გასულ კვირას ცნობილი გახდა, რომ უცნობმა მავნებელმა პრაქტიკულად გახმო წიწვოვანი ტყის სარტყელი, რომელიც სოფლებს კიროვაკანსა და კუმურდოს შორის მდებაორებს. ექსპერტებმა გამოავლინეს მავნებელი – ეს არის Dendrolimus Pini – ფიჭვის აბრეშუმის ჭია. ახლა უკვე მუშაობა მიმდინარეობს ინსექტიციდების დამტკიცებაზე, რომლითაც მავნებლის გასაკონტროლებლად ტყის სარტყელზე შესხურებას აპირებენ.
ამ დღეებში ახალქალაქში იმყოფებოდნენ მწერების სპეციალისტები – ენტომოლოგები და ტყის სარტყელზე შემოჭრის შემთხვევა შეისწავლეს. სპეციალისტები ახალქალაქის მერიის თხოვნით ეროვნული სატყეო სააგენტოდან გამოგზავნეს. ექსპერტებმა გამოავლინეს მავნებლის სახეობა, ასევე პესტიციდები, რომლებსაც მავნებელთან ბრძოლაში იყენებენ. ახლა მიმდინარეობს იმის განსაზღვრა, რამდენად უსაფრთხოა ეს პესტიციდები ტყისთვის.
„ფიჭვის ჭინჭრის ციება საქართველოში პირველად გამოჩნდა ასეთი რაოდენობით, ადრე დასავლეთ საქართველოში, სადღაც თუშეთში შენიშნეს, მაგრამ ასეთი რაოდენობა არ იყო, მავნებლების საწინააღმდეგო წამალი ისეთი უნდა იყოს, რომ არ დააზიანოს ეკოსისტემა, სამინისტრომაც უნდა დაამტკიცოს ეს წამალი ამხელა პოპულაციის შესაძლო მიზეზი შეიძლება იყოს ბუნების ცვლილება“, – ამბობს ახალქალაქის მერიის ეკოლოგიური დეპარტამენტის გარემოსდაცვითი სამსახურის უფროსი რამაზ ხუციშვილი.
მისივე თქმით, ტყის სარტყელი აღდგენას შეძლებს. მავნებელი ფიჭვის ნემსით იკვებება მხოლოდ მუხლუხის ფაზაში, ჩრჩილის შემდეგ ტყეს აღარ აზიანებს.
ფიჭვის აბრეშუმის ჭია, ფიჭვის ჭინჭრის ციება (Dendrolimus pini) არის პეპელა, რომლის მუხლუხო იკვებება ფიჭვის ხეებით. ივლისის ბოლოს გამოჩეკილი ახალგაზრდა ჭიაყელები მიირთმევენ ფიჭვის ნემსებს, შემოდგომაზე ხეებიდან ჩამოდიან და ზამთრობენ ტოტებთან ხავსის ქვეშ, იღვიძებენ ადრე გაზაფხულზე და აგრძელებენ კვებას ივნისის დასაწყისამდე, როდესაც ისინი პეპელად გადაიქცევიან. პეპლები ივლისის მეორე ნახევარში დაფრინავენ. ფიჭვის აბრეშუმის ჭიის ბუნებრივი მტრები არიან გუგული და მხედარი.
ფიჭვის ჭინჭრის ციებამ შეიძლება უზარმაზარი ზიანი მიაყენოს სატყეო მეურნეობას. ჭიაყელები ანადგურებენ ყველა ნემსს მათ გზაზე.
პეპლები იწყებენ ფრენას ივნისში და ასრულებენ ფრენას აგვისტოს დასაწყისში. ივნისის შუა რიცხვებიდან მდედრები კვერცხებს დებენ 50 ცალს ნემსებზე, ტოტებზე და ხეების ქერქზე. ერთ პეპელას შეუძლია ერთდროულად 300-მდე კვერცხის დადება. კვერცხის სტადია გრძელდება 14-დან 25 დღემდე.
ერთი ზრდასრული მუხლუხო ჭამს 60-მდე ნემსს დღეში, ხოლო განვითარების მთელი პერიოდის განმავლობაში პეპლობამდე – დაახლოებით 1000 წიწვოვან ნემსს (დაახლოებით 36 გ). ნემსების ჭამის ეს ინტენსივობა იწვევს იმ ფაქტს, რომ დაზიანებულ ხეებს არ აქვთ გამოჯანმრთელების დრო და მთლიანად შრებიან.
მშრალ წლებში, რომლებიც ყველაზე ხელსაყრელია მავნებლების გამრავლებისთვის, ჭიაყელების მრავალრიცხოვან პოპულაციას შეუძლია გაანადგუროს ათიათასობით ჰექტარი ფიჭვის ტყე. მასობრივი გამრავლების აფეთქება იმავე ადგილებში შეიძლება გაგრძელდეს დაახლოებით 5 წელი.
შეგახსენებთ, რომ ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში ფიჭვის ჭინჭრის ციება დიდი რაოდენობით გამოჩნდა, ამის შესახებ გასულ კვირას გახდა ცნობილი.
