მოახლოებული საპარლამენტო არჩევნები, ბევრის აზრით, გადამწყვეტი და მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის იმ მოვლენების გათვალისწინებით, რაც ბოლო პერიოდში საქართველოში ხდება. არჩევნების შემდეგ გაირკვევა, თუ როგორ გააგრძელებს მედია და თუნდაც ოპოზიცია არსებობას ქვეყანაში, სადაც მოქმედმა ხელისუფლებამ „დიქტატურა მოითხოვა“.
მედიაზე კონტროლის გაზრდა, დამოუკიდებელი ჟურნალისტების და კრიტიკული პუბლიკაციების ჩახშობა – ბევრი მედიასაშუალება ფიქრობს, რომ უახლოეს მომავალში მათ ეს ელის. თუმცა, თავისუფალი მედია მოქალაქეებს მთავრობის ქმედებების, პოლიტიკური მოვლენებისა და სოციალური საკითხების შესახებ აუცილებელ ინფორმაციას აწვდის. ეს საშუალებას აძლევს ხალხს იყოს ინფორმირებული და მიიღოს ინფორმირებული გადაწყვეტილებები. მედია მოქმედებს როგორც “ხელისუფლების მეოთხე შტო”, რომელიც აკონტროლებს მთავრობის და სხვა სამთავრობო უწყებების ქმედებებს. ისინი იძიებენ კორუფციას, უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებას და სხვა არასწორ ქმედებებს, რათა ხელი შეუწყონ ანგარიშვალდებულებას და გამჭვირვალობას. თავისუფალი მედია ხელს უწყობს აზრთა მრავალფეროვნებას და სხვადასხვა თვალსაზრისის განხილვას, რაც აძლიერებს პლურალიზმს და ხელს უწყობს კონსტრუქციულ საზოგადოებრივ დიალოგს. თავისუფალი პრესის გარეშე მთავრობას ან სხვა ძლიერ ჯგუფს შეუძლია ინფორმაციის მანიპულირება თავის სასარგებლოდ, მნიშვნელოვანი ფაქტების დამალვა ან რეალობის დამახინჯება.
რონდელის ფონდის პოლიტოლოგი კახა გოგოლაშვილის თქმით, მედია არ დაიხურება, მაგრამ ამ პირობებში მათ მოუწევთ გადარჩენა და მუშაობა.
„საქმე ის კი არ არის, დაიხურება თუ არა, უბრალოდ ძალიან გაუჭირდებათ მუშაობა და უფლებამოსილების სრულად განხორციელება, ანუ ექნებათ ფინანსური პრობლემები და დაიწყება სხვა ხასიათის პრობლემები, მაგალითად, პროპაგანდა უფრო და უფრო მეტ ზეწოლას მოახდენს მათზე. პრინციპში, ბევრი დაიხურება, რადგან აღარ ექნებათ მუშაობის ინტერესი, არ ექნებათ მოგება, ვერ გასცემენ ხელფასს, მაგრამ გარკვეული მედია დარჩება. ეს ყველაფერი გათვლილია იმისთვის, რომ ქვეყანაში კრიტიკული ხმები რაც შეიძლება სუსტად ჟღერდეს. შეიძლება მთლიანად არ გაანადგურონ, მაგრამ ასეთი წონა არ უნდა იყოს და ეს მათზე ზეწოლის დახმარებით. ბევრი შეიძლება დანებდეს, ზოგიერთი დაიწყებს მიუკერძოებელი ინფორმაციის წერას, რათა გადარჩეს, როგორც ეს მოხდა რუსეთის ფედერაციაში. მედიის უმეტესობა უშუალოდ არსებული ხელისუფლების ხელში ჩავარდა, ბევრმა მათგანმა შეცვალა ლიდერები და დანიშნა ისინი, ვინც კრემლის ერთგული იყო. მხოლოდ რამდენიმე გადარჩა და ისიც, უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ, მაგალითად, „ნოვაია გაზეტა“ ან „დოჟდი“ იძულებული გახდნენ დაეტოვებინათ ქვეყანა. იმის გამო, რომ ისინი შეიძლება დაეჭირათ და დაეპატიმრებინათ იმ ობიექტური ინფორმაციისთვის, რომელიც არ არის კრემლისთვის სასიამოვნო ან არ არის ჩამოყალიბებული ისე, როგორც მათ სჭირდებათ, და მათ უბრალოდ პასუხისგების წინაშე შეუძლიათ დააყენონ. ანუ ეს არის დიქტატურა“, – ამბობს ის.
ქვეყანაში ხელისუფლების მხრიდან მედიისთვის შემზღუდველი ფაქტორი, სხვა საკითხებთან ერთად არის, ე.წ. „უცხოური აგენტების შესახებ კანონი“. თუმცა, მმართველი პარტია მხოლოდ სამოქალაქო საზოგადოებით არ შემოიფარგლება, დიქტატურისკენ გადადგმული ნაბიჯია ასევე ოპოზიციური პარტიების და პოლიტიკოსების დევნა, მათი საქმიანობის აკრძალვა ან არჩევნებში მონაწილეობის შეზღუდვა. ოპოზიციური პარტიები და ჯგუფები შემოწმებისა და ბალანსის ფუნქციას ასრულებენ, კრიტიკულად აფასებენ მმართველი ხელისუფლების პოლიტიკასა და გადაწყვეტილებებს. ეს ხელს უწყობს ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებისა და ავტორიტარიზმის თავიდან აცილებას. მმართველ ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის კონკურენცია ხელს უწყობს პოლიტიკისა და მმართველობის ხარისხის გაუმჯობესებას.
„ეს განცხადებები, რაც ივანიშვილმა ცოტა ხნის წინ მცხეთაში გამოსვლისას გააკეთა, აშკარად იყო განცხადება, რომ თუ მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ გაიმარჯვებს, ის დაამყარებს დიქტატურას. ის დაიჭერს არამარტო ნაციონალური მოძრაობის წარმომადგენლებს, არამარტო გაასამართლებს, არამედ ყველას, ვისაც სატელიტებად ჩათვლიან. ანუ დამოუკიდებელ პარტია „ლელოს”, ვთქვათ, გახარიას პარტიას, ან სხვა რომელიმე პარტიას. რომ ეს არის „ნაციონალების“ სატელიტი, რომ ეს არის კოლექტიური ნაციონალური მოძრაობა. ასე ეძახიან მთელ ოპოზიციას, გამონაკლისის გარეშე. ეს არის დიქტატურის მოწოდება“, – ამბობს კახა გოგოლაშვილი.
თეორიულად, იმისთვის, რომ მთავრობამ ქვეყანა დიქტატურაში მიიყვანოს, პოლიტიკურ სისტემასა და მმართველობაში მნიშვნელოვანი ცვლილებები იქნება საჭირო. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ეს ნაბიჯები არ არის გარდაუვალი ან სასურველი. თუმცა, დიქტატურა ეწინააღმდეგება დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების პრინციპებს.
