საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრომ მთის დასახლებების განვითარების 2024-2030 წლების სტრატეგია შეიმუშავა. ჯავახეთის ყველა დასახლებას აქვს მაღალმთიანი რეგიონის სტატუსი.
სტრატეგია საქართველოს მთიან რეგიონებში არსებულ ვითარებას აანალიზებს და სხვადასხვა სფეროებში გამოვლენილ პრობლემებს წარმოაჩენს – ინფრასტრუქტურა, ტურიზმი, ბუნების დაცვა, მეწარმეობა და სოფლის მეურნეობა, განათლება, მედიცინა, გაზიფიკაცია, ინტერნეტიზაცია, სერვისებზე საზოგადოების ხელმისაწვდომობა და ა.შ.
ჩატარებული ანალიზის საფუძველზე, დოკუმენტი ასკვნის, რომ მთის დასახლებებში ცხოვრებისა და სამუშაოს არახელსაყრელი პირობები რჩება მთავარ პრობლემად, რომელიც აუარესებს დემოგრაფიულ მაჩვენებლებს, „მიუხედავად ბოლო წლების მნიშვნელოვანი სახელმწიფო ინვესტიციებისა“.
„2015-2021 წლებში მაღალმთიან მუნიციპალიტეტებში, როგორიცაა არამთიანი დასახლებები, აღინიშნა მოსახლეობის, განსაკუთრებით ახალგაზრდობის შემცირება, უარყოფითი ბუნებრივი მატება და დაბალი შობადობა, რამდენიმე მუნიციპალიტეტის გამოკლებით“, – ნათქვამია დოკუმენტში.
ახალგაზრდების ემიგრაციის მიზეზად შეიძლება მივიჩნიოთ ის ფაქტი, რომ ისინი მიდიან დიდ ქალაქებში და საზღვარგარეთ უმაღლესი განათლებისა და დასაქმების მისაღებად, შემდეგ კი უჭირთ დაბრუნება, რასაც აფერხებს როგორც ადგილობრივი არადივერსიფიცირებული ეკონომიკა, ასევე სამუშაო ადგილების ნაკლებობა, ასევე არახელსაყრელი საცხოვრებელი პირობები.
დოკუმენტი შემდგომში აღწერს სტრატეგიის გრძელვადიან ხედვასა და მიზნებს. დოკუმენტის თანახმად, სტრატეგიის გრძელვადიანი ხედვა მდგომარეობს იმაში, რომ მაღალმთიან თემებში ცხოვრება და მუშაობა უფრო მიმზიდველი გახადოს, განსაკუთრებით ახალგაზრდებისთვის და შრომისუნარიანი მოსახლეობისთვის, ამავდროულად შემცირდეს სოციალურ-ეკონომიკური უთანასწორობა მაღალმთიან და დაბალმთიან მუნიციპალიტეტებს შორის, ასევე მაღალმთიან მუნიციპალიტეტებსა და დროთა განმავლობაში ქვეყნის მასშტაბით საშუალო მაჩვენებლებს შორის.
მთის დასახლებებისა და მათ ირგვლივ არსებული ვითარების ანალიზიდან მიღებული დასკვნების საფუძველზე 3 დარგობრივი პრიორიტეტის შესაბამისად დადგინდა 3 მიზანი და ჩამოყალიბდა 8 ამოცანა.
დარგის პრიორიტეტები: მეწარმეობა, ინფრასტრუქტურა და მაღალმთიანი რეგიონების მოსახლეობის მომსახურების ხელმისაწვდომობის დონის გაზრდა. ამ პრიორიტეტების შესაბამისად, დოკუმენტი ფორმულირებას უკეთევს 3 მიზანს:
1. მთის თემებში ადგილობრივი ეკონომიკის დივერსიფიკაციის გზით სამუშაო ადგილების შექმნა
2. მთის დასახლებებში ეკონომიკის სტიმულირებისა და ცხოვრების ხარისხის ამაღლებისკენ მიმართული საზოგადოებრივი ინფრასტრუქტურის განვითარება
3. მთის დასახლებების მცხოვრებთათვის სერვისებზე ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესება.