Jnews.ge ესაუბრა დედაქალაქსა და წინასაარჩევნოდ არსებულ ვითარებაზე, კერძოდ ჯავახეთში, ეროვნულ უმცირესობათა რაოდენობაზე პარტიულ სიებში და კვოტების საჭიროებაზე სადამკვირვებლო მისიის მოქმედ ორგანიზაცია „სათემო მოძრაობა – მრავალეროვნული საქართველოს“ პრეზიდენტს არნოლდ სტეპანიანს.
რით განსხვავდება წინასაარჩევნო ვითარება თბილისსა და რეგიონებში?
პირველ რიგში, მინდა აღვნიშნო, რომ ძალიან სამწუხაროა, რომ საქართველოს რეგიონებში ოპოზიცია აქტიურად არ არის წარმოდგენილი. ეს უკვე ნეგატიურ ტრადიციად იქცა და, მიუხედავად სხვადასხვა მიზეზისა, ფაქტი ფაქტად რჩება. უფრო მეტიც, ოპოზიციური პარტიები კიდევ ერთხელ არ რიცხავენ უმცირესობების წარმომადგენლებს თავიანთ საარჩევნო სიებში და აინტერესებთ, რატომ არ აძლევენ მათ ხმას ეთნიკური უმცირესობები.
მე ვფიქრობ, რომ ოპოზიციურ პარტიებს, ზოგიერთ მათგანს მაინც, აქვთ მნიშვნელოვანი პოტენციალი იმუშაონ რეგიონებში უმცირესობებთან და მიიღონ მათი ხმები, მაგრამ არა არჩევნებამდე ორი კვირით ადრე. იქ მუდმივად უნდა იმუშაო. თუ ადამიანი სხვა ადგილას მუშაობს, უმცირესობებს შორისაც უნდა იყოს აქტიური, რადგან ამას დრო და ძალისხმევა სჭირდება.
ჩვენ გვაქვს სიტუაცია, როდესაც დიდი რეგიონები ტრადიციულად აძლევენ ხმას მმართველ პარტიას, მიუხედავად მისი სახელისა თუ პლატფორმისა, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის არის მმართველი. დარწმუნებული ვარ, ბევრს სურს დაარღვიოს ეს ნეგატიური ტრადიცია, მაგრამ არჩევანი არ აქვს. ბევრმა არ იცის ოპოზიციური პარტიების პროგრამები, მათი ლიდერები და მათი ძირითადი ღირებულებები.
პარტიების უმეტესობას რეგიონებში საკუთარი წარმომადგენელიც კი არ ჰყავს, განსაკუთრებით ეროვნულ უმცირესობებს შორის. ყველა ეს ფაქტი ერთად მივყავართ იქამდე, რომ მმართველი პარტია იღებს ხმების 70-80 პროცენტს და მერე აინტერესებს, რატომ აძლევენ ხმას მას ყოველთვის უმცირესობები. და რატომ უნდა მისცენ ხმა, თუ სიებში არ არიან?
რატომ არ შედიან ოპოზიციური პარტიები ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლებს სიებში?
პარტიებს შეიძლება ჰქონდეთ სხვადასხვა მიზეზი. ისინი შეიძლება დაიყოს ორ ძირითად მიზეზად.
პირველი არის ეთნოცენტრიზმი. ზოგიერთ პარტიას არ სურს უმცირესობების სიებში ხილვა. ეს პრობლემა მმართველ პარტიასაც აქვს, რადგან მათ საარჩევნო სიებში ძალიან ცოტა უმცირესობაა შეყვანილი მოსახლეობის ეთნიკურ შემადგენლობასთან შედარებით. მეორე მიზეზი არის მაღალი კონკურენცია პარტიებში. მათ ესმით, რომ ვერ შეძლებენ ბევრი კანდიდატის დაკავებას, ამიტომ აერთიანებენ ადამიანებს დამსახურებაზე და არა ბალანსზე დაყრდნობით.
არის კვოტები სწორი მიდგომა?
– კვოდა საინტერესო მიდგომაა. თითოეულ ქვეყანაში ეფექტურობის შეფასებას დრო სჭირდება. არის ქვეყნები სადაც მუშაობს და არის ქვეყნები სადაც არა. საქართველოში კვოტებს უარყოფითად ეპყრობიან. მაგალითად, გენდერული კვოტა სულ ახლახან გაუქმდა.
იმოქმედა თუ არა ამან სიებში ქალების რაოდენობაზე?
– კი, მგონი, იმოქმედა. თუმცა, ეთნიკური უმცირესობების მხარდაჭერის სხვა გზებიც არსებობს და კვოტები არ არის ერთადერთი. მაგალითად, საბიუჯეტო შეღავათები შეიძლება დაწესდეს პარტიებისთვის, რომლებიც თავიანთ სიებში შედიან უმცირესობის წარმომადგენლებს. ეს შეიძლება ბევრი მხარისთვის იყოს საინტერესო. ასევე მოქმედებს შეღავათიანი ხმის მიცემის სისტემა, რომელიც იძლევა არა მხოლოდ სიის, არამედ ცალკეული კანდიდატების არჩევის საშუალებას. თუმცა, ეს სისტემა ასევე არ არის მხარდაჭერილი. პოლიტიკური რიტმი ხელს უწყობს უკვე არსებულებს და არავინ ფიქრობს ეთნიკური უმცირესობების მმართველობის პროცესში ჩართვაზე.
