მთიანი ყარაბაღის ომბუდსმენის ოფისმა, ჩატარებული კვლევის მიხედვით,
დაადგინა, რომ ქრონიკული არასრულფასოვანი კვების, ცილოვან-ენერგეტიკული დეფიციტის
შედეგად გარდაიცვალა სტეფანაკერტის 40 წლის მკვიდრი კ.ჰოვანისიანი. მთიანი ყარაბაღის დე ფაქტო ჯანდაცვის სამინისტრომ მიმართა საერთაშორისო წითელ ჯვარს ჰემოდიალიზზე მყოფი
პაციენტების ერევანში ევაკუაციის მოთხოვნით, წინააღმდეგ შემთხვევაში ეს ადამიანები
წამლების ამოწურვიდან დაახლოებით ერთ კვირაში დაიღუპებიან.
სასამართლო-სამედიცინო ექსპერტიზის დასკვნისა და კ.ჰოვანისიანის გარდაცვალების მოწმობის მიხედვით, გარდაცვალების მიზეზია: „მძიმე საჭმლის მომნელებელი დისტროფია
(ორგანიზმის დაქანცულობა საკვები ნივთიერებების ხანგრძლივი და არასრული მიღების გამო,
შეშუპება, ნივთიერებათა ცვლის ყველა ფორმის დარღვევა, ორგანოების სტრუქტურული
და ფუნქციური დარღვევები), კახექსია, ცილოვან-ენერგეტიკული არასწორი კვება,
კვაშიორკორი (კვების აშლილობის სპეციფიკური მძიმე ტიპი, რომელიც ვითარდება საკვებში
ცილის არასაკმარისი შემცველობით, მძიმე ცხოვრების პირობები ხელს უწყობს დაავადების
განვითარებას,ცხოვრების დაბალი დონე), ორმხრივი პოლისეგმენტური პნევმონია მარჯვენა
მხარეს კრუპოზული ელემენტის უპირატესობით, ფილტვის შეშუპება, შერეული მეტაბოლიზმი,
ჰიპოქსიური ენცეფალოპათია, შინაგანი ორგანოების-თირკმელების დისტროფია, ანემია,
სეპტიური მდგომარეობა, მარჯვენა ცალმხრივი ჰიდროთორაქსი, ქრონიკული არასწორი კვება,
იუწყება hetq.am
მთიან ყარაბაღში მედიკამენტებისა და სამედიცინო დანიშნულების საგნების მწვავე დეფიციტთან დაკავშირებით მთიანი ყარაბაღის დე ფაქტო ჯანდაცვის სამინისტრომ საერთაშორისო წითელ ჯვარს დახმარების თხოვნით მიმართა, მოახდინოს ჰემოდიალიზზე მყოფი პაციენტების ერევანში ევაკუაცია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, უწყების განცხადებით, ასეთი პაციენტები საჭირო მედიკამენტების არარსებობის გამო ერთ კვირაში დაიღუპებიან.
ყარაბაღის ოფიციალური სტატისტიკით, სულ 41 პაციენტია რეგისტრირებული, ვინც ჰემოდიალიზს საჭიროებს, აქედან 19 უკვე ევაკუირებულია ერევანში.
აზერბაიჯანმა სომხეთისა და მთიანი ყარაბაღის დამაკავშირებელი ლაჩინის კორიდორი 2022 წლის დეკემბერს ჩაკეტა. გზის ჩაკეტვის გამო ყარაბაღში ჰუმანიტარული კრიზისია. ეს კრიზისი განსაკუთრებით უკანასკნელ თვეებში გამწვავდა, როდესაც აზერბაიჯანმა გზაზე ოფიციალური გამშვები პუნქტი ჩადგა და წითელი ჯვრის მეშვეობით მხოლოდ მძიმე პაციენტებს ატარებს.ადგილობრივები ამბობენ, რომ პოლიტიკური, სოციალური და ეკოლოგიური პრობლემების პირობებში ყარაბაღში დიდხანს ცხოვრებას ვერ შეძლებენ. რაც შეეხება საყოფაცხოვრებო პროდუქციას სომეხი მოსახლეობისთვის ყარაბაღში, აზერბაიჯანული მხარე აცხადებს, რომ მათ შეუძლიათ გამოიყენონ მარშრუტი აღდამი-ჰანქენდი. ადგილობრივი მოსახლეობა ამბობს, რომ ჰუმანიტარული საჭიროებებისთვის არაფრის ფასად აპირებს აზერბაიჯანის მხარე გადასვლას და სომხეთთან თავისუფალ გადაადგილებას ითხოვს.
2020 წლის სექტემბრამდე დე ფაქტო მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის ტერიტორიის არსებული 11,450 კვ.კმ-დან აზერბაიჯანმა ომის დროს დაახლოებით 3,750 კვ.კმ დაიკავა და კიდევ 4,500 კვ.კმ 2020 წლის 10 ნოემბრის “სამმხრივი განცხადების” შესაბამისად მიიღო. კიდევ 250 კვ.კმ აზერბაიჯანმა სომხეთის ხელისუფლებასთან ზეპირი შეთანხმებებისა და 2021 წელს კიდევ ერთი სამხედრო შეტაკების შემდეგ აიღო. შესაბამისად, დღეს მთიანი ყარაბაღის დარჩენილი ტერიტორია 3 ათას კვ. კმ-ზე ნაკლებ ფართობს წარმოადგენს.დღეს აზერბაიჯანის ხელისუფლებას სურს ყველანაირი ავტონომიის გარეშე მთიანი ყარაბაღის დარჩენილ ტერიტორიაზე სრული კონტროლის მიღება და მთიანი ყარაბაღიდან მესამე მხარის გასვლა. ეს შეეხება როგორც რუსეთის სამშვიდობო კონტინგენტს, ასევე, შესაძლო ევროპულ მისიას.