სომხური სამოციქულო ეკლესია ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მიძინების დღესასწაულს აღნიშნავს. ეს არის სომხური ეკლესიის ხუთი დიდი დღესასწაულიდან მეოთხე და ღვთისმშობლისადმი მიძღვნილი შვიდი დღესასწაულიდან უძველესი.
ახალქალაქის სურბ ხაჩ-ის ეკლსიაში დილის ლიტურგია ჩატარდა, რასაც მოჰყვა ყურძნისა და მატას კურთხევის ცერემონია.
დღეს, ახალქალაქის სურბ ხაჩ-ის ეკლესიის ეზოში, ჩვეულებრივზე მეტი ხალხმრავლობა იყო, ყველას ყურძენი ეჭირა ხელში. სოფლებიდან ჩამოსული ხალხი შეიკრიბა და ქალაქი მოუთმენლად ელოდა ყურძნის კურთხევის ცერემონიას. ითვლება, რომ ყურძნის კურთხევით სხვა ხილიც იკურთხება.
ლეგენდის თანახმად, იესო ქრისტეს ჯვარცმის შემდეგ, ღვთისმშობელი იერუსალიმში, მახარებელი იოანეს მზრუნველობით ცხოვრობდა. დაახლოებით 12 წლის განმავლობაში, ღვთისმშობელი ეწვია თავისი საყვარელი შვილის საფლავს და განუწყვეტლივ ლოცულობდა. ერთ -ერთი ამ ვიზიტის დროს, მთავარანგელოზი გაბრიელი გამოჩნდა და მოუტანა ცაში მისი ამაღლების სასიხარულო ცნობა. ღვთისმშობელმა ეს გზავნილი თავის ნათესავებს და ყველა ქრისტიანს გადასცა, დატოვა ანდერძი, რომ გეთსიმანიაში დაეკრძალათ. ღვთისმშობლის გარდაცვალებამდე დიდი ხნით ადრე, ყველა მოციქული, წინასწარი შეთანხმების გარეშე, მის სახლში შეიკრიბა. ყოვლადწმინდა ქალწულმა უანდერძა მოციქულ იოანეს აღესრულებინა წმინდა ლიტურგია, რათა უკანასკნელად მიეღო წმიდა ზიარება. სანამ მოციქულები ტიროდნენ, იოანემ დაფა აიღო, გადასცა ღვთისმშობელს და სთხოვა, რომ მისი გამოსახულება გადაეღო მასზე.
უფლის ფერისცვალების დღესასწაულზე ყურძენი საღმრთო ლიტურგიის დროს ყველა ეკლესიაში იკურთხება. დანარჩენ ნაყოფზე მეტად, ყურძნის მტევნები იკურთხება, რადგან უფალმა აიღო ვაზი და გვითხრა, რომ დანარჩენ ხეებზე მეტად მისთვის მიგვეგო პატივი. მან თავის თავს ვაზი უწოდა, წმინდა წერილის თანახმად: “მე ვარ ნამდვილი ვაზი” (იოანე 15: 1) …
უფლისადმი სიყვარულით დაკავშირებულს მან უწოდა ტოტები, ხოლო მამას – მევენახე, რათა ვაზის გასხვლისას მიეცა ნაყოფი სიმართლის საქმეში, ხოლო მოჭრილი ტოტები გამხდარიყო მასალა მარადიული ცეცხლისთვის.
უკანასკნელ ვახშამზე, მხოლოდშობილმა ძემ, იესომ თავის მოწაფეებთან ერთად დალია ღვინო, რომელიც ბრძანა გამოეყენებინათ საუკუნეების ბოლომდე და უწოდა მას მისი გამომსყიდველი სისხლის სიმბოლო. “რადგან ეს არის ჩემი სისხლი ახალი აღთქმისა” (მათ. 26:28). ამით ჩვენ გამოვისყიდეთ და გავთავისუფლდით ცოდვისა და სიკვდილის მსახურებისგან.
უკვდავი და საღმრთო ლიტურგიის დასასრულს ახალქალაქის სურბ ხაჩ-ის ეკლესიის სულიერმა მამამ, მღვდელმა ტერ ნარეკ ტიგრანიანმა აკურთხა ყურძენი და დაურიგა დამსწრე საზოგადოებას.
