ბოლო წლებში, საქართველოში ნარკოტიკებთან დაკავშირებული დანაშაულების შესახებ რეპორტაჟებში ჯავახეთის შესახებ მოხსენიების რაოდენობა გაიზარდა. უფრო მეტიც, საჯაროდ გავრცელებული ინფორმაციის უმეტესობა ძირითადად ეხება ნარკოტიკების ფართომასშტაბიანი ვაჭრობის ეჭვმიტანილად დაკავებებს, ნარკოტიკების წრებრუნვას და უკანონო გაყიდვისთვის დაკავებებს და არა პირადი მოხმარებასთან.
ნოემბრის დასაწყისში პოლიციამ გაავრცელა ვიდეომასალა, სადაც ახალგაზრდები აჩვენებენ სხვადასხვა ადგილს, სადაც დამალულია „სამალავი“ – ნარკოტიკებით შემცველი პატარა, ფერადი პაკეტები.
„შინაგან საქმეთა სამინისტროს თბილისის პოლიციის დეპარტამენტის გლდანი-ნაძალადევის მთავარი სამმართველოს თანამშრომლებმა დააკავეს ხუთი პირი: 2006 წელს დაბადებული ს.ც., 2000 წელს დაბადებული ვ.რ., 2006 წელს დაბადებული ს.მ., ასევე წარსულში ნასამართლევი პირები – 1995 წელს დაბადებული მ.ო. და 1997 წელს დაბადებული ტ.ტ., რომლებსაც ბრალი ედებათ განსაკუთრებით დიდი ოდენობით ნარკოტიკული საშუალებების უკანონო შეძენა-შენახვა-გასაღებაში ხელშეწყობაში.
აღნიშნული დანაშაული ითვალისწინებს 20 წლამდე ან უვადო თავისუფლების აღკვეთას“, – გვაცნობებენ შსს-დან.
დაკავებულების მიერ მითითებული ადგილებიდან ამოიღეს დიდი რაოდენობით სხვადასხვა სახის ნარკოტიკული საშუალება, მათ შორის „მეთადონი“, „ალფა-PVP“ და გამომშრალი მარიხუანა.
მსგავსი რეზიუმეები ყოველდღიურად, დღეში რამდენჯერმე ვრცელდება მთელ საქართველოში. თუმცა, იმ ამბავმა, რომ დაკავებულთა შორის ახალქალაქის მცხოვრებლები არიან, საზოგადოებაში ორაზროვანი რეაქცია გამოიწვია. ნარკოტიკების გავრცელება და მოხმარება საზოგადოებაში სასაუბრო თემად ითვლება, რადგან ისინი, როგორც წესი, მკაცრ კრიტიკას ექვემდებარებიან. თუმცა, ახალგაზრდებში მსუბუქი ნარკოტიკების, როგორიცაა მარიხუანა, რომელსაც ადგილობრივები „პლანს“ ეძახიან, მოხმარება, ზოგადად, არ აღიქმება როგორც აკრძალული ან მიუღებელი.
დიდი რაოდენობით ნარკოტიკის ევროპაში გადაზიდვა, ნარკოდილერის დაკავება, „კურიერის“ დაკავება, ახალქალაქის ერთ-ერთი სოფლის მცხოვრების დაკავება მარიხუანას მოყვანისთვის, ნარკოდილერთა ჯგუფის დაკავება და ინდივიდუალური ნარკოდილერების დაკავება – ყველა ეს შემთხვევა ჯავახეთის მცხოვრებლებს ეხება.
მაგრამ როდიდან გახდა ნარკოტიკები ჯავახეთის ცხოვრების ნაწილი? როდის მოხდა გარდამტეხი მომენტი, როდესაც „მარტივი ფულის“ შოვნა უფრო მნიშვნელოვანი გახდა, ვიდრე თავისუფლება, განათლება ან მომავალი?
მესენჯერებისა და სოციალური ქსელების განვითარებასთან ერთად, ნარკოტიკების უკანონო ბრუნვამ ახალი სადისტრიბუციო გზები შეიძინა.
ასეთ სქემებში მოხვედრილი ერთ-ერთი პირი ჯავახეთიდან წამოსული ახალგაზრდა იყო. მისმა მშობლებმა Jnews-ს უამბეს მისი ისტორია და აღნიშნეს, რომ ერთმა შეცდომამ მთლიანად შეცვალა მისი ცხოვრება.
როდესაც მშობლები შვილებს დიდ ქალაქებში სასწავლებლად ან სამუშაოდ გზავნიან, ხშირად ავიწყდებათ, რომ გააფრთხილონ ისინი შესაძლო რისკების შესახებ. შედეგად, პოლიციის მოულოდნელი ზარი შოკისმომგვრელია: მათი შვილი დააკავეს და დააპატიმრეს. ახალქალაქელი ადვოკატის, ვასილ ბალახაძის თქმით, მსგავსი შემთხვევები ბოლო დროს სულ უფრო გახშირდა.
„ადრე ეს იშვიათი შემთხვევები იყო, მაგრამ ბოლო წლებში, განსაკუთრებით კი ბოლო თვეებში, ასეთი შემთხვევები ბევრია. ჩემი პრაქტიკიდან გამომდინარე, 5-6 შემთხვევა დაფიქსირდა. ასევე არის აქტიური საქმეები სერიოზული მუხლებით, როგორიცაა 265-ე მუხლი, რომელიც 8-დან 20 წლამდე ან უვადო თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს. არის ნარკოტიკების მოხმარების, გაყიდვის, შენახვისა და კულტივაციის შემთხვევები. თუმცა, ნარკოტიკების გაყიდვისა და გავრცელებისთვის ყველაზე მკაცრი სასჯელებია დაწესებული.
და ყველაზე სამწუხარო ახლა ის არის, რომ ამით ახალგაზრდები არიან დაკავებულნი, ძირითადად 18-22 წლის ასაკის. ბავშვები. ეს ახლა გლობალური პრობლემაა, მათ შორის ჩვენს რეგიონშიც. ადრე ნარკოტიკების მოხმარებისა და გაყიდვის ასეთი ფართომასშტაბიანი შემთხვევები არ იყო.
ადგილობრივები ნარკოტიკების რეალიზაციით ძირითადად თბილისში არიან დაკავებულნი, მაგრამ შემთხვევები ადგილზეც ფიქსირდება. პოლიციამ ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფლებში კილოგრამობით მარიხუანა და სხვა ნარკოტიკები ამოიღო. ქალები იშვიათად არიან ამით დაკავებულნი, ძირითადად მამაკაცები, ანუ ახალგაზრდები“, — ამბობს ის.
უკანონო გაყიდვა, გადაზიდვა და კულტივაცია იწვევს უმკაცრეს სასჯელებს.
კანაფისა და მსგავსი ნივთიერებებისთვის სასჯელი, როგორც წესი, მერყეობს 3-დან 8 წლამდე გაყიდვისთვის და 10-დან 15 წლამდე მსხვილმასშტაბიანი გაყიდვის, გადაზიდვის ან კულტივაციისთვის; შესაძლებელია უფრო მკაცრი სასჯელი დამამძიმებელ გარემოებებში. ზოგიერთ შემთხვევაში, გაყიდვისთვის სასჯელი შეიძლება მიაღწიოს 12-დან 20 წლამდე, განსაკუთრებით ზედმეტად დიდი რაოდენობის ან ორგანიზებული დანაშაულებრივი ჯგუფების შემთხვევაში.
განსაკუთრებით მკაცრი სასჯელებია დაწესებული ახალი ფსიქოაქტიური ნივთიერებების (NPS) გაყიდვისა და უკანონო ბრუნვისთვის – დაახლოებით 12-დან 20 წლამდე თავისუფლების აღკვეთა, სიტუაციიდან გამომდინარე, ქონების შესაძლო კონფისკაციით.
დამამძიმებელ გარემოებებს მიეკუთვნება პარტიის ზომა, ჯგუფის მონაწილეობა, განმეორებითი სამართალდარღვევები, დანაშაულის ორგანიზებული ხასიათი და ა.შ. ასეთ შემთხვევებში სანქციები მკაცრდება, რაც მოიცავს თავისუფლების აღკვეთის მნიშვნელოვან ვადებს და მთელი ქონების შესაძლო კონფისკაციას.
კრიმინალიზაცია ძალაში რჩება გაყიდვის განზრახვის გარეშე ფლობისთვის ან პირადი მოხმარებისთვის გამოყენებისთვის, თუმცა კანონმდებლობა აზუსტებს ამ ზღვრების გადაჭარბების ფარგლებს და შედეგებს. მაგალითად, კანაფის პირადი შენახვისთვის დაწესდა ლიმიტი, დაახლოებით 10 გრამი ახალი ან 5 გრამი გამომშრალი მარიხუანა, რომლის გადაჭარბება იწვევს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას. ბოლო ცვლილებების თანახმად, შენახვისთვის თავისუფლების აღკვეთის ვადა შეიძლება იყოს დაახლოებით 5-დან 10 წლამდე. პრაქტიკაში, სასამართლოები ითვალისწინებენ ნივთიერების კონკრეტულ მასას და ბუნებას, ასევე დამამძიმებელ გარემოებების არსებობას.
„როდესაც პირი დაკავებულია და თანამშრომლობს გამოძიებასთან და ხელმოწერილია საპროცესო შეთანხმება, პროკურატურას უფლება აქვს, დააკისროს მინიმალურზე ნაკლები სასჯელი. ყოფილა შემთხვევები, როდესაც დანიშნულია 4-5 წლით თავისუფლების აღკვეთა, ზოგჯერ 3-1 წლით, მაგრამ თავისუფლების აღკვეთა გარდაუვალია. სასჯელის ნაწილი ყოველთვის პირობითია და არის ჯარიმებიც, მაგრამ თავისუფლების აღკვეთა სავალდებულოა. პირველ რიგში, ეს არის გამამტყუნებელი განაჩენი. გარდა ამისა, ასეთი ნასამართლეობის მქონე პირს შეიძლება უარი ეთქვას სხვადასხვა სფეროში დასაქმებაზე. როგორც წესი, როდესაც ასეთი მუხლით გამამტყუნებელ განაჩენს ხედავ, ადამიანის მიმართ ნდობა იკარგება“, – განმარტავს ადვოკატი ვასილ ბალახაძე.
მარტივი და დიდი შემოსავალი იწვევს სიცოცხლის წლების დაკარგვას, „ყოფილი მსჯავრდებულის“ მუდმივ იარლიყს და მიზნების მიღწევის სამუდამოდ დაკარგულ შესაძლებლობას. მშობლების თვალში მუდმივი სევდა, ბავშვის გამართლების მცდელობები და სიძულვილი ნარკომანების მიმართ, რომლებმაც შვილები ამ რიგებში ჩაითრიეს. ეს არის რეალობა, რომელიც დღეს ბევრ ოჯახს ემუქრება, რომელთა ახალგაზრდებიც არ ფიქრობენ საეჭვო შემოსავლის შედეგებზე.
