საქართველოში ეპიდემიოლოგიური ვითარდება რთულდება, იზრდება კორონავირუსით ინფიცირებულთა, მათ შორის, დაავადებული ბავშვების რიცხვი. ინფორმაციამ იმის შესახებ, რომ ბავშვები უფრო დაუცველები არიან ინდური შტამისადმი, საზოგადოებაში დაძაბულობა გამოიწვია. 16 და 19 ივლისს, თბილისში ორი ახალშობილი გარდაიცვალა კორონავირუსით. შედარებით მძიმე მდგომარეობაშია კიდევ ერთი ბავშვი. ბოლო მონაცემებით, საქართველოში ვირუსით 300 ბავშვია ინფიცირებული.
როგორ ვრცელდება კორონავირუსის ახალი ე.წ. ინდური შტამი, რატომ მოქმედებს ეს ბავშვებზე და რისი გაკეთება შეიძლება მათ დასაცავად? ამ და სხვა მრავალ საკითხზე Jnews-ს იმუნიზაციის ეროვნული ტექნიკური საკონსულტაციო ექსპერტების ჯგუფის ხელმძღვანელი, თსსუ-ს პროფესორი, იაშვილის სახ. ცენტრალური საბავშვო საავადმყოფოს კლინიკური დირექტორი, ივანე ჩხაიძე ესაუბრა.
– რატომ არის დელტა-კოვიდი, ანუ კორონავირუსის ე.წ. ინდური შტამი, უფრო საშიში, ვიდრე ჩინური და ბრიტანული?
– ყველა ეს მუტაცია ცვლის კორონავირუსს, რომელიმე მიმართულებით და არა უფრო მარტივი ინფექციის, ან უფრო მძიმე გადატანის მიმართულებით, ეს მუტაციები განსაზღვრავს სხვა განსხვავებას – გავრცელებას. ინდური შტამი განსხვავდება, პირველ რიგში, იმით, რომ სწრაფად გადადის ავადმყოფიდან ჯანმრთელზე. მეორე, მდგომარეობა მძიმეა და ჰოსპიტალიზაციის საჭიროება უფრო ხშირია, ვიდრე ჩინური ვარიანტის შემთხვევაში. კიდევ ერთი რამ, ყველაზე მეტად ამ ვარიანტის ინფექციები გვხვდება ახალგაზრდებში და 12-დან 15 წლამდე ასაკის ბავშვებში. ყველა ამ მონაცემის გათვალისწინებით, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ კორონავირუსის ეს ვარიანტი ყოველ 9 დღეში ორჯერ იზრდება. ამ შტამით დაავადება უფრო ინტენსიურია და ძალიან სწრაფად ანაცვლებს ბრიტანულ შტამს. “დელტას” ვარიანტით ინფიცირებულთა რიცხვი თანდათან იზრდება და, სავარაუდოდ, აგვისტოში, დელტა მთლიანად შეცვლის კორონავირუსის ბრიტანულ ვარიანტს.
– სამწუხაროდ, ბოლო, რამდენიმე დღის განმავლობაში ორი ახალშობილი გარდაიცვალა. რატომ მოხდა ეს და რა მდგომარეობაშია მესამე ბავშვი, რომელიც ფილტვების ხელოვნური ვინტილაციის აპარტზე იყო მიერთებული?
– მესამე ბავშვის მდგომარეობა კვლავ მძიმეა. 2 თვემდე ინფექციები ძალზე საშიშია, არა მხოლოდ კორონავირუსი, ამ ასაკში ის სერიოზული გართულებებით არის სავსე, რადგან ეს ბავშვები ჯერ არ არიან განვითარებული, მათ ორგანიზმს არ შეუძლია წინააღმდეგობა გაუწიოს სერიოზულ ინფექციებს. სამივე ფილტვების მძიმე დაავადებით მიიღეს. სამივე ფილტვების ხელოვნური ვენტილაციის აპარატზეა მიერთებული. ორს ვირუსის ინდური ვარიანტი დაუდასტურდა, ერთს -ვირუსის ბრიტანული ვარიანტი. სამწუხაროდ, ორი მათგანის გადარჩენა ვერ მოხერხდა. მათი მდგომარეობა თავიდანვე ძალიან რთული იყო და ფილტვებიც და გულიც ხელოვნურად უჭერდა მხარს. სამწუხაროდ, ლიმიტი ამოწურულია, სხეულის წინააღმდეგობა ამოწურულია. მაგრამ ვიმედოვნებთ, რომ მესამე ბავშვის გადარჩენას შევძლებთ, მაგრამ ჯერჯერობით ის რეანიმაციაშია.
– რატომ არის განსაკუთრებით საშიში ინდური შტამი ბავშვებისა და ახალშობილებისთვის?
– ყველა ბავშვი, ჩვენი ეროვნული პროტოკოლის თანახმად, რომლებიც კორონავირუსით დაავადდნენ 1 წლამდე, მათ აქვთ სასუნთქი სისტემის დაზიანება. რისკის ქვეშ არიან 2 თვემდე ბავშვები. ინდური ვარიანტი უფრო აგრესიულად მოქმედებს სასუნთქ სისტემაზე, ფილტვებზე და ძალიან ხშირად იწვევს პნევმონიას.
– როგორია საერთაშორისო პრაქტიკა, რამდენი პროცენტია სიკვდილიანობა კორონავირუსით ინფიცირებულ ბავშვებში?
— ბავშვებში სიკვდილიანობა გაცილებით ნაკლებია, ვიდრე მოზრდილებში. საქართველოში კორონავირუსის პირველი შემთხვევის რეგისტრაციის დაწყებიდან, 2020 წლის თებერვლიდან დღემდე, ბავშვებში 5 ლეტალური შემთხვევაა. პირველი სამი კორონავირუსის მეორე ტალღის დროს იყო.
– რა მახასიათებლები აქვს ამ შტამს, უფრო სწრაფი გავრცელების გარდა? როგორ ვითარდება ეს დაავადება?
– კლინიკური სახის განსხვავებები არ არის, ერთადერთია, რომ ბავშვებს მცირე მონაცემები აქვთ, მაგრამ მოზრდილების განსაკუთრებულობა არის ის, რომ ტემპერატურის მომატება არ არის წამყვანი სიმპტომი. ჩინურ ვარიანტს ყოველთვის ჰქონდა სიცხე და ხშირი ხველა. ხოლო”დელტას” ვარიანტის მიხედვით, ეს სიმპტომები არ არის მთავარი, აღინიშნება ძლიერი თავის ტკივილი, ყელის ძალიან ძლიერი ტკივილი და სურდო. მაგრამ ეს არ არის ყველა პაციენტში.
– განსხვავდება თუ არა დაავადების მიმდინარეობა მოზრდილებსა და ბავშვებში?
ინდური ვარიანტის შემთხვევაში ეს საკითხი ჯერ კიდევ არ არის ნათელი, რადგან პუბლიკაციები ჯერ კიდევ ცოტაა. ზოგადად, ის პირველ რიგში განსხვავდება სიმპტომებით, იმ სიმპტომებით, როგორიცაა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაზიანება. ბავშვებს ძალიან ხშირად აქვთ დიარეა, ფაღარათი, მუცლის ტკივილი. სუნის და გემოს დაკარგვა. ეს ცვლილებები ბავშვებში ბევრად უფრო ხშირია, ვიდრე მოზრდილებში. ბავშვებს ყოველთვის არ აქვთ მაღალი სიცხე და ტემპერატურა. საერთო ჯამში, ბავშვებს აქვთ ნაკლები სირთულის COVID-19, ისინი ნაკლებად დადიან სამედიცინო დაწესებულებებში. მაგრამ ამ ფაქტებმა, კორონავირუსის ახალმა წესრიგმა შეიძლება ოდნავ შეცვალოს ეს წარმოდგენები.
– შესაძლებელია თუ არა ბავშვის იმუნიტეტის გაძლიერება ინფექციისგან დასაცავად?
დაცვის შესაძლებლობა არ არსებობს, ერთადერთი ვარიანტია ოჯახის უფროსი წევრების ვაქცინაცია. ახლა საბავშვო ბაღები და სკოლები არ გვაქვს, ბავშვები ვერ დაინფიცირდებიან თანატოლებისგან, მათ მხოლოდ ოჯახის წევრებისგან შეუძლიათ დაინფიცირება. ამიტომ, ახლა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მოზრდილების ვაქცინაცია. სხვა გზა არ არის.
– წლის დასაწყისში ბევრს საუბრობდნენ მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის საშიშროებაზე (ანთებითი პროცესი, რომელიც კორონავირუსთან ასოცირდება სხეულის რამდენიმე სისტემაზე), მაგრამ ახლა, ამის შესახებ ბევრი ინფორმაცია არ არის, არის თუ არა ეს სინდრომი აქტუალური ახლა?
ეს საშიშროება არ იყო, უბრალოდ უფრო ნაკლები შემთხვევაა, ჩვენს კლინიკაში გადმოყვანილი იყო მულტიანთებითი სინდრომის მქონე სამი ბავშვი, მაგრამ, საბედნიეროდ, ისინი გამოჯანმრთელდნენ, ანუ ამ სინდრომის სიხშირე ყოველთვის შეესაბამება ეპიდემიის პიკს. დაავადების პიკი მაისის დასაწყისში გვქონდა. კორონავირუსის სიხშირის პიკიდან 4-6 კვირის შემდეგ დავაფიქსირეთ მულტიანთებითი სინდრომი. ახლა პაციენტები გვყავს, მათი მდგომარეობა მძიმეა.
– რომელ ქვეყნებში არიან აცრილი ბავშვები. როგორ მიდის პროცესი, რას გვეუბნება სტატისტიკა? როდის დაიწყება ბავშვების ვაქცინაცია საქართველოში?
ვაქცინაცია პირველად აშშ-ში დაიწყო, რადგან ერთადერთი ვაქცინა, რომელსაც ბავშვებისთვის
როდის დაიწყებს საქართველო ბავშვების ვაქცინაციას ჯერჯერობით უცნობია. ჯერჯერობით მოზრდილებისთვის არის ვაქცინები განსაზღვრული. ვაქცინები, რომლებიც საქართველოში შემოაქვთ, ძირითადად 18 წლის და ზემოთ ასაკის ადამიანებისთვისაა. როდესაც მოზრდილები აიცრებიან, მაშინ უკვე შესაძლებელი იქნება ბავშვების აცრა, სანამ ბავშვები არ წარმოადგენენ რისკის პრიორიტეტს და, შესაბამისად, ჩვენ ახლა აიცრებიან მოზრდილები. ვფიქრობ, რომ ეს დროის საკითხია, სავარაუდოდ, ეს ვაქცინაცია დაიწყება, როდესაც იქნება სრული მონაცემები, ჩვენ ველოდებით ამ მონაცემებს 4-5 თვის განმავლობაში.
ეპიდემიის დაწყებიდან საქართველოში COVID-19 ინფიცირების 390 945 შემთხვევაა რეგისტრირებული, მათ შორის, დაახლოებით 41 000 ბავშვი. ინფიცირებული ბავშვებიდან 5-მა ვირუსი ვერ დაძლია.
