Covid-19-ის პანდემიამ ქვეყნებისა და ადამიანების ცხოვრება მთელს მსოფლიოში როგორც მსხვილი და კარდინალური, ასევე უმნიშვნელო ცვლილებებით მნიშვნელოვნად შეარყია. დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ეროვნული ცენტრის ყოფილმა გენერალურმა დირექტორმა ამირან გამყრელიძემ პანდემიაზე ისაუბრა, სადაც დეტალურად განმარტა, რა გვაჩვენა კორონავირუსმა, რა გვასწავლა და როგორ მოვემზადოთ მომავალი კრიზისებისა და პანდემიებისთვის.
Covid-19-ის პანდემიის დაწყებიდან სამი წელი გავიდა, მაგრამ ის არ დასრულებულა და ადამიანების დევნას აგრძელებს.
„ამ ეპიდემიამ აჩვენა, რომ ბოლო ასი წლის განმავლობაში ყველაზე მასშტაბური “ესპანური გრიპის” შემდეგ, რომელმაც კაცობრიობას მძიმე გაკვეთილი უჩვენა, განსაკუთრებული მნიშვნელობის მოვლენაა. ხალხი ახლა აცნობიერებს, რომ ბევრი რამ არის გასაკეთებელი, რათა მომავალი პოტენციური ეპიდემიებისა და ზოგადად საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის კონკრეტული საფრთხეებისთვის მზადყოფნა გაუმჯობესდეს.”
ექსპერტი აღნიშნავს, რომ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სისტემები ამ მასშტაბის გამოწვევების წინაშე ბოლო 100 წლის განმავლობაში არ აღმოჩენილან.
„ეპიდემია უხილავი მტრის წინააღმდეგ ომს ჰგავს. მასშტაბის გასაგებად, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ოფიციალურად რეგისტრირებული ინფექციების რაოდენობა 675 მილიონია, მაგრამ რეალური ინფექციების რაოდენობა 7-8-ჯერ აღემატება რეგისტრირებულს. იგივე ეხება ოფიციალურად დაფიქსირებული 6.9 მილიონი დაღუპულის რაოდენობას, რაც თითქმის სამჯერ აღემატება ოფიციალურ მაჩვენებელს”.
გამყრელიძე მიიჩნევს, რომ სამედიცინო მეცნიერებისთვის უჩვეულოდ მოკლე დროში შეიქმნა ეფექტური პრევენციული იარაღი ვაქცინების სახით, რაც მნიშვნელოვანი ნაბიჯია მედიცინის განვითარებაში.
„შემუშავებულია მკურნალობა, რომელიც მაღალი რისკის მქონე ადამიანებს საშუალებას აძლევს დაინფიცირების შემთხვევაში უფრო დაცულები იყვნენ და მძიმე და ფატალური შედეგები თავიდან აიცილონ. სერიოზულად განვითარდა ლაბორატორიული მოლეკულური დიაგნოზები, გენეტიკური თანმიმდევრობა და სხვადასხვა პრინციპებზე დაფუძნებული ახალი მიდგომები. ის ასევე გლობალური უპრეცედენტო თანამშრომლობის შედეგია. შემუშავდა ტექნოლოგიები, რომლებმაც მსოფლიოს საშუალება მისცა სწრაფად გადასულიყო შორ მანძილზე კავშირის რეჟიმში“.
კიდევ რა გვასწავლა პანდემიამ?
ამირან გამყრელიძის თქმით, დღეს ყველაზე მაღალი დონის პოლიტიკურ შეხვედრებზე ჯანდაცვა განიხილება, რაც ფაქტობრივად იმაზე მიუთითებს, რომ იგი უმთავრეს პრიორიტეტად იქცა.
„ეპიდემიამ აჩვენა, რომ სახსრების დაზოგვა და ჯანდაცვის სისტემების დაფინანსების შემცირება გრძელვადიან პერსპექტივაში უარყოფითად იმოქმედებს ქვეყნის განვითარებაზე და მოსახლეობის ჯანმრთელობაზე. ჯანდაცვის ეროვნულ სისტემას ზრდა და მდგრადი დაფინანსება, ძლიერი პოლიტიკური მხარდაჭერა სჭირდება. ამ მიდგომის მხარდასაჭერად გასულ წელს პანდემიის ფონდის ინიციატივითა და მსოფლიო ბანკის მნიშვნელოვანი ინვესტიციით პროგრამა ამოქმედდა, რათა ქვეყნებს მომზადებაში, გაძლიერებასა და მიზნების მიღწევაში დაეხმარონ“.
ხალხი კიდევ ერთხელ დარწმუნდა პროფესიული გადამზადების, განათლების, თანამედროვე ტენდენციების მიყოლისა და თანმიმდევრული მხარდაჭერის მნიშვნელობაში.
„შესაბამისად, ჯანდაცვა კიდევ უფრო პრიორიტეტული უნდა გახდეს ჩვენი ქვეყნისთვის. მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად ანტიკრიზისული მზადყოფნის მხარდაჭერა, ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა, სამედიცინო მომსახურების ხარისხის მუდმივი მონიტორინგი, განათლების დონის ამაღლება და დაფინანსების სტაბილური ზრდაა აუცილებელი“.
