ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფელ ეფრემოვკიდან მადათაფის ტბა იწყება. სამი სოფლის მორთულობა უკვე 11 წელია საქართველოს მფლობელობაშია. მადათაფაზე ბინადრობს 180 სახეობის ფრინველი, რომლებიც თავიანთი ჭიკჭიკით ამშვენებენ მთელ ტერიტორიას. ტბა მდებარეობს ჯავახეთის პლატოს სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, ზღვის დონიდან 2108 მ სიმაღლეზე.
მადათაფის ტბაზე ფრინველების იგივე რაოდენობა ბინადრობს, რამდენიც ჯავახეთის ეროვნული პარკის მთელ ტერიტორიაზე
«ამჟამად ჯავახეთის პარკში 180-200 სახეობის ფრინველი ბინადრობს. იმდენი სახეობაა, რამდენიც ეროვნულ პარკში, ისინი ყველანი მადათაფაზე ბინადრობენ. ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი ტბა- ჩვენი მადათაფია. ახლა ძირითადად ჩიტების კვერცხების დადების პერიოდია. რადგან აქ წყლის ერთ-ერთი ყველაზე უხვი მარაგია, ფრინველები, რომლებიც შემოდგომით აქ მიგრირებენ, ყველა ადგილიდან იკრიბებიან და თბილ ქვეყნებში შემდგომი ფრენებისთვის ემზადებიან. არ არსებობს ისეთი სახეობის ჩიტი, რომელიც აქ ერთხელ მაინც ჩამოფრენილა და მერე აღარ მოფრენილა. ეს მხოლოდ იშვიათი ფრინველების შემთხვევაში იყო, მაგალითად ვარდისფერი ფლამინგო. ისინი აქ მოფრინავენ არა კვერცხის დასადებად, არამედ გასაჩერებლად, ისვენებენ, იკვებებიან და შემდეგ ფრენას განაგრძობენ», – ამბობს გაგიკ მარკოსიანი მადათაფადან, რომელიც ტერიტორიას იცავს.
თავდაპირველად წყალი უფრო მეტი იყო, ახლა ის გაცილებით ნაკლებია, მეტი ჭაობიანი ადგილია, შესაბამისად, მრავლადაა ჭიები, ამიტომ ფრინველები აქ საკვების მარაგებს ნახულობენ.
«თუ ტბა ასე დარჩება, ანუ წყალმომარაგებით და ჭაობით, ფრინველებისთვის ძალიან კარგი იქნება», – ამბობს გაგიკი.
ტბაზე კაშხლის აშენებაა დაგეგმილია ისე, რომ წყლის დონე უცვლელი დარჩეს. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ტბის ამჟამინდელი მდგომარეობა ყველაზე ხელსაყრელია.
მადათაფის ტბაზე არიან ყველაზე დიდი ჯიშის იხვები, 25-ზე მეტი სახეობა.
«ყველას ერთი მიზანი აქვს – წყლის დონის შენარჩუნება. ექსპერტები მოვიდნენ, დაათვლიერეს და წელს იმედი მაქვს, რომ იქნება დაფინანსება და კაშხლის მშენებლობა განხორციელდება»,- ამბობს რეინჯერი, გაგიკ მარკოსიანი.
რეინჯერი ყველგან არიგებს საინფორმაციო ბროშურებს, რათა ხალხმა გაიგოს ამ ადგილის შესახებ, მაგრამ, უკვე ორი წელია კორონავირუსის გამო, ტურისტების რაოდენობა შემცირდა. ადგილობრივი მოსახლეობაც არ მუშაობდა, რომლებიც ყველს და სოფლის მეურნეობის სხვადასხვა პროდუქტებს ყიდიან ტურისტებისთვის…
«ახლა უკვე ჩამოდიან გერმანიიდან, საფრანგეთიდან, რუსეთიდან და ინდოეთიდან. ვიმედოვნებთ, რომ აღვადგენთ წინა რაოდენობას»,- ამბობს გაგიკ მარკოსიანი.
«თავიდან ძალიან ძნელი იყო, ხან ვჩხუბობდით, ხან ვრიგდებოდით მოსახლეობასთან, შემდეგ დავიწყეთ ახსნა, ზოგის დაშინება, ზოგის დაყოლიება, რა თქმა უნდა, ადგილობრივი მოსახლეობისთვის ზიანის მიყენების გარეშე. ჩვენ მათ ვუთხარით, რომ ეს ჩვენია, უნდა დავიცვათ ის, რომ შემდეგ შვილებთან და შვილიშვილებთან ერთად ვიაროთ. ადრე თითოეული ბუჩქის ქვეშ მონადირე იჯდა, ეს არის სოფელი, დასახლებული ადგილი და არ ჰქონდა მნიშვნელობა ნადირობის სეზონი ღია იყო თუ დახურული, ისინი ისროდნენ, მაგრამ ახლა აღარ ისვრიან, ფრინველი მშვიდად არის. თუ ნადირობის აუცილებლობა არის, ჩვენ არაფერს ვამბობთ, ნადირობის სეზონი ღიაა, მაგრამ ტერიტორიის ფარგლებს გარეთ და ნებადართული პერიოდის განმავლობაში. ამჟამად მთელ საქართველოში ნადირობის სეზონი დახურულია», – ამბობს რეინჯერი.
ამავდროულად დაამატა, რომ კორონავირუსამდე ბევრი პროგრამა მოქმედებდა. მაგალითად, უნდა აშენებულიყო კოტეჯი, თოლიებისთვის საცურაო კუნძული, მთავარ გზაზე უნდა დამონტაჟებულიყო დიდი ეკრანი, საიდანაც სტუმრებს შეეძლებათ ფრინველების დანახვა. ეს დიდი პროექტი იყო, საბერძნეთთან ხელშეკრულება გვქონდა გაფორმებული, მაგრამ ვირუსის გამო, შეჩერდა. ვერ ვიტყვი, პროექტი განხორციელდება, თუ არა», – ამბობს გაგიკ მარკოსიანი, რომელიც უკვე 10 წელია რეინჯერად მუშაობს, მას შემდეგ, რაც პარკი დაარსდა.
მადათაფის ტბა ჩიტებით სექტემბერში, ოქტომბერსა და ნოემბერში «მდიდრდება» , გაზაფხულზე ისინი ჩამოდიან და მიდიან. ამჟამად ტბის მიდამოებში ფრინველების 40-50 სახეობა ბინადრობს.
ასევე ნახეთ: მადათაფის ტბის მისტიკა (ფოტო)
ჯავახეთის ეროვნული პარკის ტერიტორია გაფართოვდა
