ყოველწლიურად ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი ადგილობრივი ბიუჯეტიდან ინფორმაციის გასავრცელებლად გარკვეულ თანხას გამოყოფს. წელს თანხა გაიზარდა, თუმცა მედია და მათ მიერ მოწოდებული სერვისები არ შეცვლილა. Jnews-ი შეეცადა გაერკვია, რატომ აფინანსებს მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი ყოველწლიურად გარკვეულ მედიასაშუალებებს.
ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის მიხედვით, ბოლო 3 წლის განმავლობაში, „საინფორმაციო პროგრამის“ ხარჯები გაიზარდა. ამგვარად, თუ 2022 წელს ინფორმაციის გავრცელებისთვის 47 900 ლარი იყო გამოყოფილი, მაშინ 2023 წელს სულ 57 900 ლარი გამოიყო. 2024 წელს ამ პუნქტზე თანხა კვლავ გაიზარდა და 62 750 ლარს შეადგენს. სამი წლის თანხა 168 550 ლარს შეადგენს.
მედიის დაფინანსება ნაწილდება შემდეგნაირად:
ATV12 და გაზეთი “ვრასტანი” არის მედია, რომლის საქმიანობაც შესამჩნევია ჯავახეთში. გაზეთი „ვრასტანი“ სკოლებში და სახელმწიფო დაწესებულებებში ინერციით იწერება, რადგან ასე იყო მიღებული. ხოლო ATV12 არის ადგილობრივი ტელევიზია, რომელიც ადგილობრივი ხელისუფლების საქმიანობას და ბევრად უფრო მეტს აშუქებს. თუმცა, Guardian.ge და ExpressNews.ge ჯავახეთში მეტწილად უცნობი მედიაა. იმავდროულად, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის საკრებულოში ამ მედიისთვის თანხების გამოყოფას ინფორმაციის პოპულარიზაციით და გავრცელებით ხსნიან.
„კომისიაში ბიუჯეტის განხილვისას ვიკითხეთ ამ პუნქტის შესახებ. მაშინ გვითხრეს, რომ პოპულარიზაციას და რეკლამას აკეთებენ“, – ამბობს ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე ნაირი ირიციანი.
ახალქალაქის მერიის ფინანსურ სამსახურში გვითხრეს, რომ თანხა ამ მედიის მოთხოვნით გამოიყოფა, და მათთან მომსახურების გაწევის ხელშეკრულებაა გაფორმებული.
“Guardian.ge და Expressnews.ge დაფინანსებას მთელი საქართველოს მასშტაბით იღებენ, ოფიციალური წერილით მოგვმართავენ. დაფინანსება მათ პირდაპირი შეთანხმებით ეთმობა”, – ამბობს ახალქალაქის მერიის ფინანსური სამსახურის უფროსი კარენ მერგელიანი.
რატომ ზუსტად ეს მედიასაშუალებები, პასუხის მიღება რთული კითხვაა. ახალქალაქის მერი ამბობს, რომ ამ მედიასთან არის გრძელვადიანი მემორანდუმი, რომ მანამდე თანხა გამოიყო, სანამ მერი გახდებოდა და ახლა პროცესი გრძელდება.
რაც შეეხება ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ ვის ეკუთვნის ან ვინ აფინანსებს მათ, ამ მედიის ვებგვერდებზე არ არის ხელმისაწვდომი. თუმცა, ღია მონაცემთა ბაზებში შეგიძლიათ იპოვოთ ოფიციალური დოკუმენტები, რომლის მიხედვითაც guardian.ge-ზე პუბლიკაციების შესახებ ხელშეკრულებებს მუნიციპალიტეტებთან აწერს ხელს შპს “მეურვე”-ს დირექტორი მალვინა ტუღუში. შპს “მეურვეს” 100%-იანი მფლობელი მალხაზ ონიანია. 2014 წლამდე სახელმწიფოს, საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს 100%-იანი წილის საკუთრებაში არსებული შპს „თეთნულდის“ დირექტორი იყო. შემდგომ ორგანიზაციაში რამდენჯერმე განხორციელდა რეორგანიზაცია და მალხაზ ონიანი მათთან დაკავშირებულ პირთა სიაში არ არის აღრიცხული. როგორც Jnews-ს მალხაზ ონიანმა აცნობა, ის ასევე Guardian.ge-ს მთავარი რედაქტორია.
„ახალქალაქის მუნიციპალიტეტთან საინფორმაციო მომსახურების გაწევაზე შეთანხმება გვაქვს. ვაშუქებთ მერიის და ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს საქმიანობას. არა მხოლოდ Guardian.ge, არამედ მრავალი გამომცემლობა, გაზეთი და ტელევიზია თანამშრომლობს მთავრობასთან. ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სააგენტოები, ასევე საბანკო და სხვა სფეროს წარმომადგენლებთან”, – თქვა მალხაზ ონიანმა
Guardian.ge-ზე ქართულად სიტყვა „ახალქალაქის“ ძიებამ 2023 წლის 49 სტატია მოიპოვა. როგორც გასულ წელს, მასალების ნაწილი სკოლებსა და მასწავლებლებს ეხება, მაგრამ ძირითადი ნაწილი მუნიციპალური ხელისუფლების საქმიანობას ეხება.
Expressnews.ge-ზე, ქართულ ენაზე საძიებო მოთხოვნის „ახალქალაქის“ შედეგებით თუ ვიმსჯელებთ, 2020 წლის 29 ოქტომბრიდან დღემდე საიტზე 16 მასალაა გამოქვეყნებული. ეს გვერდი ძირითადად შეიცავს მასალებს თოვლისგან დაკეტილ გზებზე. გვერდი მუშაობს 5 ენაზე, მათ შორის სომხურზე.
როგორც თავად მედია საკუთარ ვებგვერდზე იუწყება, „ექსპრესნიუსი“ არის საინფორმაციო სააგენტო, რომელიც თბილისში 2009 წლის 15 მაისს დაარსდა. სააგენტო თანამშრომლობს ყველა ქართულ მედიასთან (ტელევიზია, რადიო, გაზეთები), ასევე რეგიონულ მედიასთან. 2009 წლის ივლისში „ექსპრესნიუსმა” აზერბაიჯანულ საინფორმაციო სააგენტო „1news.az“-თან და სომხურ საინფორმაციო სააგენტო „Arminfo“-სთან, სამხრეთ და ჩრდილოეთ კავკასიის რესპუბლიკების სხვადასხვა მედიასაშუალებებთან ორმხრივი თანამშრომლობის შესახებ ხელშეკრულება გააფორმა”.
„სააკაშვილის ხელისუფლებაში ყოფნის დროს ჩვენც გვყავდა გამომწერები (რედაქტორი გულისხმობს სამთავრობო დაწესებულებებს) და არანაირი პრობლემა არ ყოფილა, მიუხედავად იმისა, რომ მაშინ საქართველოში 4 საინფორმაციო სააგენტო არსებობდა. როცა საინფორმაციო სააგენტო 15 წელი ნორმალურად მუშაობს, ეს ადასტურებს, რომ სააგენტო კარგად მუშაობს. ქართულ მედია სივრცეში ასე დიდხანს არ გაგრძელდება. რაც შეეხება თქვენს შეკითხვას. სამთავრობო უწყებები, რომლებიც Expressnews-ს ინფორმაციის გასავრცელებლად გამოიწერენ, ძალიან უვარგისია. ჩვენ ასევე გვაქვს ყველაზე დიდი კომპანიები საქართველოში, ფინანსური ინსტიტუტები, სააფთიაქო ქსელები და ბიზნეს ჯგუფები, შემდეგ ჩვენი გამომწერები და რეკლამის განმთავსებლები. ჩვენი შემოსავალი რეკლამიდან ძირითადად არის ბიზნესი, და არა სახელმწიფოსთან კავშირი. ვეთანხმები თქვენს განცხადებას, რომ საქართველოში ლოიალური მედიის ხელისუფლება ბევრ თანხას ღებულობს – ეს ასეა, ჩვენ არასდროს არ ვიყავით ლოიალურები, ზოგადად ყველაფერს ვაშუქებთ, დაწყებული ოპოზიციით და პროტესტებით“, – ამბობს Expressnews.ge-ს შემქმნელი და რედაქტორი ირაკლი მანაგაძე.
