ახალქალაქში დიდი ხანია აქტიურად ვითარდება არასამთავრობო სექტორი და მათ საქმიანობაში განსაკუთრებით აქტიურად არიან ჩართულები ახალგაზრდები. საქართველოში „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მიღებასთან დაკავშირებით, ამ პირების მონაცემები გამოისახება ანგარიშებსა და სხვა დოკუმენტებში, რომლებიც განთავსდება „უცხოური აგენტების რეესტრში“. Jnews-მა ახალგაზრდა აქტივისტებისგან გაარკვია, თუ რა დამოკიდებულება აქვთ იმის მიმართ, რომ მათი პერსონალური მონაცემები საჯარო გახდება.
„უცხოური აგენტების შესახებ“ კანონის ტექსტის თანახმად, „უცხოურ აგენტად“ რეგისტრირებულ ორგანიზაციას ყოველწლიურად მოეთხოვება ელექტრონული სახით საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმით ფინანსური დეკლარაციის შევსება და საჯარო რეესტრის სააგენტოში წარდგენა.
ამ დეკლარაციის დაზუსტების მიზნით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ უფლებამოსილ პირს უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით მიიღოს საჭირო ინფორმაცია, მათ შორის პერსონალური მონაცემები და საიდუმლოებები. ყველა პირი, ორგანო, ორგანიზაცია, დაწესებულება, რომელიც უფლებამოსილია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ ამ ინფორმაციის მიწოდებაზე, ვალდებულია დაუყოვნებლივ მიაწოდოს ის ინფორმაცია, რაც მათ გააჩნიათ.
„უცხოური აგენტების“ რეესტრში ჩამოთვლილი დოკუმენტების განთავსების შემდეგ, მათში არსებული ინფორმაცია საჯარო ხდება.
უცხო სახელმწიფოს ინტერესების წარმომადგენელი ორგანიზაციის გამოვლენისათვის ან კანონის რომელიმე მოთხოვნასთან შესაბამისობის შესამოწმებლად, კანონი თვალთვალის პროცედურას ითვალისწინებს. ამ პროცედურის ფარგლებში, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს უფლება აქვს მიიღოს საჭირო ინფორმაცია, მათ შორის პერსონალური მონაცემები და საიდუმლოების შემცველი ინფორმაცია.
ამგვარად, კანონი სხვადასხვა ეტაპზე ითვალისწინებს და აერთიანებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს უფლებას მიიღოს პირის პერსონალური მონაცემები, დაწყებული ხელფასიდან, დამთავრებული პერსონალური მონაცემებითა და საიდუმლოებით. ამ დროისთვის ბოლომდე გაურკვეველია, როგორ განხორციელდება კანონი პრაქტიკაში, მაგრამ ახალგაზრდები, რომლებიც თანამშრომლობენ სხვადასხვა არასამთავრობო ორგანიზაციასთან, უკმაყოფილონი არიან იმით, რომ მათი მონაცემები საჯარო გახდება. ამ საკითხთან დაკავშირებით Jnews-მა ახალქალაქიდან აქტიური ახალგაზრდების მოსაზრებები გაარკვია.
სხვადასხვა ახალგაზრდულ პროგრამებში ჩართული სტუდენტი და აქტივისტი ჟანა ჩოკანდარიანი კატეგორიული წინააღმდეგია პერსონალური მონაცემების ნებისმიერი ფორმით გამჟღავნებას.
„მე ვარ მაქსიმალურად დაცული მონაცემების მომხრე, არ აქვს მნიშვნელობა რაზეა საუბარი, იქნება ეს თანხა თუ პირადი ინფორმაცია. ეს ყველაფერი მაქსიმალურად დაცული უნდა იყოს. ამ მხრივ, დღეს ძალიან შეუქცევადი პროცესი მიმდინარეობს და მე პირადად დიდი იმედი მაქვს, რომ წლევანდელი არჩევნები რაღაცის შეცვლას შეძლებს“, – ამბობს ჟანა.
ის ამატებს, რომ კანონის მიღებამ მკვეთრად შეამცირა საქართველოში განხორციელებული პროგრამების რაოდენობა, მათ შორის ეთნიკური უმცირესობებისთვის.
„რა თქმა უნდა, ძალიან წინააღმდეგი ვარ რუსეთის კანონმდებლობასთან დაკავშირებული ყველაფრის, რადგან ამ კანონის შედეგებს თანდათან ყველა ვიგრძნობთ. და ეს ეხება არა მხოლოდ არასამთავრობო ორგანიზაციებს ან პერსონალურ მონაცემებს, ეს ეხება ყველას, სტუდენტებს, მოქალაქეებს. მაგალითად, სხვადასხვა ორგანიზაციებმა, რომლებშიც მე ვიყავი ჩართული, გადაწყვიტეს ამ ყველაფრის შედეგად თავიანთი საქმიანობა შეეჩერებინათ. მათი მუშაობა ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, განსაკუთრებით ეთნიკური უმცირესობებისთვის. რა დონემდეც მიღწეულია ჩვენი, როგორც სომხების, ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენელთა ინტეგრაცია საქართველოში – დღეს ეს პროგრესი საპირისპირო მიმართულებით მიდის. სულ უფრო მცირდება პროგრამების, აქტივობების რაოდენობა, იკლებს ახალგაზრდების შესაძლებლობები“, – კომენტარს აკეთებს ჟანა.
მისი თქმით, უმსხვილესი ორგანიზაციები ცდილობენ გააგრძელონ თავიანთი საქმიანობა, მაგრამ დროთა განმავლობაში მათ შეიძლება შეწყვიტონ ფუნქციონირება, ან არ იქნებიან ისეთი ეფექტური საზოგადოებისთვის, როგორც ახლა.
ანა (სახელი შეცვლილია რესპონდენტის თხოვნით) ასევე დიდი ხანია თანამშრომლობს არასამთავრობო ორგანიზაციებთან. ის აღნიშნავს, რომ უსიამოვნოა, როცა პერსონალური მონაცემები სხვებისთვის არის ხელმისაწვდომი, მაგრამ ამავდროულად დასამალი არაფერი აქვს.
„ვფიქრობ, რომ არასასიამოვნოა როგორც ჩემთვის, ასევე სხვებისთვის, რომ მათი პერსონალური მონაცემები გავრცელდეს და მესამე პირებისთვის გახდეს ხელმისაწვდომი“, – ამბობს ანა.
ის ამატებს, რომ კანონი არ ვრცელდება მხოლოდ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან პირდაპირ დაკავშირებულ პირებზე.
„ეს იმოქმედებს ყველაზე, რადგან კანონი მოქმედებს ქვეყანაში, სადაც ჩვენ ვცხოვრობთ და ჩვენ ყველა ვსარგებლობდით ყველა იმ სიკეთით, რასაც უცხოური მხარდაჭერით ვღებულობდით”.
ქვემოთ მოცემულია ამონარიდები „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონიდან, რომელიც ეხება პერსონალურ მონაცემებს.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტი:
„უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად რეგისტრირებული სუბიექტი ვალდებულია უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად რეგისტრაციის წლის ყოველი შემდგომი წლის იანვარში ელექტრონულად, საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმის დაცვით შეავსოს და სააგენტოს წარუდგინოს საფინანსო დეკლარაცია”.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მე-4 მუხლის მე-4 პუნქტი:
„უცხო სახელმწიფოს ინტერესების წარმომადგენლობით ორგანიზაციად რეგისტრირებული იურიდიული პირი ვალდებულია, უცხო სახელმწიფოს ინტერესების წარმომადგენლობით ორგანიზაციად რეგისტრაციიდან ყოველი მომდევნო წლის იანვარში, ელექტრონულად შეავსოს ფინანსური დეკლარაცია, დადგენილი ფორმით. საქართველოს იუსტიციის მინისტრს და სააგენტოს წარუდგინოს ფინანსური ანგარიშგება.“
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მე-4 მუხლის მე-4 პუნქტი:
„საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ უფლებამოსილი პირი ვალდებულია განაცხადის სააგენტოსთვის წარდგენიდან 30 სამუშაო დღეში გამოიკვლიოს და შეისწავლოს ეს განაცხადი. ამ მიზნით ამ პირს უფლება აქვს, კანონის შესაბამისად მოიძიოს საჭირო ინფორმაცია, მათ შორის, „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მონაცემი, სხვა პერსონალური მონაცემი და საიდუმლოების (გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სახელმწიფო საიდუმლოებისა) შემცველი ინფორმაცია”.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მე-5 მუხლის მე-2 პუნქტი:
„უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა რეესტრში შეტანილი ინფორმაცია საჯაროა. სააგენტო ვალდებულია უზრუნველყოს მისი სათანადო ვებგვერდზე განთავსება და საჯაროდ ხელმისაწვდომობა”.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მე-8 მუხლის პირველი პუნქტი:
„მონიტორინგის განსახორციელებლად საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ უფლებამოსილ პირს უფლება აქვს, კანონის შესაბამისად მოიძიოს საჭირო ინფორმაცია, მათ შორის, „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მონაცემი, სხვა პერსონალური მონაცემი და საიდუმლოების (გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სახელმწიფო საიდუმლოებისა) შემცველი ინფორმაცია. ყველა ის პირი, ორგანო, ორგანიზაცია, დაწესებულება, რომელსაც საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ უფლებამოსილი პირი მოსთხოვს ამ ინფორმაციის წარდგენას, ვალდებულია დაუყოვნებლივ წარუდგინოს მას თავის ხელთ არსებული აღნიშნული ინფორმაცია”.
