ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ოჯახების ნახევარზე მეტს ჰყავს მინიმუმ ერთი „ხოპანელი“ – ადამიანი, ყველაზე ხშირად ეს არის მამაკაცი, რომელიც სამუშაოდ საზღვარგარეთ მიდის, ძირითადად რუსეთში. ასეთი რეჟიმი, როდესაც ოჯახის ერთ-ერთი წევრი წლის უმეტეს ნაწილს (დაახლოებით 9 თვეს) სხვა ქვეყანაში ატარებს, თავის კვალს ტოვებს როგორც ცალკეულ ოჯახზე, ისე მთელი რეგიონის სოციალურ-ეკონომიკურ ცხოვრებაზე.
კლარა ვოსკანიანი სოფელ აბულიდან 16 წლისაა. მამამისი 30 წელია ხოპანში დადის. კლარამ არ იცის, თუ როდის არის მამამისი სახლში მთელი წლის განმავლობაში, წელიწადში ის მინიმუმ 8 თვე არ არის სახლში.
„მამაჩემთან ახლოს ვარ, ნებისმიერ თემაზე შემიძლია დაველაპარაკო, ჩემი ცხოვრების შესახებ ვუთხრა. მაგრამ, რა თქმა უნდა, უფრო ახლოს ვიქნებოდი, თუ ის ყოველთვის ჩემს გვერდით იყო. არაერთხელ ყოფილა, როცა მენატრებოდა და მინდოდა რაღაცის გაზიარება, მაგრამ ის ჩემ გვერდით არ იყო. რა თქმა უნდა, ჩემი ცხოვრება უფრო ნათელი იქნებოდა, მამაჩემი 8 თვით რომ არ წასულიყო“, – ამბობს კლარა.
ის დასძენს, რომ მამა ყოველთვის მათ გვერდით რომ ყოფილიყო, ოჯახი უფრო ბედნიერი და სრულყოფილი იქნებოდა.
სოფელ აბულის კიდევ ერთი მცხოვრები „ხოპანის“ შედეგებზე საუბრისას აღნიშნავს:
„სახლში მამაკაცი რომ არ არის, „ხოპანშია“ წასული და თუ სახლში რაღაც ფუჭდება, ხალხმა ვინმეს უნდა მიმართოს. არც ისე სასიამოვნოა სახლში უცხო ადამიანის გამოძახება ყოველ ჯერზე, როცა რამე დაგჭირდება“.
ოჯახის წევრის ხანგრძლივი არყოფნა ასევე იწვევს ფსიქოლოგიურ პრობლემებს და სირთულეებს ოჯახურ კომუნიკაციაში.
„ხდება, რომ ქმარი წასულია, სახლში სიმამრი და დედამთილი არიან და რძალზე დიდ ფსიქოლოგიურ ზეწოლას ახდენენ და ამის გამო რძალმა შეიძლება სახლიდან წავიდეს.“, – დასძენს სოფლის კიდევ ერთი მცხოვრები.
ცალკეული ოჯახების მასშტაბით, გარდა „ხოპანის“ ფსიქოლოგიური შედეგებისა, მასობრივი ემიგრაცია სამუშაოდ სხვა ქვეყანაში თავის კვალს ტოვებს რეგიონის სოციალურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაზე.
„მესხ-დემოკრატთა კავშირის“ გამგეობის თავმჯდომარე ჯაბა ნათენაძე Jnews-ს რუსეთში მასობრივი სამუშაო მიგრაციის შედეგებზე ესაუბრა.
„მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი წლის უმეტეს ნაწილს საზღვარგარეთ უწევს ყოფნა. და ჩვენ ვკარგავთ იმ რესურსს, რომელიც შეგვიძლია გამოვიყენოთ საქართველოსთვის. ასევე არის ახალგაზრდების გადინება. ჩვენი ქვეყნისთვის ახალგაზრდები ასევე დიდი რესურსია. გარდა ამისა, ხდება ოჯახების დაშორება. ოჯახური პრობლემები კი ცალკე საკითხია. უნდა შეიქმნას შესაბამისი პირობები თავიანთი დარგის კარგი სპეციალისტებისთვის, რათა მათ იპოვონ საბაზისო სამუშაოები, დარჩნენ საკუთარ სახლებში და განავითარონ თავიანთი რეგიონი“, – აღნიშნავს ის.
მისი თქმით, ოჯახების დაშორების, სამუშაო ძალის გადინებისა და ქვეყნის მომავლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი რესურსის – ახალგაზრდობის გარდა, „ხოპანი“ ასევე იწვევს რუსეთის გავლენის გაზრდას რეგიონში.
„ერთ-ერთი პრობლემა ის არის, რომ რუსეთის გავლენა იზრდება. საქართველოში მტერი ქვეყნის გავლენა იზრდება. ფინანსური გავლენა სხვა სფეროებზეც ტოვებს კვალს. პროპაგანდასაც დიდი მნიშვნელობა აქვს. იქ მიმავალი ეს დიდი მასა იღებს და უსმენს მათ ინფორმაციას და სჯერა, რომ ანტიდასავლური ინფორმაციაა. და ის ხალხი ბრუნდება სამშობლოში და ამ ინფორმაციას გარშემომყოფებს გადასცემს. ამრიგად, რუსული პროპაგანდა უფრო მეტად ვრცელდება ჩვენს რეგიონში“, – ამბობს ნათენაძე.
ჯაბა ასახელებს რამდენიმე მიზეზს, რაც ხელს უწყობს „ხოპანს“.
„ადეკვატური სამუშაო ადგილები არ არის, ეს ერთი. მეორეც, მოსახლეობას არ აქვს საკმარისი ინფორმაცია, რომ საქართველოში ხელოსნებს შეუძლიათ იმდენი იშოვონ, რამდენიც საზღვარგარეთ, რადგან მასზე მოთხოვნადია. მათთვის სამუშაოს პოვნა შეგიძლიათ საქართველოს სხვადასხვა დიდ ქალაქში – თბილისში, ქუთაისში, ბათუმში და ახალციხეშიც კი. მოსახლეობას სიახლისაც ეშინია“, – ამბობს ნათენაძე.
მისივე თქმით, ამ საკითხის ეტაპობრივად გადასაჭრელად აუცილებელია, პირველ რიგში, ადამიანებს ვაცნობოთ, რა სამუშაო შესაძლებლობები აქვთ მათ ამ სფეროში.
ეს მასალა შექმნილია ევროკავშირის (EU) ფინანსური მხარდაჭერით. მის შინაარსზე პასუხისმგებელია ააიპ “ღია საზღვრები” და შესაძლოა, რომ იგი არ გამოხატავდეს ევროკავშირის შეხედულებებს.
მასალა შექმნილია პროექტის „სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ცხოვრებაში თანაბარი და სრულყოფილი მონაწილეობისთვის“ ფარგლებში, განმახორციელებელი HEKS\EPER Georgia-ს მიერ რეგიონალურ პარტნიორ ორგანიზაციებთან, სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი (CIF) – ქვემო ქართლი, სამოქალაქო საზოგადოების ფორმირების ხელშემწყობი ცენტრი (SCCSF) – სამცხე-ჯავახეთი, თანამშრომლობით.
