საქართველოს მოქალაქეებისთვის გერმანიაში სეზონურ სამუშაოებზე რეგისტრაციის დაწყებასთან დაკავშირებით, JNEWS-ი გერმანიის სოფლის მეურნეობის სფეროში დასაქმების სამართლებრივი რეგულაციის შესახებ წარმოდგენას შეგიქმნით.
გერმანიის ფედერალური სტატისტიკური სამმართველოს მონაცემებით, 2016 წელს სოფლის მეურნეობაში დაახლოებით 940 000 ადამიანი იყო დასაქმებული. მათგან დაახლოებით 449 000 იყო ოჯახში დასაქმებულები (მათ შორის ფერმის ხელმძღვანელები). 490 900 დასაქმებულიდან, რომლებიც ოჯახის წევრები არ არიან, დაახლოებით 58 პროცენტი სეზონური მომუშავე იყო.
იმისათვის, რომ გერმანიაში დასაქმებულები გაუმართლებლად დაბალი ანაზღაურებისგან დაიცვან, 2015 წლის 1-ლი იანვრიდან შრომის ანაზღაურების მინიმალური ზღვარი განისაზღვრა.
2018 წლის 1-ლი იანვრიდან სოფლის, ტყის და ბაღის მეურნეობის მომუშავეებს კანონით განსაზღვრული მინიმალური ანაზღაურება უნდა დაენიშნოთ. 2021 წლის 1-ლი იანვრიდან ეს თანხა შეადგენს 9,50 ბრუტო ევროს საათში (გერმანიაში ბრუტო – ეს არის ანაზღაურება, რომელიც ყველა გადასახადს ითვალისწინებს). 2021 წლის 1-ლი ივლისიდან თანხა საათში 9,60 ბრუტო ევროს შეადგენს.
სეზონური მომუშავეები გერმანიის სოფლის მეურნეობაში
სეზონური მომუშავეების დაქირავებას ყოველწლიურად დიდი მნიშვნელობა აქვს ბევრი მეურნეობისთვის დაწყებული ვეგეტაციური პერიოდიდან. კომპანიებს სამუშაო ძალაში საკუთარი სეზონური მოთხოვნილებების მოქნილი დაკმაყოფილების შესაძლებლობა უნდა ჰქონდეთ განურჩევლად ისეთი გარემოებებისა, როგორიცაა ამინდი, ან საბაზრო სიტუაცია, რომელზეც ისინი ვერ იმოქმედებენ.
მინიმალური ანაზღაურების შესახებ კანონის თანახმად, დამსაქმებლები ვალდებულნი არიან დაარეგისტრირონ მხოლოდ სეზონური სამუშაოების დაწყება, დასრულება და სამუშაო საათების ყოველდღიური ხანგრძლივობა. ეს არ ეხება დამსაქმებლის მიერ დაქირავებული ოჯახის ახლო წევრებს. დამსაქმებელი ამ პირებისთვის დოკუმენტაციის მოთხოვნისგან თავისუფლდება.
სეზონური მომუშავეებისთვის სოფლის მეურნეობის ჩარჩო პირობებში 2021 წლის 1-ლი იანვრიდან კორონავირუსთან დაკავშირებული მოთხოვნების და შრომისა და უსაფრთხოების ტექნიკის მიმართებით, პანდემიის დროს მეტად მნიშვნელოვანი ზომები და წესებია წარდგენილი.
სეზონურ მომუშავეებს ევროკავშირის წევრი-ქვეყნებიდან და დამსაქმებლებს შეუძლიათ პირდაპირ გააფორმონ შრომის ხელშეკრულებები მომუშავეების თავისუფალი გადაადგილების გამო.
მესამე ქვეყნებიდან სეზონურ მომუშავეებს, როგორც წესი, გერმანიაში არ შეუძლიათ მუშაობა, თუკი სოფლის მეურნეობაში სეზონური დასაქმებისთვის უცხოურ სამსახურებთან შრომის დასაქმების შესაბამისი შეთანხმება არ არის.
დასაქმების ფედერალური სააგენტო შრომის და სოციალური საქმეების ფედერალურ სამინისტროსთან და სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ფედერალურ სამინისტროსთან თანამშრომლობით სოფლის მეურნეობაში მოსავლის ამღების სახით სეზონური მომუშავეების დაქირავებაზე საქართველოს შრომის სამმართველოსთან შუამავლობის შესახებ გააფორმა შეთანხმება.
2021 წლის მოსავლისთვის 500 სეზონური მომუშავის ქვოტაა შეთანხმებული.
სეზონური მომუშავეების შრომის დასაქმება საპილოტე პროცესის ფარგლებში ხორციელდება, რომელიც მესამე ქვეყნიდან სეზონური მომუშავეების შრომის დასაქმების და დაქირავებისთვის ახალი პროცესების და სტრუქტურების შემოწმებას და შექმნას ემსახურება.
პილოტირება ბადენ-ვიურტემბერგის და ბერლინ – ბრანდენბურგის რეგიონებში მიმდინარეობს.
საქართველოდან პირველი სეზონური სამუშაოები 2021 წლის მაისის დასაწყისშია მოსალოდნელი.
გათვალისწინებულია მესამე ქვეყნებთან უფრო მაღალი კვოტებით სამომავლო ბროკერულო შეთანხმებების გაფორმება.
გამონაკლისის სახით მესამე ქვეყნებიდან სტუდენტებს შეუძლიათ გერმანიაში არდადეგებზე მოწყობა.
აუცილებელი სოციალური უზრუნველყოფა უცხო ქვეყნის სეზონური მომუშავეებისთვის
სეზონური მომუშავეები ევროპის სახელმწიფოებიდან გერმანიაში დროებითი დასაქმების დროს ემორჩილებიან, ხოლო სოციალური უზრუნველყოფის შენატანის წესრიგი შესაბამის სახელმწიფო-წევრებში ორგანიზაციის კანონმდებლობის მდგომარეობით რეგულირდება. აქ აუცილებელია გარჩევა, სეზონური მომუშავეები საცხოვრებელ ადგილას მუშაობენ დაქირავებით თუ საცხოვრებელი აქვთ.
გერმანიაში დროებითი სეზონური სამუშაოს თანამშრომელი
თუკი სეზონური მომუშავეები საკუთარ ქვეყანაში დაქირავებული მომუშავეების სახით მუშაობენ, ასევე გერმანიაში სეზონურ სამუშაოებს ასრულებენ, ისინიც შედიან გერმანიაში შესრულებული სეზონური სამუშაოების მიმართ საკუთარი საცხოვრებელი ადგილის კანონმდებლობის მოქმედების ქვეშ.
A 1 სერტიფიკატით თანამშრომლები გერმანიაში დამსაქმებელს უმტკიცებენ, რომ ისინი არ ექვემდებარებიან სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ გერმანიის კანონმდებლობას.
ისევე, როგორც ადრე, გერმანელი დამსაქმებლები ვალდებულნი არიან დაარეგისტრირონ სეზონური მომუშავეები, რომლებიც პოლონეთის კანონმდებლობის მოქმედების ქვეშ შედიან, მაგალითად, სოციალური დაზღვევის პოლონურ დაწესებულებაში ZUS, და პოლონეთის სოციალური დაზღვევაში შენატანები განახორციელონ.
დამოუკიდებლად დასაქმებული ხალხი გერმანიაში დროებით სეზონურ სამუშაოზე
თუკი სეზონური მომუშავე არის თვითდასაქმებული საკუთარ ქვეყანაში, ისინი გერმანიაში შესრულებული სეზონური სამუშაოების მიმართ საცხოვრებელი ქვეყნის სამართლებრივი ნორმებს ექვემდებარებიან, მხოლოდ, თუკი იმავე საქმიანობას ასრულებენ, რასაც სეზონურ სამუშაოებზე. მსგავსი საქმიანობის დროს გასათვალისწინებელია ნებისმიერი საქმიანობა, რომელიც იმავე სექტორში/ რაიონში ხორციელდება. მაგალითისთვის, სოფლის მეურნეობა შეიძლება განიხილოს, როგორც ერთი და იგივე სექტორი. მეორე მხრივ, ტყის მეურნეობა და სოფლის მეურნეობა – ეს პრინციპიალურად სხვადასხვა ინდუსტრიაა.
მაგალითად, პოლონეთში მცხოვრები თვითდასაქმებული ფერმერისთვის, რომელიც გერმანიაში სეზონური მომუშავის სახით სოფლის მეურნეობაში მუშაობს, ეს ნიშნავს, რომ მათზე მთლიანად პოლონეთის კანონის სოციალური უზრუნველყოფა ვრცელდება. თვითდასაქმებული მეტყევე პოლონეთში, რომელიც გერმანიაში სეზონურ მომუშავედ სოფლის მეურნეობაში მუშაობს, გერმანიაში სეზონური მუშაობისთვის გერმანული კანონის სოციალური უზრუნველყოფის მოქმედების ქვეშ ხვდება.
დამატებითი ინფორმაციის მიღება იმის შესახებ, რა კანონი ვრცელდება უცხო ქვეყნის სეზონურ მომუშავეებზე, შესაძლებელია დასაქმების მინი-ცენტრში.
მოკლევადიანი სამუშაო
თუკი სოციალური უზრუნველყოფის გერმანული კანონი გამოყენებულია სეზონური სამუშაოების მიმართ, აუცილებელია მოკლევადიანი დასაქმებისთვის მოთხოვნების შემოწმება. მოკლევადიანი დასაქმება შეზღუდულია კალენდარული წლის დაწყებამდე სამი თვით ან 70 დღით. ეს პროფესიონალურად ვერ განხორციელდება. დამსაქმებლებმა და სეზონურმა მომუშავეებმა არ უნდა შეიტანონ არავითარი შენატანი ჯანმრთელობის დაზღვევაში, პენსიის, უმუშევრობის დაზღვევაში და მოკლევადიანი სამუშაოსთვის გრძელვადიანი წასვლისთვის.
სამართალდამცავმა ორგანომ მოკლევადიანი დასაქმება გაახანგრძლივა, რომელიც თავდაპირველად 50-დან 70 დღემდე იყო გაზრდილი. ამგვარად, მან ფერმერებისთვის მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება მიიღო: 70 დღის წესი შეინარჩუნა, ფერმერებს უფრო მეტი შანსი აქვთ კვალიფიციური სეზონური მომუშავეები მოსავლის აღების მთელ სეზონზე მოიწვიონ. უცხო ქვეყნის სეზონური მომუშავეებისთვის მიმზიდველი რჩება გერმანიაში მოსავლის აღებაზე წასვლა.
მასალა გერმანიის სოფლის მეურნეობისა და მეწარმეობის ფედერალური სამინისტროდან
