2026 წლის იანვრიდან საქართველო პენსიების გაზრდას გეგმავს. ჯავახეთი, როგორც მთიანი რეგიონი, პრივილეგირებულ კატეგორიაში შედის, ამიტომ იქ პენსიები ოდნავ მაღალია, ვიდრე სხვა რაიონებში. თუმცა, ზოგადი ფასების ზრდისა და გათბობის სეზონის ფონზე, რომელიც ჯავახეთში რვა-ცხრა თვე გრძელდება, ეს ზრდა უმნიშვნელოდ აღიქმება.
2026 წლის საქართველოს ბიუჯეტის პროექტის თანახმად, 70 წლამდე ასაკის მოქალაქეებისთვის პენსიები 20 ლარით გაიზრდება, ხოლო 70 წელზე უფროსი ასაკის პირებისთვის – 45 ლარით და შესაბამისად, 370 და 495 ლარს მიაღწევს. ჯავახეთი მთიანი რეგიონია, ამიტომ ადგილობრივი პენსიონერები ბარის რეგიონებში მცხოვრებ პირებთან შედარებით ოდნავ მეტს იღებენ. 70 წლამდე ასაკის მოქალაქეებისთვის პენსია 444 ლარი იქნება, ხოლო 70 წელზე უფროსი ასაკის პირებისთვის – 594 ლარი.
თუმცა, ადგილობრივი მოსახლეობის თქმით, პენსიების ინდექსაცია ცხოვრების ხარჯების ზრდას არ შეესაბამება.
პენსიონერებს განსაკუთრებით ზამთარში უჭირთ. ჯავახეთში სახლები წელიწადში რვა-ცხრა თვის განმავლობაში თბება და ერთი კუბური მეტრი ბუნებრივი აირის ღირებულება 0.5238 ლარს შეადგენს. გათბობის ყოველთვიური გადასახადი დიდი ტვირთია, განსაკუთრებით მარტოხელა ხანდაზმული ადამიანებისთვის. საკუთარი სახლის გათბობა საშუალოდ თვეში 300-400 ლარი ჯდება, ხოლო ერთოთახიანი ბინის შემთხვევაში – 100-120 ლარი. ახალქალაქისა და 64 სოფლის მაცხოვრებლები ძირითადად საკუთარ სახლებში ცხოვრობენ, რაც გათბობის ხარჯებს შესამჩნევს ხდის. გათბობის ყოველთვიური გადასახადი სერიოზულ ტვირთად იქცევა, განსაკუთრებით მარტოხელა ხანდაზმული ადამიანებისთვის.
კიდევ ერთი სერიოზული პრობლემა ის არის, რომ ყველა სოფელი არ არის გაზიფიცირებული. იქაც კი, სადაც გაზი არის, ყველა ოჯახს არ შეუძლია გათბობის სისტემის დამონტაჟება. შედეგად, ბევრი იძულებულია სახლები შეშით გაათბოს, რაც კიდევ უფრო ძვირია და მნიშვნელოვან ფიზიკურ ძალისხმევას მოითხოვს.
სოფლებში მცხოვრებ პენსიონერებს კიდევ ერთი სერიოზული პრობლემა აქვთ – შეზღუდული მობილურობა. სოფლებში საზოგადოებრივი ტრანსპორტი არ არის, პენსიონერები იძულებულნი არიან ტაქსის სერვისებით ისარგებლონ ექიმთან მისასვლელად, მედიკამენტების შესაძენად ან საკვების შესაძენად. თუმცა, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში ტაქსის ტარიფები საკმაოდ მაღალია და ყველა ხანდაზმულ ადამიანს არ შეუძლია ამ სერვისით სარგებლობა.
ასევე რთულია ჯანდაცვის სექტორში პენსიონერებისთვის. ყველა სოფელს არ აქვს ამბულატორიული კლინიკა. არსებულებსაც კი ხშირად არ აქვთ გათბობა, რაც პენსიონერებს ადგილზე სამედიცინო მომსახურების მიღებაში ხელს უშლის.
ხანდაზმულ ადამიანებს დამატებითი ხარჯების გაწევა არ შეუძლიათ. მათი რაციონი ვიტამინებით მდიდარი არ არის, ბოსტნეული, ხილი და ხორცი ხშირად არ შედის რაციონში. ელექტროენერგიის, საკვებისა და აუცილებელი მომსახურების საფასურის გადახდის შემდეგ, პენსიონერები თითქმის „ცარიელები“ რჩებიან.
მომუშავე პენსიონერი, მკერავი ანუშ მელქონიანი ამბობს, რომ საკვებისა და კომუნალური გადასახადების ზრდის გამო პენსიას ვერ იღებს. მიუხედავად იმისა, რომ ის აგრძელებს მუშაობას, განსაკუთრებით ბოლო თვეებში, მას სულ უფრო უჭირს თავის გატანა.
„ბოლო ხუთი თვის განმავლობაში თითქმის არანაირი შეკვეთა არ მიმიღია. მარტო პენსიით ცხოვრება შეუძლებელია და ზამთარი წინ არის, არ ვიცი, როგორ გავუმკლავდები. უკვე 350 ლარის ვალი მაქვს, პენსიას ავიღებ, ვალს დავფარავ და მერე ისევ ფულის გარეშე დავრჩები. საჭმელი გვჭირდება, ჩექმები მჭირდება, წამლებზე რომ აღარაფერი ვთქვათ. მარტო ვარ, არავინ მყავს დამხმარე. ჩემი ქალიშვილი მარტო ცხოვრობს, მასაც თავისი პრობლემები აქვს. გათბობისთვის თვეში 120-150 ლარს ვიხდი, ამინდის მიხედვით. ჩემი პენსია კი მხოლოდ 420 ლარია“, – ამბობს ანუში.
„პენსიები წელიწადში ერთხელ იზრდება და ეს უმნიშვნელოა, ცხოვრების ღირებულება კი ყოველდღიურად იზრდება. ყოველთვიურად სულ უფრო და უფრო გვიჭირს ყველაზე აუცილებელი საჭიროებების დაფარვაც კი, განსაკუთრებით გათბობის სეზონზე“, – ამბობს კიდევ ერთი მარტოხელა პენსიონერი ახალქალაქიდან.
ხანდაზმული ადამიანის ცხოვრება მხოლოდ საკვებსა და მედიკამენტებზე კი არა, ღირსეულად და მინიმალური კომფორტით ცხოვრების შესაძლებლობაზეცაა დამოკიდებული, არსებულ პირობებში კი ეს შესაძლებლობები მკვეთრად შეზღუდულია.
ადგილობრივი მაცხოვრებლები მიიჩნევენ, რომ სახელმწიფომ უნდა გაითვალისწინოს მთიან რეგიონებში რეალური ცხოვრების პირობები და პენსიები რეგიონული თავისებურებებისა და ინფლაციის მიხედვით დაადგინოს ინდექსით.
