ახალქალაქის ქუჩებში ჯერ კიდევ ბევრი უპატრონო ძაღლია, ადგილობრივმა ხელისუფლებამ 5 წელიწადში 100 000 ლარზე მეტი გამოყო ამ საკითხის გადასაჭრელად, თუმცა, ახალქალაქიდან ცხოველების მოყვარულებს მიაჩნიათ, რომ ეს საკითხი თავშესაფრით შეიძლება მოგვარდეს.
ახალქალაქის ქუჩებში უამრავ ძაღლს ნახავთ, ზოგი მათგანი სუფთა ჯიშისაა, მაგრამ მათი უმეტესობა უბრალოდ მაწანწალაა. საკვების საძებნელად ისინი ქალაქში დადიან, ხდებიან როგორც დაუნდობელი ადამიანების, ასევე სხვა ძაღლების მსხვერპლნი. მარტოხელებს ხროვებისგან სიცოცხლისა და საკვების დაცვა უწევთ.
აღმაშენებლის ქუჩაზე შეჯახების შედეგად ძაღლი დაიღუპა
ხშირად აგრესიის ან მანქანებს შეჯახებისას ისინი ან იღუპებიან ან ინვალიდდებიან. ცხოველები აგრესიულები ყველა ადამიანის მიმართ ხდებიან. თუმცა, ქალაქში არიან ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ გაუადვილონ მათ არსებობა და თუნდაც აჭამონ.
ულამაზესი ალაბაი გამოუვალ მდგომარეობაში იპოვა, ახლა მის საიმედო და კეთილ პატრონს ეძებს
დალი აღდგომელაძე ახალქალაქის ერთ-ერთი მცხოვრებია, რომელსაც მიტოვებული, უსახლკარო ცხოველები მეგობრად აღიქვამენ. მრავალსართულიანი კორპუსების მიმდებარედ, ის ყველა უსახლკარო, მაწანწალა ძაღლს აჭმევს, მაგრამ რამდენიმეზე განსაკუთრებულად ზრუნავს. ტაფით ატარებს საჭმელს, აჭმევს ძეხვებს, ყიდულობს ძაღლის საკვებს. ეცინება ფაქტზე, რომ ყველას ჩანთებში კოსმეტიკა აქვს, ხოლო მას ძაღლების წამალი. დალის თქმით მაწანწალები ძალიან ეცოდება, ამიტომ ხშირად მკურნალობს მათ და ტკიპებს აშორებს. აწუხებს ფაქტი, რომ ახალქალაქში არც ერთი ვეტერინარული კლინიკა და ვეტერინარი არ არის. ზოგჯერ ის თავად უკეთებს ინექციებს, აძლევს ვიტამინებს. ნერვიულობს, როდესაც დიდი ხანი რომელიმე ძაღლს ვერ ხედავს. მათ გამო იმ ადამიანებს ეჩხუბება, რომლებიც სცემენ ან ძაღლებს აწყენინებენ. მეზობლებთანაც აქვს კონფლიქტი ამის გამო.
”ეს საკითხი მუნიციპალური ხელისუფლების დახმარების გარეშე ვერ მოგვარდება. საჭიროა თავშესაფრის პროექტი. აქ ახლოს შენობაა – მუნიციპალური, რომელიც უმოქმედოა. მხოლოდ ღობე სჭირდება. იქ დაახლოებით 100 ძაღლის დაბინავებაა შესაძლებელი” – ამბობს დალი აღდგომელაძე.
ის დაახლოებით 10-15 ძაღლს აჭმევს.
”არც კი ვითვლი ხოლმე. დილიდან უკვე 10 ლარი მათ საჭმელზე დავხარჯე. მაგრამ ყოველთვის არ შემიძლია მათთვის კვების უზრუნველყოფა, ზოგჯერ ეს ხდება ერთი ან ორი დღის გამოტოვებით. ყოველთვის საჭმელად არ მოდიან. არიან ძაღლები, რომლებიც პურს არ ჭამენ. მათ მხოლოდ საკვების მიცემა სჭირდებათ. მაწანწალა ძაღლები მაწანწალა კატებზე მეტია. ბავშვობიდან მიყვარდა უსახლკარო ცხოველები და თავშესაფრის გახსნაზეც ვფიქრობ, მაგრამ ამას დიდი ფული სჭირდება. საკუთარი ტერიტორია და შენობაა საჭირო. ამდენი კი ნამდბილად არ მაქვს”, – ამბობს დალი.
ნინო ინასარიძე მასალის ერთ-ერთი გმირია, ის დალის მსგავსად ყველა უპატრონო ცხოველს კვებავს, რომელიც მის ოფისში მოდის. ყველამ იცის მისი ლიუსიას, კეთილი, მოსიყვარულე თეთრი ძაღლი შესახებ, რომელიც აგრესიული გახდა და დოკუმენტების თარგმნის ოფისის კლიენტებს დაესხა თავს. ხალხს აშინებს. ნინო ირწმუნება, რომ ლუსიას ცვლილების მიზეზი მასზე ძალადობა, როდესაც ის ლეკვებს ელოდებოდა. ამის გამო ლეკვები მკვდარი დაიბადნენ.
”ხალხი ბოროტია. სიტუაცია არ შეცვლილა მას შემდეგ, რაც ჩვენ შევხვდით. მაწანწალა ძაღლები არ მომატებულან, ისინი უბრალოდ შეიცვალნენ. ჩემი აზრით, ძაღლებს აგროვებენ და სხვა რაიონებში უშვებენ. მოულოდნელად ჩნდებიან დიდი ძაღლები, რომლებიც ადრე აქ არ იყვნენ, ან ისინი სოფლებიდან მოიყვანეს და გაუშვეს. რაღაც ხდება, მაგრამ პრობლემა არ გვარდება. ძაღლების დაჭერა ეფექტური სისტემა არ არის.”
დალის მსგავსად, ნინოსაც აქვს კონფლიქტშია მეზობლებთან, რომლებიც ლუსიას მოშორებას ითხოვენ. მეზობლები ფიქრობენ, რომ ლუსიას “მოშორება” სიტუაციას შეცვლის. ეს ნინოს აღელვებ. არ ესმის, როგორ შეიძლება ადამიანებზე დამოკიდებულ უმწეო არსებაზე უარის თქმა.
”მე ოფისში მხოლოდ 5 ძაღლს ვაჭმევ. ორ პაკეტ საკვებს 9 ლარად ვყიდულობ და დაახლოებით ერთი კვირის მანძილზე მყოფნის. გარდა ამისა, პურით და მრავალი სხვა პროდუქტით ვკვებავ. ჩემთან მოდიან და არ შემიძლია არ ვაჭამო. დიახ, სახელმწიფოს ფუნქციაა მათზე ზრუნვა. ეს პრობლემა ადვილად მოგვარდება. მაგრამ ვიღაცა ისე ძალიან უნდა ეცადოს, როგორც სხვა ქვეყნებში ცდილობენ, სადაც ცხოველთა უფლებები დაცულია. უბრალოდ ვწუხვარ ცხოველების გამო“, – განმარტავს ნინო.
მუნიციპალიტეტს იმ სახელმწიფოს დახმარებით შეუძლია თავშესაფრის გახსნა, რომელიც კანონებს ღებულობს, ცხოველებს მოკვლისგან იცავს. თუმცა, არაფერი კეთდება გარდა იმისა, რომ ცხოველები საქართველოს სხვა რეგიონებში სტერილიზაციის, კასტრაციის, ვაქცინაციის, იდენტიფიკაციის ან, საჭიროების შემთხვევაში, ევთანაზიის მიზნით მიჰყავთ და უკან აბრუნებენ. მოსახლეობა და ცხოველთა დამცველები ამგვარი ღონისძიებების ეფექტურობას ვერ ხედავენ, მიუხედავად იმისა, რომ ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტიდან 5 წლის განმავლობაში 110 423 ლარი მაწანწალა ძაღლების დასაჭერად გამოჰყვეს.
”დაახლოებით ორიოდე წლის წინ ამ საკითხის აუცილებლობა დადგა, მაგრამ არა ახალქალაქში, არამედ სამცხე-ჯავახეთში გაიხსნა თავშესაფარი. საბოლოოდ უშედეგოდ დასრულდა. ახალქალაქში თავშესაფრის არსებობაზე შეთავაზება არ ყოფილა. ეს ქვეყნის მასშტაბით უზარმაზარი პრობლემაა. თავშესაფარი 2 ადგილასაა – ქუთაისსა და თბილისში. შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ რამდენი დაფინანსებაა საჭირო საბავშვო ბაღის შესანარჩუნებლად? ცხოველების კვება, თანამშრომლების ანაზღაურება. მოხუცთა თავშესაფრის გახსნას ვგეგმავდით, მაგრამ ვერ შევძელით. ყოველივე უზარმაზარ თანხას მოითხოვს”, – ამბობს ახალქალაქის მერი იურა უნანიანი.
2017 წლამდე სიტუაცია განსხვავებული იყო, მაწანწალა ძაღლებს უბრალოდ კლავდნენ – არ არიან ძაღლები, არ არის პრობლემა. თუმცა, 2017 წლიდან ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი ძაღლების დასაჭერად ფულს გამოყოფს: 2017 წელს 24 900 ლარი, 2018 წელს 25 423 ლარი. 2019 წელს გამოყოფილი იყო 21 186 ლარი. მუნიციპალური ხელისუფლება შესრულებული სამუშაოთი კმაყოფილი არ იყო. კორონავირუსის გავრცელების წელს მუნიციპალურმა ხელისუფლებამ 16 881 ლარი გამოყო, წელს კი 22 033 ლარი. საბოლოოდ, მთელი ამ ხნის განმავლობაში, 1000 -ზე მეტი ძაღლი სტერილიზაციისთვის დაიჭირეს.
2021 წელს, ახალქალაქის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ცენტრმა 70 ნაკბენი და ადამიანებზე თავდასხმა დააფიქსირა, აქედან 1 ნაკბენი კატის მხრიდან, 1 ღორისა და 1 ვაზნისაგან დაფიქსირდა. ყველა სხვა შემთხვევაში ადამიანებს ძაღლებმა უკბინეს, უმეტეს შემთხვევაში – უსახლკაროებმა.
