ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი მიმდინარე წელს გასულ წელთან შედარებით დაახლოებით 11 მილიონი ლარით მეტია. ზრდა განპირობებულია გაზრდილი გადასახადებით და სხვა შემოსავლებით, განვიხილოთ უფრო დეტალურად.
წელს მუნიციპალიტეტის შემოსავალი 29 210 000 ლარს შეადგენს.
ბიუჯეტი შედგება ძირითადად საკუთარი შემოსავლებისგან და გრანტების სახით შემოსავლებისგან, რეგიონული განვითარების ფონდის დაფინანსებისგან და ა.შ. საკუთარი შემოსავლები ძირითადად საგადასახადო შემოსავლებისგან, სხვა შემოსავლებისგან და გრანტებისგან შედგება. ახალქალაქის მერიის საფინანსო სამსახურის უფროსის, კარენ მერგელიანის თქმით, ახალქალაქის ბიუჯეტი წინა წლის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტისგან უკვე 11 მილიონი ლარით მეტია, თუმცა შეიძლება კიდევ უფრო გაიზარდოს. შემოსავლებიდან გამომდინარე, მერია ვარაუდობს, რომ ბიუჯეტი ერთ წელიწადში შეიძლება გაიზარდოს და 50 მილიონ ლარს ან მეტს მიაღწიოს.
„როდესაც 2024 წლის ბიუჯეტი დავამტკიცეთ, შემოსავალი 18 მილიონ ლარს შეადგენდა. ერთი წლის განმავლობაში ბიუჯეტი 32 მილიონ ლარამდე გაიზარდა. შემოსავალი გვქონდა რეგიონალური განვითარების ფონდიდან, სოფლის პროგრამიდან, გარდა ამისა ჩვენი დამატებითი შემოსავლები გაიზარდა, სპეციალური ტრანსფერები მივიღეთ, და შედეგად 32 მილიონ ლარამდე გაიზარდა. ხოლო როცა 2025 წლის ბიუჯეტი დავამტკიცეთ, უკვე 29 მილიონი ლარი შეადგინა. ამგვარად, 2024 წელთან შედარებით, 11 მილიონი ლარით მეტია. ბიუჯეტის 50 მილიონამდე და უფრო მეტად გაზრდას ველოდებით“, – ამბობს კარენ მერგელიანი.
გადასახადები
აღსანიშნავია, რომ წინა წლებთან შედარებით საგადასახადო შემოსავლები გაიზარდა. მაგალითად, 2024 წელს საგადასახადო შემოსავლებმა 17 612 400 ლარი შეადგინა, წელს კი 8 388 000 ლარით მეტია და 26 000 000 ლარს შეადგენს. ამ თანხაში შედის:
დამატებითი ღირებულების გადასახადი – 15 000 000 ლარი (2024 წელს – 6 412 400 ლარი).
ქონების გადასახადი – 11 000 000 ლარი (2024 წელს – 11 200 000 ლარი)
• ქართული საწარმოების ქონებაზე (მიწის გარდა) – 10 770 000 ლარი (2024 წელს 10 980 000 ლარს შეადგენდა)
• უცხოური საწარმოების ქონებაზე — 33 000 ლარი (2024 წელს — 33 000 ლარი)
• ფიზიკური პირების ქონებაზე (მიწის გარდა) — 2 000 ლარი (იგივე 2024 წელს)
• სასოფლო-სამეურნეო მიწები — 90 000 ლარი (2024 წელს 7 000 ლარით ნაკლები იყო და 82 000 ლარს შეადგენდა)
• არა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწებზე — 105 000 ლარი (2024 წელს 3 000 ლარით ნაკლები იყო).
გრანტები
გრანტები 272 000 ლარს შეადგენს, თუმცა გასული წლის განმავლობაში შესაძლოა გაიზარდოს, გრანტების საერთო ოდენობამ 11 509 000 ლარი შეადგინა.
ჩვენ მხოლოდ სახელმწიფოსგან გვაქვს გრანტები. ჩვენ მხოლოდ იაპონიის საელჩოს პროგრამაში ვმონაწილეობდით, მაგრამ პასუხი ჯერ არ მიგვიღია”,- ამბობს კარენ მერგელიანი.
სხვა შემოსავლები
კარენ მერგელიანის თქმით, წელი ახლახან დაიწყო და ბიუჯეტში ცვლილებებია მოსალოდნელი.
„რაც შეეხება „სხვა შემოსავლებს“, გეგმები იყო დაგეგმილი, ხოლო ისე გამოვიდა, რომ გადავაჭარბეთ. იყო დამატებითი შენატანები. კონკრეტიკა არ არის, რადგან სხვა შემოსავლებში შედის ჯარიმები, უკანონო მშენებლობები, ბანკის პროცენტი. ამიტომ წინასწარმეტყველება შეუძლებელია. კაზინოსგან შემოსავალი გაიზარდა, რაც დაკავშირებულია ხშირად მისვლასთან. ნაგვის გადასახადისგან გაიზარდა, რადგან სოფლებში ნაგვის ურნები დაემატა. პრაქტიკულად ყველა პუნქტში არის დამატება“, – ამბობს კარენ მერგელიანი.
• შემოსავალი უძრავი ქონებიდან — 1 420 000 ლარი (2024 წელს — 1 600 000 ლარი)
• პროცენტები — 1 070 000 ლარი (2024 წელს — 1 270 000 ლარი
• ქირა — 350 000 ლარი (2024 წელს — 330 000 ლარი)
•საქონლისა და მომსახურების გაყიდვა — 968 000 ლარი (2024 წელს — 890 000 ლარი) მათგან:
• ადმინისტრაციული და სხვა შესაკრებლები — 944 000 ლარი (2024 წელს — 868 000 ლარი)
• ნებართვის გადასახადი — 40 000 ლარი (2024 წელს — 20 000 ლარი)
• მოლხობის ბიზნესიდან გადასახადი (გემბლინგის ბიზნესის გადასახადი) — 850 000 ლარი (2024 წელს — 800 000 ლარი)
• დასახლებული პუნქტის დასუფთავების გადასახადი — 54 000 ლარი (40 000 ლარი 2024 წელს)
• არასაბაზრო გზით გაყიდული საქონელი და მომსახურება — 24 000 ლარი (2024 წელს — 22 000 ლარი)
•სანქციები (ჯარიმები და პენიები ) — 550 000 ლარი (2024 წელს — 450 000 ლარი) .
დღესდღეობით დაგეგმილი ბიუჯეტის მიხედვით, გრაფაში „სხვა შემოსავლები“ შეინიშნება 2000 ლარის უმნიშვნელო კლება, რაც განპირობებულია იმით, რომ 2024 წელს მუნიციპალიტეტში სამხედრო სამსახური თავდაცვის სამინისტროს გადაეცა და სამხედრო სამსახურის გადავადებიდან მიღებული ნებისმიერი შემოსავალი აღარ არის. 2024 წელს ეს პუნქტი 8000 ლარს შეადგენდა.
რის ხარჯზე გაიზარდა ბიუჯეტი
ზემოაღნიშნული რიცხვების ანალიზიდან გამომდინარე, ბიუჯეტის ძირითადი ზრდა საგადასახადო შემოსავლების, უფრო სწორედ დღგ-ის ხარჯზე ხდება, რომელსაც ცენტრალური ბიუჯეტიდან ვიღებთ. დღგ არის დამატებული ღირებულების გადასახადი, რომელსაც ეკონომიკური საქმიანობით დაკავებული ადამიანები და კომპანიები ცენტრალურ ბიუჯეტში იხდიან. ცენტრალური ბიუჯეტიდან მიღებული დღგ-ის გარკვეული ნაწილი ნაწილდება მუნიციპალიტეტებს შორის. ყოველწლიურად ეს ნაწილი და მუნიციპალიტეტებში გაგზავნილი დღგ-ს ოდენობა ახლიდან დგინდება.
როგორც ჩანს, ახალქალაქის 2025 წლის ბიუჯეტი ცენტრალური ბიუჯეტიდან მიღებული შემოსავლების ხარჯზე გაიზარდა.
