სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის საზღვრის დელიმიტაციისა და სომხეთში პოლიციის შენობაზე ტერორისტული თავდასხმის ფონზე, 25 მარტს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე ოფიციალური ვიზიტით სომხეთში გაემგზავრა. რა განიხილებოდა ოფიციალურ დონეზე და რა საკითხები შეიძლება დადგეს დღის წესრიგში კამერების მიღმა ექსპერტების აზრით.
ოფიციალური ნაწილი
სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა ქართველი კოლეგა მიიღო. თავის გამოსვლაში მან 6 იანვარს გამართული შეხვედრების შედეგზე ისაუბრა, როდესაც სამთავრობათაშორისო კომისიის მე-13 სხდომა გაიმართა. შემდეგ ხელი მოეწერა განხორციელების შესახებ დეკლარაციას, რომელიც საქართველოსა და სომხეთს შორის ორმხრივი ურთიერთობების განვითარებას ითვალისწინებს.
„ახლა შესაძლებლობა მაქვს ჩემს ახალ კოლეგასთან განვიხილო ამ დეკლარაციის განსახორციელებლად საჭირო პრაქტიკული განხორციელება და ქმედებები. ძალიან მნიშვნელოვანია ორივე ქვეყნის სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის აღიარება. ჩვენ ასევე გვქონდა საუბარი სომხეთსა და საქართველოზე, ჩვენს ქვეყნებს შორის კიდევ უფრო აქტიური თანამშრომლობის შექმნაზე. ამას აქვს არა მხოლოდ სტრატეგიული მნიშვნელობა, არამედ ჩვენი ორმხრივი ურთიერთობები, ეს არის მდგრადობასა და ურთიერთგაგებაზე დაფუძნებული თანამშრომლობა“, – თქვა ნიკოლ ფაშინიანმა გამოსვლაში.
მან ასევე აღნიშნა, რომ სომხეთი მიესალმება იმ ფაქტს, რომ გასულ წელს საქართველომ ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი მიიღო.
„ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი მოვლენა, რადგან ის გავლენას ახდენს არა მხოლოდ ჩვენს რეგიონზე, არამედ ჩვენს ორმხრივ ურთიერთობებზეც. სომხეთის რესპუბლიკა ყოველთვის მხარს უჭერდა საქართველოს ევროინტეგრაციას. დღეს მე ჩემს კოლეგასაც წარვუდგინე პროცესები და ჩვენი მოსაზრებები სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების ნორმალიზებასთან დაკავშირებით. ჩვენ კიდევ ერთხელ დავადასტურეთ, რომ სომხეთი მზადაა ყველაფერი გააკეთოს მშვიდობისა და სტაბილურობისთვის და აიღოს თავისი პასუხისმგებლობა ამ მიმართულებით. ჩვენ ველით ანალოგიურ დამოკიდებულებას მეორე მხრიდან. მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ჩვენ აზერბაიჯანთან ურთიერთობების გასაუმჯობესებლად ყველა ნაბიჯს ვდგამთ. ჩვენ შევთანხმდით, რომ ვიხელმძღვანელებთ სამი პრინციპით უმაღლეს დონეზე, ისინი ეფუძნება 1991 წლის ალმატის დეკლარაციის პრინციპებს – ორივე ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის აღიარებას, სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დელიმიტაციის პროცესს და ორ ქვეყანას შორის ურთიერთპატივისცემაზე დამყარებული ურთიერთობების დალაგებას. ჩვენ გვჯერა, რომ მშვიდობა და ეს პროექტი, რომელსაც მეზობელ ქვეყანას ვთავაზობთ, გახდება საწყისი წერტილი მომავალი თანამშრომლობისა აზერბაიჯანთან სტრატეგიული ურთიერთობების დასამყარებლად. საქართველო არა მხოლოდ დაინტერესებულია ჩვენი ურთიერთობების ნორმალიზებით, არამედ პრაქტიკულად ცდილობს თავისი წვლილი შეიტანოს ჩვენსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების მოწესრიგებაში“, – თქვა სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა.
შეჯამებისას ნიკოლ ფაშინიანმა განაცხადა, რომ ძალიან კმაყოფილია სომხეთსა და საქართველოს შორის დინამიურად განვითარებადი ურთიერთობებით და დაამტკიცა, რომ ისინი ყველაფერს გააკეთებენ, რომ აქ არ გაჩერდებიან და ურთიერთობებში ახალ ჰორიზონტებს გახსნიან.
თავის მხრივ, ირაკლი კობახიძემ, რომელიც საქართველოს პრემიერ-მინისტრის სახით სომხეთში პირველი ვიზიტი იყო, ვიზიტისთვის მადლობა გადაუხადა.
„ჩვენი ქვეყნების და ჩვენი ხალხების მეგობრობა საუკუნეებს ითვლის. ჩვენ მოვაწერეთ ხელი სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ შეთანხმებას, რამაც ჩვენი თანამშრომლობა თვისობრივად სხვა დონეზე აიყვანა. ეს დეკლარაცია, პირველ ყოვლისა, მიმართულია ორმხრივი თანამშრომლობის გაღრმავებისკენ, რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის ხელშეწყობისკენ. დეკლარაცია ეფუძნება ჩვენს საერთო ღირებულებებს და პრინციპებს, გამოხატავს ჩვენს ურყევ მხარდაჭრას ამ ღირებულებების მიმართ. დღევანდელ შეხვედრაზე მადლობა გადავუხადე ბატონ პრემიერ-მინისტრს, ჩემს კოლეგას ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის მხარდაჭერისთვის. ასევე, რა თქმა უნდა, ჩვენი ქვეყნის სახელით, კიდევ ერთხელ დავუდასტურე ჩვენი ქვეყნის მხრიდან სომხეთის ტერიტორიული მთლიანობის და სუვერენიტეტის ურყევი მხარდაჭერა. რა თქმა უნდა, ვუერთდები პრემიერ-მინისტრის კმაყოფილებას იმასთან დაკავშირებით, რომ ჩვენი ურთიერთობები ორ ქვეყანას შორის დინამიკურად ვითარდება და კიდევ უფრო მეტად ფართოვდება. ჩვენ გვქონდა საუბარი ჩვენი ქვეყნების თანამშრომლობის სხვადასხვა ასპექტზე, სხვადასხვა განზომილებაზე, თანამშრომლობაზე პოლიტიკური თვალსაზისით, ვაჭრობაზე, ეკონომიკაზე, ტრანსპორტზე, ტურიზმზე და ასე შემდეგ. ყველა ამ მიმართულებით ჩვენი პარტნიორობის კიდევ უფრო მეტად განვითარება და გაღრმავება ძალიან მნიშვნელოვანია“, – თქვა ირაკლი კობახიძემ.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ სიტყვით გამოსვლისას მხარი დაუჭირა სამხრეთ კავკასიაში სტაბილურობასა და მშვიდობას.
„ჩვენ დეტალურად ვისაუბრეთ რეგიონში მიმდინარე პროცესებზე და ხაზი გავუსვით ჩვენი ერთობლივი ძალისხმევის მნიშვნელობას ჩვენი რეგიონის წინაშე მდგარი პრობლემების გადასაჭრელად. საქართველო მტკიცედ უჭერს მხარს სამხრეთ კავკასიაში სტაბილურობასა და მშვიდობიან თანაარსებობას. გამოვთქვამ იმედს, რომ სამშვიდობო შეთანხმების პროცესი სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის შეინარჩუნებს პოზიტიურ დინამიკას და საბოლოო ჯამში დასრულდება სათანადო შეთანხმებით. საქართველო მზად არის თავისი პოზიტიური როლი შეასრულოს ჩვენს რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის უზრუნველყოფის პროცესებში“, – თქვა ირაკლი კობახიძემ.
Ექსპერტის მოსაზრება
ექსპერტი პოლიტოლოგი გელა ვასაძის თქმით, ამ დაძაბულ პერიოდში გამგზავრების საჭიროება იყო. უფრო მეტიც, მისი აზრით, სომხეთში არც ისე სერიოზული ვითარება იყო, რომ ამის გამო დაგეგმილი მოგზაურობა გაეუქმებინათ.
„გუშინდელი ტერორისტული აქტი ძალიან ტრაგიკულია, მაგრამ ეს არის დაგეგმილი ვიზიტი. კობახიძე გახდა პრემიერ-მინისტრი, ბოლო დროს ბაქოში იყო, ახლა ერევანში გაემგზავრა. იქ საგანგებო მდგომარეობა რომ ყოფილიყო, მაშინ გაუქმდებოდა. მაგრამ განსახილველი საკითხები იყო. მეტიც, ვითარება მიდის რეგიონის რეფორმირებისკენ. არის ბევრი ახალი ინიციატივა, ბევრი ახალი რამ და კერძოდ, მაგალითად, ინიციატივა, რომ შეიქმნას საერთო ეკონომიკური ზონები, სადაც ქართული, სომხური და აზერბაიჯანული ბიზნესი ითანამშრომლებს. ამასთანავე, ასეთი ზონები შეიძლება იყოს როგორც ქვემო ქართლში, ასევე სამცხე-ჯავახეთში. ძალიან საინტერესო იქნება, ბევრი რამ არის უსაფრთხოების საკითხებში, ძალიან კარგად ვიცით რა მდგომარეობაა ახლა მსოფლიოში. ორმხრივი ურთიერთობების განვითარების საკითხებზე და ახალი სამმხრივი ფორმატის ჩამოყალიბების საკითხებზე. ამჟამად ისინი განავითარებენ ურთიერთობებს ლოგისტიკის, ბიზნესის, ეკონომიკის და სხვ. სფეროებში. ეს არის სიტუაცია, სადაც არის ახალი გამოწვევები, ახალი ამოცანები, რომლებსაც ლიდერები აწყდებიან, რომლებთან დაკავშირებითაც რუსეთი დაკეტილია, ამიტომ ეს იქნება სატრანსპორტო დერეფნები, როგორიცაა ჩრდილოეთ-სამხრეთი, ასევე სამხრეთ-დასავლეთი და ა.შ.“, – ამბობს ექსპერტი, პოლიტოლოგი გელა ვასაძე.
