აფხაზეთში ნოემბერი პოლიტიკური არასტაბილურობით გამოირჩეოდა, სადაც ოპოზიცია ეწინააღმდეგებოდა რუსეთის საინვესტიციო პროექტების შეთანხმებას. საპროტესტო აქციებმა ქართულ საზოგადოებაში ორაზროვანი ინტერპრეტაცია გამოიწვია. შერიგებისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის საკითხებში ყოფილმა სახელმწიფო მინისტრმა, კონფლიქტის ექსპერტმა პაატა ზაქარეიშვილმა Jnews-თან ინტერვიუში აფხაზეთში მიმდინარე პოლიტიკური პროცესები და მათი მნიშვნელობა გააანალიზა.
პროტესტები აფხაზეთში მას შემდეგ დაიწყო, რაც სოხუმსა და მოსკოვს შორის გაფორმდა შეთანხმება, რომელიც აფხაზეთის ეკონომიკაში რუსული ინვესტიციების მოზიდვას ისახავდა მიზნად. აფხაზეთის ხელისუფლება მას ადგილობრივი ეკონომიკის განვითარების სტიმულად განიხილავს, ოპონენტები კი შეთანხმებას აფხაზეთისთვის „ინტერესების პირდაპირ დათმობად“ მიიჩნევენ. ინტენსიური პროტესტის შემდეგ, აფხაზეთის პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ და პრემიერ-მინისტრმა ალექსანდრე ანქვაბმა გადადგომის შესახებ გამოაცხადეს.
– ჩვენ ვნახეთ, რომ აფხაზეთში იყო მასობრივი საპროტესტო აქციები, შემდეგ გადადგომები და ხალხს ხშირად არასწორი წარმოდგენა აქვს იმაზე, რაც ხდება. „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებმა ამას „რუსეთის წინააღმდეგ“ პროტესტი უწოდეს. რეალურად რის წინააღმდეგ იყო პროტესტი, რა მხარეები არსებობს, ვინ რას ებრძვის?
– ძალიან ნათლად რომ ვთქვათ, ეს არ იყო პროტესტი რუსეთის წინააღმდეგ. ეს იყო პროტესტი ზოგიერთი რუსი პოლიტიკოსის წინააღმდეგ. ისინი ეწინააღმდეგებიან აფხაზეთის ოლიგარქიულ მმართველობას. ისინი არიან პუტინის, ისინი შავ ზღვაში რუსული იმპერიული ამბიციების მომხრე არიან, ისინი არიან იმის მომხრე, რომ რუსეთმა დაიცვას თავისი ინტერესები შავ ზღვაში ნატოს წინააღმდეგ და ისინი საქართველოსგან დაიცვას. მაგრამ მათ არ სურთ აფხაზეთში გაუგებარი, გაურკვეველი, შეუზღუდავი ოლიგარქიული ფულის შემოდინება, რომელსაც შეუძლია გაანადგუროს ყველაფერი აფხაზური იდენტობა. ისინი ეწინააღმდეგებიან ადგილობრივ ოლიგარქებს, ტკაჩევებს, რომლებიც სასტუმროებს აშენებენ სოჭში. ისინი ოფიციალური რუსული ფულის მომხრენი არიან, რომელიც კრემლიდან მოდის და კორუფციაშია ჩაფლული. იციან, რამდენია ფული, რამდენის მოხსნაა საჭირო, დატოვება, დამალვა. მაგრამ ეს „მარცხენა“, ოლიგარქიული ფული შეუზღუდავი და განუსაზღვრელია. და უცებ აღმოაჩინეს, რომ მათი პრეზიდენტი ბჟანია ამ ოლიგარქიული ფულის ნემსზე კარგად დაჯდა.
მაშასადამე, ოპოზიციამ ძალიან ოსტატურად შეძლო „ორი რუსეთის“ კარტის გათამაშება — კარგი რუსეთი პუტინის სახით, და ცუდი რუსეთი ოლიგარქების სახით. მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთი ასე არ არის დაყოფილი, რუსეთი ერთიანია, პუტინისთვის ოლიგარქიული მმართველობა — მმართველობის ერთადერთი ფორმა. აფხაზეთის ოპოზიციაშიც ასე ესმით, მაგრამ ძალიან კარგად შეძლეს ორი ფაქტორის ერთ ბოთლში მოთავსება. პირველი ფაქტორი არის ის, რომ მათ თავად უნდათ ხელისუფლებაში მოსვლა და თავად უნდათ რუსული ფული გამოყენება, მეორე – უნდათ დაარწმუნონ თავიანთი საზოგადოება, რომ ისინი არიან აფხაზეთის მომხრენი და არა სხვისი, თუმცა ისინი ყველა რუსეთის მომხრენი არიან.
აფხაზებს ცვლილებები არ სურთ. ვინც ქუჩაში გამოვიდა და ბჟანია დააკნინა, მათ არ უნდათ ცვლილებები, უნდათ ყველაფერი ძველებურად იყოს – „პრიმიტიული მცირე ფული, რომელიც საკმარისია, მაგრამ არა დიდი ფული, რომელიც გაანადგურებს“.
– თუ ცვლილება არ უნდათ, მაშინ კონკრეტულად რა უნდათ? და რამდენად მისცა მათ ბჟანიას გადადგომამ ის, რაც სურდათ?
– რუსეთიდან, კრემლიდან თანხა რომ გავიდეს, მაგრამ არა კრასნოდარიდან, არა სოჭიდან, რომ მოსკოვის მმართველობა გაგრძელდეს, მაგრამ არა ადგილობრივი მაფიის. გადადგომის კონტექსტში მათი მიზანი მიღწეულია. ახლა 15 თებერვლის არჩევნებისთვის ემზადებიან და დიდი ალბათობით ოპოზიცია არძინბას სახით გაიმარჯვებს, მათ მოუწევთ დაარწმუნონ რუსეთი, რომ ისინი რუსეთის წინააღმდეგ არ არიან, მაგრამ არ სჭირდებათ ოლიგარქები. და რაც არ უნდა უცნაურად ჟღერდეს, პუტინს დიდი ალბათობით ანგარიშის გაწევა მოუწევს, სულ მცირე, ცოტა ხნით მაინც, სანამ ყველაფერი არ მოგვარდება უკრაინაში და ახლა შეაჩერებს აფხაზეთის განვითარებას ოლიგარქიული ინტერესებით.
– საქართველოში ბოლო საპარლამენტო არჩევნების წინასაარჩევნო პერიოდში „ქართულმა ოცნებამ“ ითამაშა კარტი, რომ საქართველო უახლოვდებოდა რუსეთს, იღებდა კანონს უცხოელი აგენტების შესახებ და სანაცვლოდ რუსეთი, როგორც იქნა, აფხაზეთს დათმობდა. ასეთი საუბრები აქტიურად ტრიალებდა «ხალხში». აფხაზეთში გამართულ საპროტესტო აქციებთან დაკავშირებით, იგივე „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებმა დაიწყეს იმის თქმა, რომ „ყველაფერი ისეა, როგორც ვთქვით, ყველაფერი მიდის იქამდე, რომ აფხაზეთი დაბრუნდეს საქართველოს წიაღში“. რამდენად საფუძვლიანია ეს მტკიცებულებები?
– „ქართულ ოცნებას“ უნდოდა საკუთარი ამომრჩევლის თვალებში ნაცარი შეეყარა, თითქოს ყველაფერი კარგად ჩაივლის და თუ არ დავემორჩილებით გლობალური ომის შემოტევას, მაშინ ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის შანსი გვექნება. ივანიშვილი ამას გამუდმებით იმეორებდა, რომ ამ საკითხის გადასაჭრელად მას საკონსტიტუციო უმრავლესობა სჭირდებოდა, თუმცა ეს არანაირად არ იყო გამართლებული. თუ მათ სურთ გარკვეული საკითხების მშვიდობიანი გზით მოგვარება, ამისთვის კონსტიტუციის შეცვლა არ არის საჭირო. მათ სჭირდებოდათ 78-ე პარაგრაფის შეცვლა, რაც ახლა გამჟღავნდა. ამ ფონზე რუსეთში და შესაძლოა აქაც ფეიკ ქარხნები ქმნიდნენ მითს იმის შესახებ, რომ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის საქართველოში დაბრუნების ალბათობა დიდი იყო. პირადად მე არასდროს მეპარებოდა ეჭვი, რომ ეს შეიძლებოდა მომხდარიყო, რადგან კარგად იცოდნენ შიდა ვითარება, როგორც აფხაზეთში, ასევე სამხრეთ ოსეთში, ამას არასოდეს დაუშვებდნენ. და რაც მთავარია, ლავროვმა ძალიან მკაფიოდ განაცხადა: „ასეთი არაფერი მოხდება. ქართველმა მეოცნებეებმა არ იოცნებონ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დაბრუნებაზე. ისიც საკმარისია, რომ ხელისუფლებაში ხართ“. აქედან შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ რუსეთისა და საქართველოს შორის ურთიერთობების დათბობის მადლიერების ნიშნად ერთადერთი მხარდაჭერა არის „ქართული ოცნების“ ძალაუფლების გაძლიერება, „ქართული ოცნების„ მხარდაჭერა საერთაშორისო და შიდა დონეზე, პირველ რიგში, ხელი არ შეუშალონ, ხოლო მეორე, დაეხმარონ.
რუსეთი მაინც არ ენდობა ქართველ ხალხს. რუსეთი ენდობა აფხაზებს და ოსებს. ისინი მუდამ რუსეთის მომხრენი იყვნენ, მათ საქციელში ეჭვი არასოდეს ეპარებათ და არ ყოყმანობენ. რუსეთი არასოდეს მიატოვებს თავის სანდო მოკავშირეებს სამხრეთ კავკასიაში.
