კორონავირუსის გავრცელების გამო, ბევრი ადამიანი, ვინც გამოჯანმრთელდა, რჩება პოსტ-კოვიდ სისუსტით, ზოგიერთ ადამიანში კი პანიკის შეტევებით ვლინდება. ფსიქოლოგ-კონსულტანტი ჰასმიკ ქეიანი განმარტავს, რა არის პანიკური შეტევა და რა უნდა გაკეთდეს ასეთ შემთხვევებში.
პანიკური აშლილობა და პანიკური შეტევები შეიძლება მოხდეს სხვადასხვა ქვეყანაში და სხვადასხვა ასაკის, სქესის და სოციოკულტურული სტატუსის ადამიანებში. ეს არის საერთო ფსიქიკური აშლილობა და მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში სტატისტიკა შეიძლება განსხვავდებოდეს. ზოგადად, პანიკური აშლილობა გლობალური პრობლემაა და სიცოცხლის განმავლობაში ბევრი ადამიანი განიცდის პანიკის შეტევებს.
ფაქტორები, როგორიცაა სტრესი, გენეტიკა, ქიმიური დისბალანსი ტვინში და ტრავმული მოვლენები შეიძლება ხელი შეუწყოს ამ აშლილობის განვითარებას. თუმცა, პანიკური აშლილობის მსოფლიო გავრცელების შესახებ კონკრეტული ციფრების დადგენა რთულია, რადგან ბევრი ადამიანი სამედიცინო დახმარებას არ მიმართავს და ზოგიერთი შემთხვევა შეიძლება შეუფასებელი ან დაუდგენელი დარჩეს.
საკუთარი სიცოცხლის შიში, სისუსტე, პანიკა, ეს სიმპტომები მთელ მსოფლიოში კორონავირუსის გავრცელების აქტიური ფაზის შემდეგ გაჩნდა. ხშირად ადამიანები ვერც კი აცნობიერებენ, რომ დახმარება სჭირდებათ. რადგან ძალიან რთულია ამ ყველაფრის მარტო გადალახვა. კონსულტანტ-ფსიქოლოგ ჰასმიკ ქეიანის თქმით, პანიკური შეტევები მას შემდეგ გახდა გავრცელებული, რაც ბევრმა ადამიანმა ძალიან რთულად გადაიტანა კორონავირუსი, რამაც გამოიწვია უმწეობის განცდა და შიში საკუთარი სიცოცხლის მიმართ.
„ახლა Covid-ის შემდეგ, არ იცი რა მოხდება, არ იცი, კიდევ როდის დაავადდები, არ იცი, ვისთან გქონდეს ურთიერთობა – ეს ყველაფერი ჩვენს მდგომარეობას არყევს. ვერ აკონტროლებ საკუთარ სხეულს. ვერ აკონტროლებ კომუნიკაციას, არ იცი ავად არის თუ არა შენი თანამოსაუბრე. ეს არის უმწეობა, რომელიც პანიკურ შეტევას იწვევს. როცა გაქვს შიში, კონტროლის დაკარგვა, მოლოდინი, რომ რამე მოხდება. ამ მომენტში ადამიანს ეწყება პანიკა და აკლია ჰაერი, ვერ სუნთქავს. ნერვული სისტემა ცუდად იწყებს მუშაობას, გულისცემა იზრდება. ადამიანი დახრჩობას იწყებს”.
სპეციალისტი ასეთ მომენტებში სუნთქვის ვარჯიშების გამოყენებას გვირჩევს. მაგალითად, სამკუთხედის ტექნიკა: 4 წამი ჩასუნთქვა, 4 წამი ჰაერის შეკავება და 4 წამი ამოსუნთქვა. ან კვადრატის ტექნიკა: 4 წამი ჩასუნთქვა, 4 წამი პაუზა (ჰაერის შეკავება), 4 წამი ამოსუნთქვა და 4 წამი პაუზა.
პანიკური შეტევები, როგორც წესი, პიკს რამდენიმე წუთში აღწევს, მაგრამ შეიძლება უფრო დიდხანს გაგრძელდეს. თავდასხმები შეიძლება სტრესული სიტუაციების ან ცხოვრების უეცარი ცვლილებების საპასუხოდ მოხდეს.
„ეს უფრო ნერვული სისტემის პრობლემაა. ფსიქიატრს ან ფსიქოთერაპევტს შეუძლია დახმარების გაწევა, მაგრამ თუ სამედიცინო მხარეს დაუკავშირებთ, მაშინ ესენი არიან ნევროლოგები, რადგან ყველაფერი დაკავშირებულია ნერვულ სისტემასთან, ზოგადი მდგომარეობის დასამშვიდებლად ნევროლოგებს შეუძლიათ გარკვეული მედიკამენტების დანიშნვა. ეს არც ისე საშიშია, როგორც შეიძლება რეალურად ჩანდეს. ეს არის წამლის მიღება, რომელიც დაეხმარება თქვენს ორგანიზმს უფრო ადვილად გადაიტანოს გარკვეული საკითხები. პანიკური შეტევები არ არის ჩვეულებრივი მოვლენა, თუმცა ახლა უფრო ხშირი მოვლენაა.
ხალხს შეიძლება არ ესმოდეს, რომ ეს არის პანიკური შეტევა. შეიძლება მოხდეს უმოძრაობა, ადამიანი ქვავდება, ხელები იშლება და ვერაფერს აკეთებს. ნერვული სისტემა მკვეთრად ითრგუნება. ადამიანი არ რეაგირებს ნათქვამზე, ხოლო თუ რეაგირებს, არა ტაქტში. ეს არის პირველადი სიმპტომები. სხვა სიმპტომებს მიეკუთვნება ოფლიანობა, შემცივნება, ცხელება და გულისცემის გახშირება“, – ამბობს ჰასმიკ ქეიანი.
