საერთაშორისო ინფრასტრუქტურული პროექტი – ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა ჯავახეთზე გადის, ხოლო მთავარი რკინიგზის სადგური ახალქალაქში უნდა განთავსდეს. ეს გზა ევროპისა და აზიის დამაკავშირებელი დერეფნის ლოჯისტიკური ნაწილია. ყოველივე ზემოთქმული იმაზე მეტყველებს, რომ ჯავახეთის პატარა რეგიონი სწრაფად უნდა განვითარდეს, მაგრამ ბაქო-თბილისი-ყარსი უკვე 7 წელია ფუნქციონირებს და რეგიონში აშკარა ეკონომიკური ცვლილებები არ შეინიშნება.
ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა ოფიციალურად 2017 წლის ნოემბერში გაიხსნა, თუმცა გზა კვლავ სატესტო რეჟიმში მუშაობს, სამშენებლო სამუშაოები გრძელდება.
რკინიგზის გახსნით ჯავახეთში იგეგმებოდა:
- ასობით ადამიანის დასაქმება, რომელსაც სამუშაოდ გასვლა არ მოუწევდათ
- რეგიონში ბევრი მცირე და საშუალო ბიზნესის და ინფრასტრუქტურის გამოჩენა
- არსებული ბიზნესი შეძლებდა მომგებიანი ტრანსპორტით სარგებლობას
- ადგილობრივი ბიუჯეტი მიიღებდა შემოსავალს
- ახალქალაქიდან მატარებლით პარიზში ჩასვლა
თუმცა, ჯერჯერობით, 7 წელია, ამ ყველაფრისგან ადგილობრივ ბიუჯეტში მხოლოდ მუნიციპალური მიწებით სარგებლობის საგადასახადო შემოსავლები მიდის.
სატვირთო მატარებელი ბაქო-თბილისი-ყარსზე
სამშენებლო სამუშაოებზე ჯავახეთიდან მხოლოდ რამდენიმე, ან მაქსიმუმ ათეული ადამიანი იყო დასაქმებული. ადგილობრივებიდან, ანუ საქართველოს მოქალაქეებიდან, სამშენებლო კომპანიები მარნეულში ქირაობდნენ. კითხვაზე, თუ რატომ არ დაიქირავეს ადგილობრივები ჯავახეთიდან, კომპანია „აზერინსაათსერვის“-მა, რომელიც მშენებლობის პასუხისმგებელია, გვიპასუხა, რომ ადგილობრივებს მათ ტექნიკაზე მუშაობა არ იციან.
ახალქალაქის ბიზნეს ცენტრის დირექტორი მახარე მაცუკატოვი ამბობს, რომ ახლაც ბევრი გაუგებარი რამ ხდება როგორც ბაქო-თბილისი-ყარსის გარშემო, ისე შიგნით.
„ძალიან ბევრი რამ არის გაუგებარი. თავიდანვე დაგვპირდნენ, რომ სამუშაო ადგილებს გახსნიან, სადაც ადგილობრივები იმუშავებენ, მაგრამ ძალიან ცოტა მუშაობს, ხოლო ვინც მუშაობს შავი მუშაა. ჯავახეთში კოლეჯი უნდა გაეხსნათ, არ გახსნეს, მოსახლეობა „ახალქალაქის“ სადგურით ვერ სარგებლობს“, – ამბობს მახარე მაცუკატოვი.
მახარე მაცუკატოვი ამბობს, იმისთვის, რომ ჯავახეთი მომავალში ეკონომიკურად განვითარდეს და მოსახლეობამ აღნიშნული პროექტით გარკვეული სარგებელი მიიღოს, აუცილებელია:
„ახალქალაქში შესაძლებელი იქნებოდა ტვირთის გადაზიდვა და გადმოტვირთვა, აქ რომ იყოს ტერმინალები, განვითარდებოდა ბიზნესი. ახალქალაქის რკინიგზის სადგურს სახმელეთო პორტის სტატუსი ექნებოდა. ამ შემთხვევაში სამუშაო ადგილები გაიხსნებოდა, ამის ირგვლივ შეიქმნებოდა ბიზნესი. პორტი (სასტუმროები, კაფეები, საწყობები, ლოგისტიკური კომპანიები) და რეგიონი უბრუნდება თავის ისტორიულ ფუნქციას, როგორც სავაჭრო გზების გზაჯვარედინზე“, – ამბობს მახარე მაცუკატოვი.
რაც შეეხება მგზავრთა გადაყვანას, საცდელი სამგზავრო მატარებელი ახალქალაქში 2019 წლის მარტში ჩავიდა, შემდეგ კი გავრცელდა ინფორმაცია, რომ რეგულარული ფრენები შესაძლოა 2019 წლის ივნისში დაიწყოს. თუმცა ეს არ მოხდა. სამგზავრო ტრანსპორტის გახსნის შესაძლებლობის შესახებ ჯერ ინფორმაცია არ ვრცელდება.
რეგიონის მოსახლეობა ბაქო-თბილისი-ყარსისიდან დადებით ცვლილებებს არ გრძნობს. ჯერჯერობით იმ სოფლების მცხოვრებლები, რომლებზეც რკინიგზის ხაზი გადის, მხოლოდ დაკარგულ ქონებაზე საუბრობენ, ან რკინიგზის გამო ხალხისა და პირუტყვის გადაადგილების უხერხულობაზე. ადგილობრივები არც კი ფიქრობენ იმ შესაძლებლობებზე, რაც შეიძლება შექმნას საერთაშორისო პროექტმა.
„ბაქო-თბილისი-ყარსისი დიდ სარგებელს მოუტანს ჩვენს რეგიონს, მას აქვს დადებითი მხარეები, მაგრამ, სამწუხაროდ, უარყოფითი მხარეებიც არსებობს, ეს ყოველთვის ხდება ნებისმიერი განვითარების, ნებისმიერი მასშტაბური მშენებლობის დროს“, – ამბობს ახალქალაქის ბიზნეს ცენტრის დირექტორი.
ამასთან, იმისათვის, რომ ადგილობრივმა მოსახლეობამ ისარგებლოს იმ შეღავათებით, რაც რკინიგზას შეუძლია, ისინი ამისთვის მზად უნდა იყვნენ, მზად უნდა იყვნენ გახსნან სხვადასხვა მომსახურების საწარმოები და იმუშაონ ამ პროექტზე. თუმცა, ადგილობრივი მოსახლეობა მზად არ არის ამისთვის. ჩნდება კითხვა, ვინ უნდა დაეხმაროს ადგილობრივ მოსახლეობას და სურს / შეუძლია დაეხმაროს?…
საცდელი სამგზავრო მატარებელი, 2019 წლის მარტი
ეს მასალა შექმნილია ევროკავშირის (EU) ფინანსური მხარდაჭერით. მის შინაარსზე პასუხისმგებელია ააიპ “ღია საზღვრები” და შესაძლოა, რომ იგი არ გამოხატავდეს ევროკავშირის შეხედულებებს.
მასალა შექმნილია პროექტის „სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ცხოვრებაში თანაბარი და სრულყოფილი მონაწილეობისთვის“ ფარგლებში, განმახორციელებელი HEKS\EPER Georgia-ს მიერ რეგიონალურ პარტნიორ ორგანიზაციებთან, სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი (CIF) – ქვემო ქართლი, სამოქალაქო საზოგადოების ფორმირების ხელშემწყობი ცენტრი (SCCSF) – სამცხე-ჯავახეთი, თანამშრომლობით.
