საქართველოში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე, ამ პროცესებში სააკაშვილზე, გვარამიას გათავისუფლებაზე, პოლიტიკურ ფიგურებზე ძალადობაზე და სხვა თემებზე, Jnews-ი ესაუბრა ფილოსოფოსი და პოლიტოლოგი, ილიას უნივერსიტეტის პროფესორი და კავკასიის მშვიდობის, დემოკრატიისა და განვითარების ინსტიტუტის თავმჯდომარე გია ნოდიას.
სხვადასხვა ფიგურები ხანდახან ამტკიცებენ, რომ მომავალ არჩევნებზე (2024 წლის საპარლამენტო არჩევნები) ქართულ ოცნებას გამარჯვების ნაკლები შანსი ექნება. რა კომენტარს გააკეთებდით?
– ძნელი სათქმელია, „ქართული ოცნების“ პოპულარობა, ვფიქრობ, არც თუ ისე მაღალია, მაგრამ ოპოზიციასაც აქვს ბევრი სირთულე. გარდა პოპულარობისა, «ქართულ ოცნებას აქვს შედეგის მიღწევის სხვადასხვა გზა, ე.წ ადმინისტრაციული რესურსი და ა.შ. ამიტომ, ამ ეტაპზე ძალიან რთულია არჩევნების შედეგების პროგნოზირება, სავსებით შესაძლებელია, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ ვერ გააგრძელოს ხელისუფლებაში პოზიციები და შემდეგ ხელისუფლებაში მოვიდეს კოალიციური მთავრობა, ან ვერ გამოვრიცხავთ. რომ ის დარჩება ხელისუფლებაში.
როგორ შეაფასებთ ოპოზიციის საქმიანობას საქართველოში? რეგიონებში ოპოზიცია საერთოდ არ ჩანს, რატომ არის ასე?
– რეგიონებში ოპოზიცია არ არის აქტიური, მაგრამ ოპოზიციას აქვს სუსტი რესურსი, ჯერ ერთი, ანუ დიდი ალბათობით ემზადებიან ბოლო ეტაპისთვის – წინასაარჩევნო ეტაპისთვის, ანუ ემზადებიან, რომ შემდეგ წელს გააქტიურდნენ, და აშკარად ზოგავენ რესურსებს. ეს ერთია, მაგრამ ოპოზიციაში ძალების აქტიური გადაჯგუფებაა, რადგან ბევრი პოლიტიკური პარტიაა, მაგრამ ერთ-ერთი ოპოზიციური პარტიებიდან – ნაციონალურ მოძრაობას აქვს გარანტია, რომ პარლამენტში შევა. მაგრამ, როგორც პარტიას, რომელსაც აქვს დაბალი რეიტინგი, ამიტომ მათ უნდა შექმნან რაიმე სახის გაერთიანება. ძირითადად ამ მიმართულებით ემზადებიან, არის მოლაპარაკებები, რომლის შესახებაც ჩვენ არ ვიცით, მაგრამ რაღაცები ვიცით, ამიტომ ხდება შიდა გადაჯგუფება, მაგრამ ზოგადად, ვეთანხმები თქვენს შეფასებას, რომ ოპოზიცია ამ ეტაპზე შედარებით სუსტად გამოიყურება.
როგორ ფიქრობთ, მაინც რომელ კონფიგურაციაში წარდგება ოპოზიცია და არის თუ არა აშკარა ოპოზიციის ლიდერი?
– არ მგონია, რომ ოპოზიციის ერთიანი სია იყოს, მით უმეტეს, რომ ოპოზიციის რომელიმე ლიდერი იყოს მკაფიოდ გამოხატული, ეს არ მოხდება. „ნაციონალური მოძრაობის“ ირგვლივ, ალბათ, იქნება რაღაც გაერთიანება, მაგრამ იქნებიან სუბიექტებიც, შესაძლოა, ზოგიერთმა სუბიექტმა ცალკე იმოქმედოს ან იყოს რაღაც ასოციაციები, ამას ვნახავთ.
ბოლო დროს განმეორებით იყო თავდასხმები ან აგრესიული ქმედებები კონკრეტული ოპოზიციის ლიდერების მიმართ, რატომ?
– სამწუხაროდ, საქართველოში არის ასეთი ტრადიცია, რომ ხელისუფლება ავიტარებს ან თავად აწყობს ძალადობრივ ქმედებებს მისი კრიტიკოსების მიმართ. ესენი არიან ხან ჟურნალისტები, ხან ცალკეული ფიგურები, ხან პოლიტიკოსები. ზოგადად, ძნელი სათქმელია, რატომ ირჩევენ ძალადობის ობიექტად ასეთ ადამიანს, რომელიღაც ფიგურას, ვიღაც სხვებზე მეტად აღიზიანებს ადამიანებს, ამიტომ ამას ვერანაირად ვერ განვსაზღვრავ, მაგრამ გასაგებია, რომ «ქართულმა ოცნებამ» ყოველთვის მისი მმართველობის პერიოდებში მეტ-ნაკლებად მიმართა ძალადობას, მაგრამ ეს ყოველთვის ერთგვარ ძალადობად იყო წარმოდგენილი დამოუკიდებელი ჯგუფების მხრიდან, მაგრამ ფაქტიურად არსებობდა ეჭვი, რომ ამ ძალადობის უკან ნამდვილად ქართული ოცნება იდგა, რადგან ასეთი ძალადობა რეალურად არ ისჯებოდა ან თითქმის არ ისჯებოდა. ამიტომ, ქართულ ოცნებას ეს მეთოდი ყოველთვის ჰქონდა, მაგრამ ყოველთვის წინასაარჩევნო პერიოდში, როცა პოლიტიკური ვნებების არხი მატულობს, მით უმეტეს, თუ ქართულ ოცნებას დამარცხების შეეშინდება, მაშინ ძალადობის მიზეზი უფრო მეტი იქნება.
გვარამია – ვიხილავთ თუ არა მას ოპოზიციის ლიდერებს შორის და რომელ პარტიას შეუერთდება?
-ვფიქრობ, ის ამაზე ფიქრობს, არ ვიცი გადაწყვიტა თუ არა, ბოლოს და ბოლოს მისი გათავისუფლება მოულოდნელი იყო და ეს არც ისე დიდი ხნის წინ მოხდა, ამიტომ ახლა მას აქვს პერიოდი, რომ მიმოიხედოს და გადაწყვიტოს რა უნდა გააკეთოს, მაგრამ არ არის გამორიცხული, ის პოლიტიკურ ფიგურად ვიხილოთ. შეუერთდება თუ არა ნაციონალურ მოძრაობას, ვერაფერს გეტყვით, მაგრამ ყველაფერი შესაძლებელია.
რამდენად მნიშვნელოვანია სააკაშვილის ფიგურა ქართულ პოლიტიკაში მომავალი არჩევნებისთვის? იმოქმედებს თუ არა შედეგებზე?
– მისი ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის პარტია რჩება მთავარ ოპოზიციურ ძალად და ის გავლენას ახდენს სააკაშვილზე და მას შეუძლია გავლენა მოახდინოს ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის პოლიტიკაზე. ამ თვალსაზრისით ის ფაქტიურად მნიშვნელოვან ფიგურად რჩება, მაგრამ გარდა ამისა, რჩება მნიშვნელოვან სიმბოლურ ფიგურად, ვიღაცისთვის ნეგატიურად, ვიღაცისთვის პოზიტიურად, მაგრამ ნებისმიერ შემთხვევაში აღიქმება როგორც მნიშვნელოვანი პოლიტიკური მოთამაშე.
უკრაინის ომი, შეუძლია თუ არა გავლენა მოახდინოს საქართველოში არჩევნების შედეგებზე და თუ კი, როგორ?
– ვფიქრობ, ყველა პოლიტიკური მოთამაშე ომს ერთი თვალით უყურებს, თუ როგორ გაგრძელდება. ქართულმა ოცნებამ მრავალი თვალსაზრისით დადო ფსონი რუსეთზე, ანუ ვარაუდობს, რომ ომი რუსეთისთვის შედარებით წარმატებული იქნება და თავის სტრატეგიას სწორედ ამ ვარაუდზე აშენებს. ასე რომ, თუ რუსეთი არჩევნების პერიოდში (საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2024) იქნება გამარჯვებული- ეს მმართველი პარტიისთვის ხელსაყრელი იქნება, და პირიქით, თუ ის იქნება, როგორც წაგებული, ან უკვე წაგებული მხარე, მაშინ ეს ოპოზიციისთვის იქნება ხელსაყრელი.
