„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ„ კანონის მიღებასთან დაკავშირებით აშშ-მ და ევროკავშირმა საქართველოს ფინანსური დახმარების მნიშვნელოვანი ნაწილი შეაჩერეს. როგორ აისახება ეს საქართველოს ეკონომიკაზე და, ზოგადად, როგორ ვითარდება დღეს ქვეყნის ეკონომიკა, ამაზე და კიდევ ბევრ რამეზეJnews-ს პროფესორი, ეკონომიკურ საკითხებში ექსპერტი ვლადიმერ პაპავა ესაუბრა.
– აშშ-მ და ევროკავშირმა საქართველოს ხელისუფლებისთვის დახმარების მრავალი პროგრამა შეაჩერეს, როგორ აისახება ეს საქართველოს ეკონომიკაზე და ეროვნული ვალუტის კურსზე?
შემოსავლები სხვადასხვა არხებით მოდის, მათ შორის პირდაპირი უცხოური ინვესტიციებით, საზღვარგარეთ მომუშავე ჩვენი მოქალაქეების ფულადი გზავნილებით და, რა თქმა უნდა, სესხებითა და გრანტებით, რომელსაც ქვეყანა დონორებისაგან იღებს. ამჟამად აშშ-დან და ევროკავშირიდან ბევრი სესხი, გრანტი, აქცია შეჩერებულია, მაგრამ ეს არ შეხებია ლარის კურსს, რადგან პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები იზრდება, მიუხედავად იმისა, რომ წელს საპარლამენტო არჩევნებია დაგეგმილი. როდესაც საპარლამენტო არჩევნებია, როგორც წესი, უცხოელი ინვესტორები ცდილობენ ინვესტიციებისგან თავი შეიკავონ. ოფიციალური სტატისტიკა აჩვენებს, რომ 2024 წელს საქართველოში საგრძნობლად მეტი უცხოური ინვესტიცია იყო, ვიდრე 2023 წლამდე, ამიტომ პანიკის საფუძველი ამჟამად არ არსებობს. რა თქმა უნდა, მე მომხრე ვარ, რომ საქართველომ განაახლოს ბიზნეს თანამშრომლობა ბრიუსელთან და ვაშინგტონთან და იმედი მაქვს, რომ ეს უახლოეს მომავალში მოხდება, რადგან ჩვენი ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დასავლურ ძალებთან პარტნიორობა განახლდეს.
– შესაძლებელია თუ არა შეძენილი ბიზნესის სხვა ქვეყნებში გადატანა და უცხოური კაპიტალის გადინება?
რა თქმა უნდა, შესაძლებელია. ამჟამად ასეთი საფრთხე არ არსებობს. ზოგადად, ეს არცერთ ქვეყანაში არ არის გამორიცხული, მაგრამ დღეს ასეთი საფრთხე არ არსებობს.
– უკრაინაში ომის გამო უცხოური ვალუტის დიდი ნაკადი იყო, რა მდგომარეობაა ახლა?
თავდაპირველად, რუსეთის, ბელორუსის ბევრმა მოქალაქემ, რომ აღარაფერი ვთქვათ უკრაინის მოქალაქეებზე, რომლებიც ომში შესაძლო მონაწილეობის გასანეიტრალებლად ომს გაიქცნენ, სამშობლო დატოვეს და ბიზნესი საქართველოში გადმოიტანეს. რა თქმა უნდა, ამან გავლენა მოახდინა უცხოური ვალუტის შემოდინებაზე, მაგრამ ბევრი ერთი წლის შემდეგ დაბრუნდა თავის ქვეყანაში და მესამე ქვეყნებში გავიდა. რა თქმა უნდა, საქართველოში ამჟამად არიან რუსეთის, ბელორუსის და უკრაინის მოქალაქეები, რადგან უკრაინის ტერიტორიაზე ომია, მაგრამ 2022 წელთან შედარებით საგრძნობლად ნაკლები. ამჟამად ფულადი გზავნილების მნიშვნელოვანი ნაკადი არ არის, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ამ წარმომადგენლებმა გადაიტანეს თავიანთი ბიზნესი, საქმიანობა და ესენი არიან კომპიუტერული ტექნოლოგიების სპეციალისტები.
–ლარის კურსი ბოლო პერიოდში შედარებით სტაბილურია, რით აიხსნება ეს?
ეს, უპირველეს ყოვლისა, გამოწვეულია მაღალი ეკონომიკური ზრდით. ევროპის მასშტაბით, საქართველოს აქვს ყველაზე მაღალი ეკონომიკური ზრდა მსოფლიო მასშტაბით, ქართული ეკონომიკა მოხერხებულ ადგილზეა. ეს არის იმის შედეგი, რომ საქართველომ თავი შეიკავა რუსეთის წინააღმდეგ სამხედრო მოქმედებებში მონაწილეობის შესაძლო პროვოკაციებისგან, ბიზნესისთვის მისაღებია სტაბილურობა, ეკონომიკური ზრდისთვის ხელსაყრელი გარემო. როცა აღინიშნება ეკონომიკური ზრდა, მაშინ ეს არის უცხოური ინვესტიციების და უცხოური ვალუტის შემოდინება. ინფლაცია ზომიერია, ამიტომ საქართველოში ამჟამად ყველა ეკონომიკური პარამეტრი ნორმაშია და მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოს ეკონომიკური ზრდის დადებითი შეფასება წლის ბოლოს საერთაშორისო სავალუტო ფონდისა და მსოფლიო ბანკის მიერ დადასტურდეს.