იმისდა მიუხედავად, რომ ოფიციალური სტატისტიკით სამცხე-ჯავახში უმუშევრობის დონე საქართველოს სხვა რეგიონებთან შედარებით დაბალია, ჯავახში დასაქმება მაინც ძალიან დაბალია, რასაც მოწმობს ის, რომ შრომისუნარიანი მამაკაცების უმეტესობა სამუშაოდ საზღვარგარეთ მიდის 9 თვე. სამცხე-ჯავახეთის მედიისა და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების პლატფორმა ცდილობს ამის მიზეზების გარკვევას და პრობლემის გადაჭრის გზების მოძებნას.
მუშაკთა უნარები და შრომის ბაზრის მოთხოვნები ყოველთვის არ ემთხვევა ერთმანეთს. პრობლემას ართულებს თანამედროვე მოთხოვნებთან ადაპტირებული საგანმანათლებლო და პროფესიული პროგრამების ნაკლებობა. ჯავახეთში ეს შეუსაბამობა რეგიონის მახასიათებლებიდან გამომდინარკიდევ უფრო მკვეთრად იგრძნობა.
უმუშევრობის პრობლემის ეფექტურად გადაჭრისთვის, ექსპერტების აზრით, საჭიროა ყოვლისმომცველი და მრავალმხრივი მიდგომები, რაც მოიცავს განათლებისა და ტრენინგის გაუმჯობესებას, მცირე და საშუალო ბიზნესის მხარდაჭერას, ინვესტიციების მოზიდვას და საერთო საინვესტიციო კლიმატის გაუმჯობესებას. ამ მიდგომას ეთანხმება სამი ორგანიზაცია, რომლებმაც სამცხე-ჯავახეთში უმუშევრობასთან დაკავშირებული პრობლემების სპეციფიკის შესასწავლად პლატფორმა შექმნეს.
„სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ცხოვრებაში თანაბარი და სრულფასოვანი მონაწილეობისთვის“ პროგრამის ფარგლებში არასამთავრობო ორგანიზაციებმა სხვადასხვა შეხვედრები გამართეს და სხვადასხვა სტრუქტურებისა და ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან უმუშევრობის პრობლემა განიხილეს. სხვა საკითხებთან ერთად, პლატფორმამ ასევე დაასკვნა, რომ დასაქმების პრობლემის გადასაჭრელად აუცილებელია დაინტერესებულ მხარეებს შორის კომუნიკაციის შექმნა.
„ისეთი დასკვნის გაკეთება შევძელით, რომ სხვადასხვა ორგანიზაცია თითქოს აკეთებს რაღაცებს დასაქმების დაბალი მაჩვენებლის წინააღმდეგ საბრძოლველად, მაგრამ იქიდან გამომდინარე, რომ ეს სხვადასხვა ორგანიზაციები ერთმანეთთან არ ურთიერთობენ, მათ არ აქვთ ინფორმაცია დეტალების შესახებ. არ არსებობს საერთო კომუნიკაცია და ერთიანი მიდგომა“, – ამბობს პროექტის ერთ-ერთი ავტორი რიმა ღარიბიანი.
მისი აზრით, კომუნიკაციის ნაკლებობა გავლენას ახდენს როგორც შრომის ბაზარზე მოთხოვნაზე, ასევე მიწოდებაზე.
„მაგალითად, დასაქმების სააგენტო წარმოგიდგენთ უფასო პროფესიული გადამზადების ან ანაზღაურებადი სტაჟირების პროგრამას სხვადასხვა სოფელში. მაგრამ ამავდროულად, გვაქვს უნივერსიტეტი, რომელსაც აქვს 2-3 პროფესიული პროგრამა და ერთ-ერთი სატყეო, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ტყე არ გვაქვს. და, მაგალითად, შემდუღებლებისა და ელექტრიკოსების შემთხვევაში, არ არის პროფესიული კურსი, იმ შემთხვევაში, როცა გვაქვს დიდი ინფრასტრუქტურული პროექტები, არის სხვადასხვა ორგანიზაციები, რომლებსაც სჭირდებათ სერტიფიცირებული შემდუღებლები“…
მისი აზრით, რეგიონებში პროფესიული პროგრამები კონკრეტულად უნდა იყოს მიმართული იმ პროფესიონალების მომზადებაზე, რომლებიც ადგილზეა მოთხოვნადი.
„მიწოდება და მოთხოვნა არ ემთხვევა, რადგან არ არის კომუნიკაცია. ბაქო-თბილისი-ყარსს აქვს ამბიციები გახდეს გლობალური პროექტი, გლობალური სახმელეთო პორტი (თუმცა არ ვიცით, როდის იქნება ეს, შესაძლოა ერთ-ორ წელიწადში…). თუ ეს ინფრასტრუქტურა რეალურად განვითარდება ისე, როგორც მოსალოდნელი და პროექტით არის გათვალისწინებული, ძალიან დიდი მოთხოვნა იქნება სხვადასხვა სპეციალისტზე, იქნება ბევრი სამუშაო ადგილი. თუმცა დღეს არც უნივერსიტეტები და არც კოლეჯები არ მუშაობენ იმ მიმართულებით, რომ ზუსტად გაირკვეს, რა სპეციალისტები იქნება საჭირო, რა უნდა შემუშავდეს და რა პროგრამები გაიხსნას, რომ იყოს მზა კადრები, რომლებიც დასაქმდებიან ამ დიდ პროექტებზე“.
რიმა ღარიბიანის თქმით, კომუნიკაციის შექმნაზე ახლა ყველა სტრუქტურამ უნდა იმუშაოს.
„ჩვენ ვფიქრობთ, სხვადასხვა სტრუქტურებსა და ორგანიზაციებს შორის როგორ შევქმნათ კომუნიკაცია. მაგალითად, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზას არასოდეს გამოუჩენია ინტერესი არც ერთი ორგანიზაციის მიმართ, იქნება ეს კოლეჯი თუ სახელმწიფო უწყებები. მათი მხრიდან არ ყოფილა ღიაობა და თანამშრომლობის სურვილი. ჩვენ ვფიქრობთ, რომ დღეს უნდა ვიმუშაოთ კომუნიკაციის შექმნაზე, რადგან დღეს უნდა მოვამზადოთ სპეციალისტები ხვალინდელი დღისთვის“, – ამბობს ის.
რიმას თქმით, არ არსებობს ინტერესი არც ისეთი მასშტაბური პროექტების ხელმძღვანელობის მხრიდან, როგორიცაა ბაქო-თბილისი-ყარსი და ჰესი, ან ადგილობრივი, რეგიონული თუ ცენტრალური ხელისუფლება, რომლებიც ადგილობრივ უნივერსიტეტებთან, არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, მედიასთან და დასაქმების სააგენტოსთან კონტაქტების დამყარებით უნდა იყვნენ დაინტერესებულნი.
„ადგილობრივ ორგანიზაციებთან კომუნიკაციას მნიშვნელოვანად არ თვლიან. მათ გაეგზავნათ მიწვევები შეხვედრაზე დასაქმების პრობლემებისა და ინფრასტრუქტურულ პროექტებში ადგილობრივი მოსახლეობის დაბალი ჩართულობის განსახილველად. თუ ისინი დაინტერესებულნი იქნებიან ამ საკითხებით, შესაძლოა, შეხვედრაზე დასწრების მცირე შესაძლებლობა ეპოვათ. ადგილობრივი ხელისუფლება შეიძლება გახდეს, მინიმუმ, სამთავრობო უწყებებსა და, მაგალითად, რკინიგზას შორის კომუნიკაციის წერტილი“, – ამბობს ის.
ეს მასალა შექმნილია ევროკავშირის (EU) ფინანსური მხარდაჭერით. მის შინაარსზე პასუხისმგებელია ააიპ “ღია საზღვრები” და შესაძლოა, რომ იგი არ გამოხატავდეს ევროკავშირის შეხედულებებს.
მასალა შექმნილია პროექტის „სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ცხოვრებაში თანაბარი და სრულყოფილი მონაწილეობისთვის“ ფარგლებში, განმახორციელებელი HEKS\EPER Georgia-ს მიერ რეგიონალურ პარტნიორ ორგანიზაციებთან, სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი (CIF) – ქვემო ქართლი, სამოქალაქო საზოგადოების ფორმირების ხელშემწყობი ცენტრი (SCCSF) – სამცხე-ჯავახეთი, თანამშრომლობით.
