ბოლო დღეებში ჯავახეთის სხვადასხვა სოფელში სხვადასხვა მასშტაბის სეტყვა მოვიდა, რამაც ზიანი მიაყენა სახნავ-სათეს მიწევს. როგორია სეტყვის შედეგად მიყენებული ზარალი და რა ზარალი მიადგა სოფლებს – ამის შესახებ Jnews-ის მასალაში.
სეტყვამ ჯავახეთის ზონები მოიცვა. მაგალითად, თუ 11 აგვისტოს სეტყვამ ზიანი მიაყენა სოფელ ხანდოს სახნავ-სათეს მიწებს, დღეს, 13 აგვისტოს, უკვე დარჩენილი ნაწილი დააზარალა. ერთი და იმავე სოფელში ზარალი სხვადასხვაგვარი დგება. ზოგ ადგილას სეტყვა უფრო მეტი იყო და შედარებით დიდხანს გაგრძელდა, თავის გზაზე ყველაფრის განადგურება შეძლო, ალაგ-ალაგ ზომიერად.
ჯავახეთის ბიზნეს-ცენტრის დირექტორი, მახარე მაცუკატოვი ამბობს, რომ მთელს საქართველოში სეტყვამ სხვადასხვა სხვადასხვა ზონა დააზიანა. დიდი ზარალი მიადგა ნინოწმინდის სოფლებს და თვითონ ქალაქს, ახალქალაქში დაზარალდა დილისკა-ჩუნჩხას, ალასტანის, ხანდოს, ასპინძაში ხერთვის-ტოლოშის ზონები.
”ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენ წუთს, ან წამს გაგრძელდება სეტყვა. იმისდა მიხედვით, თუ რა სახის კარტოფილია, ზიანი განსხვავებულია. თუ, მაგალითად, დათესილია კარტოფილის ადრეული ჯიშები, ახლა მიმდინარეობს დამწიფების ვეგეტაციური პერიოდი, იქ ზარალი მცირე იქნება. რა თქმა უნდა, კარტოფილის გვიანი ჯიშები ახლა უფრო მეტად დაზარალდა, მაგრამ შესაძლებელია მათი გარკვეულწილად აღდგენა სპილენძის ფუნგიციდებით. რაც უფრო მალე შევიტანთ სასუქს, მით უფრო ეფექტიანი შეიძლება იყოს”, – ამბობს ის.
როგორც ექსპერტი ამბობს, ეს ფუნგიციდები ნათესების იმ ნაწილს გადაარჩენს, რომელმაც გადარჩენა შეძლო მასის აკრებით.
აგროდაზღვევა, რომელიც ამ დროს მდგომარეობიდან საუკეთესო გამოსავალია, ჯავახეთში არ არის პოპულარული. მაცუკატოვის თქმით, ეს რამდენიმე მიზეზის გამო ხდება: ფერმერების უნდობლობა, არასტანდარტული გაანგარიშება, რაც ფერმერისთვის გაუგებარია. ახლა გამოიყენება ზიანის შეფასების ახალი ფორმულა – ესპანური მოდელი, რომელიც მზარდი სეზონის პერიოდს ითვალისწინებს. თუ ზარალი კლასიკური მეთოდით არის დათვლილი, ფასდება 60%, მაშინ ახალი მოდელი, ასევე ითვალისწინებს ვეგეტაციის პერიოდს, რომელიც შეამცირებს ზარალის დონეს.
ექსპერტის თქმით, თუ სეტყვის მიერ მიყენებული ზარალი 15-20% -ია, მაშინ სარწყავი წყლის ნაკლებობის გამო – 40%. ანუ, თუ მორწყვის შესაძლებლობის არ არსებობს, იდევ უფრო მეტია ზიანი. კითხვაზე, თუ რატომ არ არის საკმარისი სარწყავი წყალი რეგიონში, სადაც არის საკმარისი წყლის რესურსი, მაცუკატოვი ამბობს, რომ მიზეზი არასათანადო მენეჯმენტია. სარწყავი სისტემა, მისი აზრით, უნდა გადაეცეს ადგილობრივ მუნიციპალიტეტს.
