საქართველოს დასავლეთისკენ ათწლეულებმა სწრაფვამ თაობები აღზარდა, რომელიც ეწინააღმდეგება იმ ფაქტს, რომ საქართველო „უხვევს“ ევროპულ გზას. როდის დაიწყო ცვლილებები ქვეყნის საგარეო პოლიტიკაში, რატომ დაიწყო, რა შეიძლება დაკარგოს ქვეყნის ხელისუფლებამ ქვეყანაში დემოკრატიის გაღრმავებასთან ერთად და ასევე სხვა მრავლის შესახებ, JNEWS-ს ესაუბრა რონდელის ფონდის უფროსი მკვლევარი კახა გოგოლაშვილი.
–ოპოზიცია ყოველთვის ამტკიცებდა, რომ „ქართული ოცნება” პრორუსულია, მაგრამ ჩრდილო-აღმოსავლეთ მეზობლის მიმართ აშკარა ნაბიჯები ბოლო წლებში შესამჩნევი გახდა, რასთან არის ეს დაკავშირებული?
ეს, რა თქმა უნდა, ეტაპობრივად მოხდა, ჩვენ ვნახეთ, რომ საზოგადოებაში იყო განსხვავებული აზრი და ჭორები, ზოგი ამბობდა, რომ ხელისუფლება 10 წლის წინ გახდა პრორუსული. ოპოზიციური პარტიები ამაზე ყოველთვის საუბრობდნენ, მაგრამ ბევრს ეჭვი ეპარებოდა. პრინციპში, პრორუსული ელემენტები დიდი ხნის წინ გამოჩნდა, მაგრამ ყველაზე მძაფრად რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების, რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ გაჩნდა. თანდათან ნათელი გახდა, რომ საქართველოს ხელისუფლება რაღაცნაირად ორმაგ თამაშს თამაშობდა. მაშინ გაირკვა, რომ საქართველოს ხელისუფლება, პრინციპში, რუსეთის ხელისუფლებასთან ერთად თამაშობდა. და ეს პოლარიზაცია ევროპულ ინსტიტუტებთან და აშშ-თან კიდევ უფრო აშკარა გახდა რამდენიმე თვის წინ “საგარეო გავლენის გამჭვირვალობის” კანონის მიღების შემდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ ყველა უცხოელი პარტნიორი იყო ამ კანონის წინააღმდეგი, ურჩევდნენ და აფრთხილებდნენ, მაგრამ ამის საპასუხოდ საქართველოს ხელისუფლებამ ანტიდასავლური კამპანია დაიწყო. დაიწყეს დასავლეთის დადანაშაულება ომის და მსგავსების გამო, ანუ აშკარად ანტიდასავლური გახდა. პრორუსული სურვილი არ მჟღავნდება, არ დეკლარირდება, მაგრამ საქართველოს ხელისუფლება ქვეყანას რუსეთის მიმართულებით ატარებს.
– არსებობს საექსპერტო მოსაზრება, რომ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საკითხი საქართველოს საგარეო პოლიტიკური გზის შეცვლის საკითხში „სავაჭრო მონეტაა“, აქვს თუ არა ამ მოსაზრებას საფუძველი?
ისინი თავად არასოდეს საუბრობდნენ პირდაპირ, მაგრამ მინიშნებით შემოვლითი გზით მიანიშნებდნენ მოსახლეობას მოსაზრებას, რომ აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთთან დაკავშირებით რუსეთთან რაიმე სახის მოლაპარაკება მიმდინარეობს. მაგრამ რუსეთის ხელისუფლებამ თქვა, რომ ეს აბსურდია და ამაში არაფერს შეცვლიან. ისინი არ გააუქმებენ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარებას. მეორე მხრივ, აფხაზეთის ხელისუფლება აკეთებდა განცხადებებს, საიდანაც ირკვევა, რომ ამ კუთხით მოლაპარაკებები და დაპირებები არავის მიუცია. ეს არის წმინდა გამოგონილი სტრატეგია, დიდი ალბათობით საარჩევნო, რათა როგორმე არჩევნების დროს ხალხმა იფიქროს, რომ თუ ხმას “ქართულ ოცნებას” მისცემენ, აფხაზეთს და სამხრეთ ოსეთს დააბრუნებენ. არ არის საჭირო ევროკავშირში ან ნატოში გაწევრიანება, თუ აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთს დააბრუნებენ, ეს საკმარისი იქნება. მაგრამ სინამდვილეში ეს ასე არ არის.
–რა შიდაპოლიტიკურმა ცვლილებებმა შეუწყო ხელი საგარეო პოლიტიკის ცვლილებას? რამდენიმე პრემიერის, ბევრი მინისტრის შეცვლის მომსწრეები გავხდით…
„ქართული ოცნების“ შიგნით მიმდინარე პროცესები პრაქტიკულად არაფერს ცვლის მათ პოლიტიკაში, რადგან პრინციპში ივანიშვილი აკონტროლებს ყველაფერს, ის აძლევს დავალებას და ისინი ასრულებენ. რაღაც მომენტში თუ თვლის, რომ მისი დავალება კარგად არ არის შესრულებული, ცვლიან და მორჩა. მათ უარი თქვეს ევროპულ დახმარებაზე ჯერ კიდევ 2021 წელს. მიხვდნენ, რომ ევროინტეგრაციის გზაზე პროგრესი გულისხმობს რეფორმებს, პირველ რიგში, პოლიტიკურს, და ეს უფრო აშკარა გახდა მაშინ, როდესაც წევრობისთვის მივმართეთ და იქიდან მოვიდა მოთხოვნა, რომ საქართველომ გაატაროს რეფორმები. ეს მათთვის დამღუპველია, თუ ისინი დაკარგავენ ძალაუფლებას სასამართლო სისტემაზე, კონტროლს არჩევნებზე, დაკარგავენ ძალაუფლებას მედიაზე, ასევე შეიძლება დაკარგონ ბიზნესის მოზიდვის შესაძლებლობა, პრივილეგიები, რასაც ტენდერები აძლევს. პრინციპში, ხელისუფლება დაკარგავს თავის ბერკეტს ქვეყანაზე და ხალხზე. მათ გადაწყვიტეს, რომ ევროკავშირისგან დისტანცირება სჭირდებოდათ. თუ ევროკავშირისკენ მოძარობას შევწყვეტთ, ამან შეიძლება გამოიწვიოს უკმაყოფილება, რადგან 85%-მა ევროკავშირში გაწევრიანებას მისცა ხმა, ამიტომ მათ გადაწყვიტეს არ შეაჩერონ პროცესი, არამედ მაქსიმალურად შეანელონ. ჩაივლის არჩევნები, მერე გახდება ნათელი. ფაქტობრივად, აქ არა მხოლოდ საქართველოს ხელისუფლება აქტიურობს, არამედ რუსეთიც. „ქართულ ოცნებაში“ ზოგი ფიქრობს, რომ ეს დაახლოება დროებითია, შემდეგ ისევ ევროკავშირს მიუბრუნდებიან.
– მინიმუმ 2 ათეული წელია საქართველო იბრძვის დასავლეთისაკენ და ამ ხნის განმავლობაში ახალგაზრდა თაობაც ამ სულისკვეთებით აღიზარდა, ამიტომ საქართველოს დასავლური რელსებიდან გადმოსვლა მტკივნეულია, მაგრამ „ქართული ოცნება“ ამას ომის, სუვერენიტეტის და ასე შემდეგ საფრთხით ამართლებს, რამდენად რეალურია ეს საფრთხეები?
ევროკავშირში გაწევრიანებული ქვეყნები არავის ესხმიან თავს და არ ებრძვიან ერთმანეთს. ეს შეუიარაღებელი თვალით ჩანს. სისულელეა, როცა ამბობენ, რომ ევროკავშირში გაწევრიანების სწრაფვა ომით არის სავსე, სისულელეა, რომ ევროკავშირი აიძულებს საქართველოს ვინმესთან ომი დაიწყოს. ეს სიცრუეა, გამოგონილია შიშის გასავრცელებლად. ყველამ იცის, რომ საქართველოში მოსახლეობას არაერთხელ ახსოვს ქვეყანაში მომხდარი სამხედრო მოქმედებები და ეს ტრავმაა, რომელიც ჯერ არ განკურნებულა და ადვილია მანიპულირება. შეშინება რუსული მეთოდია, ყოველთვის ასე მოქმედებდნენ, ომით აშინებდნენ გარშემომყოფებს და ახლაც აშინებენ ხალხს. ეს იქნება სომხეთი, ყაზახეთი, ბელორუსია. შეუძლებელია მეორე ფრონტის გახსნა უკრაინაში რთული ომის შემდეგ. ეს გამოგონილი არგუმენტია.
რაც შეეხება სუვერენიტეტს, ეს აბსოლუტურად არაადეკვატურია, ის განკუთვნილია მათთვის, ვინც არაფერი იცის ევროინტეგრაციის შესახებ. ევროინტეგრაცია არის პროცესი, როდესაც ქვეყანა, რომელსაც სურს ევროკავშირში გაწევრიანება, ისმენს ევროკავშირის რჩევებსა და რეკომენდაციებს, რადგან მისი ინსტიტუტები მაქსიმალურად უნდა ჰგავდნენ ევროპულს. საკანონმდებლო ბაზა ისეთივე უნდა გახდეს, როგორც ევროპაში. ისინი ამ რჩევებს სუვერენიტეტის დარღვევას უწოდებენ. ევროკავშირმა რეკომენდაცია გაუწია მოსამართლეების პატიოსნებასა და კორუფციას. ყველა ქვეყანა, რომელიც ევროკავშირის წევრია, ეთანხმება ამას, რათა ქვეყანას ჰქონდეს სუფთა, სამართლიანი, დამოუკიდებელი სასამართლო სისტემა. ამას ეძახიან სუვერენიტეტის დარღვევას.
რაც შეეხება ომს, ევროინტეგრაცია არის მშვიდობის უზრუნველყოფის პროცესი. და ის, რომ ჩვენს დასავლელ პარტნიორებს საერთოდ არ სურთ საქართველოს ომის დაწყება, ნათელია. უკრაინა ომშია და რამდენი ნარჩენები, ენერგია, ფული და მატერიალური დახმარება დაიხარჯა. ისინიც კარგავენ ამ სანქციებიდან, არა მარტო რუსეთი. ეს გამოიგონეს ქართველი ხალხის თვალში დასავლეთის დისკრედიტაციისთვის.
– როგორ ფიქრობთ, რა შეიცვლება საქართველოში, თუკი არჩევნებს „ქართული ოცნება“ მოიგებს, ქვეყანა კიდევ უფრო სწრაფად დაიწყებს სვლას რუსეთისკენ?
თუ ოცნება ოქტომბრის შემდეგ ხელისუფლებაში დარჩება, საქართველოსთვის უვიზო რეჟიმი შეჩერდება. ამ დროისთვის ევროპელები უვიზო რეჟიმის შეჩერებისგან თავს იკავებენ, რადგან არ სურთ მოსახლეობისთვის დისკომფორტის შექმნა, მაგრამ თუ მოსახლეობა კვლავ აირჩევს „ოცნებას“, მათ მოუწევთ უვიზო რეჟიმის გადახედვა, წინააღმდეგ შემთხვევაში უბრალოდ მათი პრესტიჟი დაზარალდება. და არა მხოლოდ ეს, ევროკავშირში გაწევრიანებაზე მოლაპარაკებები უკვე გაყინულია და საქართველოს ევროკავშირში კანდიდატის სტატუსის გაუქმება საერთოდ არ არის გამორიცხული.
თუ ევროპა და აშშ უარს იტყვიან საქართველოს მხარდაჭერაზე, მაშინ ის რეგიონში ყოველგვარი მხარდაჭერის გარეშე დარჩება და ნებისმიერი საშიშროება, როგორც შიდა, ისე გარე, შესაძლოა არავითარი მხარდაჭერის გარეშე დარჩეს.
