85 წლის მაკრუნი ლუდვიკ კარაპეტიანი 60 წელია მარტო ცხოვრობს დანგრეულ ოთახში. ის არსებობის შენარჩუნებას პენსიისა და სახელმწიფო დახმარების წყალობით ახერხებს.
ჩვენს გაცნობისას ბებია მაკრუნი განსაკუთრებული აქცენტით უსვამს ხაზს მის შუა სახელს, თუმცა ის არასდროს უნახავს.
„მამაჩემის სახელიც დაწერეთ…“ – თვალები მაშინვე უსველდება.
ჩვენს გმირთან საუბარი რთულ ატმოსფეროში მიმდინარეობდა, დროდადრო ვჩუმდებოდით და ამ დუმილის დარღვევა და კითხვის დასმა ძალიან რთული იყო, რადგან ბებია მაკრუნი გამუდმებით იხსენებს წარსულს და ტირის.
„მე ორჯაში დავიბადე, 9 ივლისს“, – ამბობს ის.
მამა, ლუდვიკი, ერევანში მსახურობდა, როდესაც ქალიშვილის დაბადების შესახებ შეიტყო და ცოლს უბრძანა, გოგონა მის საწოლში დაეძინა, სანამ ის დაბრუნდებოდა.
მაგრამ ის აღარ დაბრუნებულა, ისინი ომში იყვნენ და ოჯახმა დღემდე არ იცის, გადარჩა თუ გარდაიცვალა.
ოთახში, სადაც ბებია მაკრუ ცხოვრობს, კედელზე ფრთხილად ეკიდა ძველი ნახატები.
„ეს ჩემი მამაა, ეს ჩემი დედის ძმაა… დედაჩემი კორხიდან იყო“, – ამბობს ბებია მაკრუ, დიდხანს უყურებს ნახატებს და იხსენებს წარსულს.
ბებია მაკრუს სამი ძმა ჰყავდა, მაგრამ დღეს არცერთი მათგანი ცოცხალი არ არის.
„მარტო დავრჩი…“ იმეორებს ის და ტირილს იწყებს.
საუბრის გაგრძელებისას ის ამბობს, რომ მისი ცხოვრების საუკეთესო დღეები კოლმეურნეობაში მუშაობის პერიოდი იყო.
„საბჭოთა კავშირის დაშლამდე ვმუშაობდი.“
ბავშვობიდან მუშაობდა დედის დასახმარებლად. დედამისი მრავალი წლის განმავლობაში მარტო ცხოვრობდა და ბებია მაკრუ ყოველთვის თვლიდა, რომ ის დედის ერთადერთი საყრდენი იყო.
ბებია მაკრუ სომხეთში იყო გათხოვილი, მაგრამ შვილები არ ჰყოლია. მოგვიანებით დედამისი ავად გახდა და ყველაფრის მიტოვება და დედის მოსავლელად დაბრუნება მოუწია. დედის გარდაცვალების შემდეგ ის აღარსად წასულა.
„დედაჩემი ამ კუთხეში გარდაიცვალა, მისი გარდაცვალების შემდეგ იმ ნაწილთან ახლოს აღარ ვყოფილვარ.“
დღეს ბებია მაკრუ მარტო ცხოვრობს ძველ, დანგრეულ თიხის სახლში, სადაც ელემენტარული საცხოვრებელი პირობები არ არის. ზამთარში ოთახს შეშის ღუმელით ათბობს.
„შეშა ვიყიდე, მაგრამ ახლა ვერ ვჭრი, მეზობელი მეხმარება დაჭრაში.“
ცოტა ხნის წინ თითი მოიტეხა და ტკივილის გამო ვერ მუშაობს.
ჩვენი გმირი ყოველთვიურად 545 ლარის პენსიითა და 40 ლარის სახელმწიფო შემწეობით ცხოვრობს. 2018 წლიდან ბებია მაკრუნი ახალქალაქის სოციალური მომსახურების სააგენტოდან ყოველთვიურად 40 ლარს იღებს სოციალურ შემწეობას, მისი გამოთვლილი სოციალური ქულების საფუძველზე, რომელიც 57,620 ქულას შეადგენდა. განახლების შემთხვევაში, ყოველთვიური შემწეობის ოდენობა შესაძლოა გაიზარდოს.
ბებია მაკრუნის მეზობელი ჰაიკუშ ჰოვჰანსიანი 43 წელია ყოველდღე სტუმრობს მას და ეხმარება საოჯახო საქმეებში.
„ჩემი ქმარი გაზის ბალონს ქალაქში მიაქვს, ავსებს და უკან მოაქვს. წამლის საყიდლად ეუბნებიან: „რიგში ჩადე… კაცი დაეცა, თითი მოიტეხა, რა ხაზზეა საუბარი…“, – ეკითხება მეზობელი.
ასაკის გამო ბებია მაკრუნს კარგად არ ესმის, ყველაფრის გაკეთება არ შეუძლია. მეზობლის თქმით, მას მხოლოდ 4-5 ქათამი ჰყავს.
როდესაც სოფელ ორჯაში ეკლესია აღდგენილი იყო, მუშებმა, ოდას მდგომარეობის დანახვისას, ოდას იატაკი გაასწორეს, რათა ბებია მაკრუ უცებ არ ჩამოვარდნილიყო და არ დამტვრეულიყო.
ბებია მაკრუ ეკლესიის გვერდით ცხოვრობს. ის ეკლესიას უვლის და ასუფთავებს.
ჩვენი გმირის ნათესავები რუსეთში ცხოვრობენ, შორს, და იშვიათად შეუძლიათ დარეკვა ან დახმარება. მაგრამ ბებია მაკრუს ეს არ აწუხებს: ის შეჩვეულია სიჩუმეს, პატარა ლამპას, პატარა სახლის სითბოს, სადაც ყველა კუთხე დედის მოგონებებით არის სავსე.
და მოხუცებულთა თავშესაფრის შესახებ მოსმენაც კი არ სურს. ჩვენი კითხვით ძალიან განაწყენდა და თქვა: „სანამ ხელები და ფეხები ჯანმრთელი მაქვს, შემიძლია დამოუკიდებლად ვიცხოვრო, მოხუცებულთა თავშესაფარი არ მჭირდება“.
ჰნაზიკ ავეისიან
