ბოლო დროს სოციალურ ქსელებში შანტაჟის ძველ მეთოდზე დაფუძნებული დანაშაულის ახალი, გაუმჯობესებული სახეობა გავრცელდა. თაღლითები იყენებენ ტექნოლოგიას, როგორიცაა ფოტოშოპი და ხელოვნური ინტელექტი (AI) ყალბი პორნოგრაფიული სურათების ან ვიდეოების შესაქმნელად, რათა თავიანთ მსხვერპლს ფული გამოძალონ.
სომხეთიდან ციფრული უსაფრთხოების სპეციალისტმა სამველ მარიტროსიანმა, რომელიც აქტიურად აზიარებს თავის ცოდნას კიბერ საფრთხეების შესახებ, რამდენიმე მნიშვნელოვანი რჩევა გაავრცელა მათთვის, ვინც ამ სახის დანაშაულს წააწყდა.
„ბევრი ადამიანი მომმართავს და გადავწყვიტე ამაზე მელაპარაკა. ეს ახალი არ არის, მაგრამ ბევრს ეხება, დამნაშავეები ძირითადად ქალებს უმიზნებენ. იღებენ ფოტოებს და ფოტოშოპის დახმარებით, ან ხელოვნურ ინტელექტს იყენებენ და პორნოგრაფიული ხასიათის ფოტოებს ქმნიან, მერე უგზავნიან და ეუბნებიან, რომ თუ თანხას არ გაუგზავნიან, გამოაქვეყნებენ, მეგობრებს გაუგზავნიან, შეარცხვენენ. რა უნდა გავაკეთოთ? პირველ რიგში, ბევრ ადამიანს სურს დაუკავშირდეს ან მიმართავს პოლიციას, ეს ცუდი არ არის, მაგრამ ეს არ არის თქვენი პრობლემის გადაწყვეტა. ვინაიდან პოლიცია ვერც ერთ ქვეყანაში მარტივად ვერ იჭერს მათ. და თუ დამნაშავეები არ არიან ქვეყანაში, მაშინ ეს შეიძლება გაგრძელდეს წლების განმავლობაში. ყოველ შემთხვევაში, ეს გადავდოთ. მეორე – ფული გადავუხადოთ თუ არა? არა, რადგან თუ ფულს გადაუხდით, მიხვდებიან, რომ გეშინიათ და გავლენის ქვეშ ხართ და მუდმივად მოითხოვენ ფულს. ეს ხდება სხვა პროფილებიდან. ანუ მათ ესმით, რომ თქვენ ხართ ადამიანი, ვისგანაც მუდმივად შეუძლიათ ფულის მოთხოვნა. გარდა ამისა, ეს ბაზარი შეიქმნა იმ ადამიანების მიერ, ვინც გადაიხადა, რადგან კრიმინალები ხედავდნენ, რომ ბევრი იხდიდა. მესამე, ვუჩივლოთ თუ დავარეპორტოთ, მაგრამ ეს ყოველთვის არ დაგეხმარებათ, თუ შეამჩნევთ ამ პროფილებს ძირითადად Tik Tok-ზე ან Telegram-ზე, ორივეს ძალიან ცუდი მოდერაცია აქვს და ეს გვერდები წლების განმავლობაში არ წაიშალა. ამიტომ არც ეს არის გამოსავალი. სცადეთ მაინც, მაგრამ თუ ეს გვერდები წაიშლება, ისინი ახლებს გახსნიან“, – ამბობს ის.
ერთადერთი გამოსავალი, სპეციალისტის თქმით, სასოწარკვეთაში არ ჩავარდნა და შანტაჟს არ დამორჩილებაა.
„ერთადერთი კარგი გამოსავალი – პირველ რიგში, წყალი დალიოთ და დამშვიდდეთ და გაიაზროთ, რომ ცუდი არაფერი მომხდარა. მეორეც, გააფრთხილეთ ყველა თქვენი მეგობარი, უბრალოდ გააკეთეთ განცხადება, რომ ხარ ფოტოშოპის ან ხელოვნური ინტელექტის ფოტოებით ან ვიდეოებით გაკეთებული შანტაჟის მსხვერპლი, და უბრალოდ დაბლოკე ეს პიროვნებები და გააგრძელე ცხოვრება, თორემ შენს თავს გააუარესებ, ამ ჭაობში ჩაგითრევენ, და თქვენ ცუდი საქმეების გაკეთებაში დაეხმარები. ნუ განავითარებთ ამ ცუდ ბაზარს და გაიაზრეთ, რომ პრობლემა შენს თავშია და არაფერი ცუდი არ მომხდარა. შეკითხვაზე, მინახავს თუ არა რამდენი ადამიანი უყურებს და იწონებს ეს ვიდეოები, სიმართლე გითხრათ, ამ ადამიანებს არ ვითვლი“, – ვიდეომიმართვაში ამბობს სამველ მარტიროსიანი.
ასეთი დანაშაულების რაოდენობის ზუსტი რიცხვების შეგროვება შეიძლება რთული იყოს, რადგან ბევრი მსხვერპლი მომხდარის შესახებ არ იტყობინება, მაგრამ არავინ არის დაცული კიბერდანაშაულის მსხვერპლის საფრთხისგან.
