რა შემთხვევებში შეიძლება ე.წ „უცხოური აგენტების შესახებ“ კანონი გაუქმდეს

მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი, ვინც „გარე გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონს დისკრიმინაციულად აღიარებს, ერთადერთ გამოსავალს ხედავს კანონი 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებში მმართველი პარტიის „წაგების“ შემთხვევაში, გაუქმება და გადადება ასევე შესაძლებელია მართლმსაჯულების მექანიზმებით. Jnews-ი შეეცადა იურისტებთან გაერკვია, რამდენად შეუძლია საერთაშორისო თუ ადგილობრივ სასამართლოებს გავლენა მოახდინოს კანონის გამოყენებაზე.

უცხოური გრანტებით მომუშავე ბევრ ორგანიზაციასა და მედიას აინტერესებს, როგორ გააგრძელებენ საქმიანობას. ზოგი ფიქრობს დარეგისტრირდეს „უცხოური ინტერესების მატარებელ ორგანიზაციად“, ზოგი ორგანიზაციის ლიკვიდაციას, ზოგი კი არ დარეგისტრირებას და ჯარიმის გადახდას. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში სახელმწიფო დამოუკიდებლად არეგისტრირებს ე.წ. უცხოური აგენტების რეესტრში, ეს ვარიანტი მხოლოდ მორალურად ამშვიდებს ორგანიზაციებს, რომლებიც თავს არ თვლიან უცხო ძალის ინსტრუმენტად.

თუმცა არჩევნების შედეგებს ყველა ელოდება. თუმცა, სასამართლო პროცესის დროს არსებობს კანონის, ან კანონის კონკრეტული გასაჩივრებული მუხლების შეჩერების შესაძლებლობაც.

„ეს მისი უფლებაა, სასამართლო არ არის ვალდებული. მხარეებს შეუძლიათ შუამავლების სახით გამოსვლა ან არ გამოსვლა, მაგრამ საკონსტიტუციო სასამართლოს მაინც შეუძლია შეაჩეროს კონკრეტული მუხლების ან მთლიანად კანონის მოქმედება გადაწყვეტილების მიღებამდე კანონი არ ამოქმედდება. ან საკონსტიტუციო სასამართლოს შეუძლია განსაზღვროს კონკრეტული ვადები, თუ სასამართლო ხედავს, რომ არსებობს რისკები, თუ კანონს შეიძლება დააზიანოს მხარეთა უფლებები და ისეთი ზიანი მიაყენოს, რომლის აღდგენაც შეუძლებელი იქნება“, – ამბობს ადვოკატი ანდრანიკ მინასიანი.

არის კიდევ ერთი უფლებამოსილება, რომელსაც შეუძლია გავლენა მოახდინოს კანონების ძალაში შესვლაზე – ეს არის ევროპული სასამართლო.

„ევროპული სასამართლოსთვის მიმართვა შეიძლება სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშეც. ევროპულ სასამართლოში მიმართვა კონსტიტუციური სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე არ არის დამოკიდებული. საქართველომ ევროპულ კონვენციას მოაწერა ხელი, და სახელმწიფო ვალდებულია ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილება მიიღოს. კონსტიტუციური შეთანხმების, ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ ქვეყნის კანონებზე უმაღლესი პოზიცია უკავიათ. ეს ევროპული კონვენციის საერთაშორისო ხელშეკრულების მიხედვით”,- ამბობს იურისტი ანდრანიკ მინასიანი.

საკონსტიტუციო სასამართლოს ვებგვერდზე დღესდღეობით „გარე გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონით საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ 2 სარჩელი დევს, ერთი საქართველოს პრეზიდენტის, მეორე 122 ორგანიზაციის მხრიდან. აღნიშნული კანონის საფუძველზე ევროსასამართლოში ჯერ არ არის წარდგენილი სარჩელი.