩებლები, მაგალითად ოქსიკოდონი, და სინთეზური ოპიოიდები,
როგორიც არის ფენტალინი) სტიმულატორების (კოკაინი და მეტამფეტამინი) და სედატიური საშუალებების (ბენზოდიაზეპინები, მაგალითად ქსანაქსი) მოხმარებისას. თითოეულმა ზემოთხსენებულმა ნივთიერებამ შესაძლოა გამოიწვიოს დამოკიდებულება ხშირი გამოყენებისა და დროთა განმავლობაში რაოდენობრივად მოხმარების ზრდის შემთხვევაში.
რა უნდა გააკეთოს მშობელმა, თუ შეამჩნია, რომ მოზარდი გამოიყენებს ნარკოტიკებს?
ნებისმიერი მშობლისთვის იმის აღმოჩენა, რომ მათი შვილი ნარკოტიკებს მოიხმარს, ნამდვილად დამთრგუნველია, მაგრამ აუცილებელია, რომ მშობლები სიტუაციას მზრუნველობითა და მხარდაჭერით მიუდგნენ. მნიშვნელოვანია, რომ მათ დაამყარონ საკუთარ შვილებთან ღია კომუნიკაცია, ყოველგვარი განსჯის გარეშე, გამოხატონ
თავიანთი შეშფოთება მათ კეთილდღეობასთან დაკავშირებით და აცნობონ მათ, რომ მზად არიან ყოველგვარი დახმარების გასაწევად. მშობლები უნდა ეცადონ გაიგონ მათ
შვილებში ნარკოტიკების მოხმარების გამომწვევი მიზეზები, რადგან მავნე
ნივთიერებების მოხმარება შესაძლოა დაკავშირებული იყოს სტრესთან, დეპრესიესთან, შფოთვით აშლილობასა და/ან სხვა მიზეზებთან, როგორიც არის თანატოლებისგან განცდილი ზეწოლა.
მნიშვნელოვანია, იმის გათვიცნობიერება, რომ პროფესიული დახმარების მოძიება
გადამწყვეტია. ექიმ-ნარკოლოგებისა და ფსიქოლოგების ჩარევით, მშობლებს შეუძლიათ სათანადო დახმარება აღმოუჩინონ საკუთარ შვილებს. მათ ასევე უნდა იფიქრონ მთელი ოჯახის ჩართვაზე თერაპიასა ან მხარდაჭერის ჯგუფებში პრობლემის მოსაგვარებლად.
ერთობლივი ძალისხმევა ინარჩუნებს უსაფრთხო და მზრუნველ გარემოს, რაც
აუცილებელია თქვენი შვილების მხარდასაჭერად. საჭიროების შემთხვევაში მშობლებმა თვალყური უნდა ადევნონ თავიანთი შვილების
საქმიანობასა და სამეგობრო წრეს, რათა თავიდან ავიცილოთ ნარკოტიკების შემდგომი გამოყენება. გახსოვდეთ, რომ დამოკიდებულება რთული საკითხია, რომელიც მოითხოვს მოთმინებასა და გაგებას. მკურნალობა შეიძლება იყოს ხანგრძლივი პროცესი, მაგრამ თქვენი მხარდაჭერით თქვენს შვილებს გამოჯანმრთელების უფრო მეტი შანსი აქვთ.
გქონიათ შემთხვევა, როდესაც თქვენ მოგმართეს ჯავახეთიდან ნარკოტიკებთან
დაკავშირებული საკითხებით?
დიახ, გამოჯანმრთელების მიზნით ნამდვილად მოუმართავთ ჩემთვის სამცხე- ჯავახეთის რეგიონიდან.
გაიზარდა თუ არა საქართველოში ნარკომანიით დაავადებულთა რაოდენობა?
ძირითადად, როდესაც საქმე ეხება ისეთი საკითხების ზუსტ შეფასებას, რომლებიც
მოითხოვენ რაოდენობრივი ზრდის დადგენას, უმჯობესი იქნება თუ დავეყრდნობით ოფიციალურ სტატისტიკურ წყაროებსა და კვლევის შედეგებს. თუმცა, ჩემი, როგორც
ექიმი-ნარკოლოგის პირადი დაკვირვებით თუ ვიმსჯელებთ, შეგვიძლია თავისუფლად ვთქვათ, რომ დროის მსვლელობასთან ერთად საქართველოში მავნე ნივთიერებებზე დამოკიდებულთა რაოდენობა იზრდება, და სამწუხაროდ დაიწია ასაკობრივმა ზღვარმაც.
