ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში კარტოფილის, რეგიონის მთავარი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტის, გაყიდვა სრული დატვირთვით მიმდინარეობს. ახალი წლის მოახლოებასთან ერთად, სოფლის მოსახლეობა მოუთმენლად ელოდება მოსავლის გაყიდვას, რათა ვალები დაფაროს და დღესასწაულებისთვის მოემზადოს. თუმცა, სოფლის მოსახლეობის მოსაზრებები ბაზრის მდგომარეობასთან დაკავშირებით განსხვავებულია: ზოგიერთ სოფელში მყიდველები აქტიურად ყიდულობენ პროდუქტს, ზოგში კი ეს პროცესი მთლიანად შეჩერებულია.
ახალქალაქის მთავარი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტი კარტოფილია. როგორია ბაზრის მდგომარეობა? ამის გასარკვევად, ჩვენ ვესაუბრეთ მსხვილ და მცირე ფერმერებს. აღმოჩნდა, რომ სიტუაცია ბუნდოვანია.
დილისკას სოფელ ვარაზდატ სალვარიანი მიიჩნევს, რომ ამჟამად მათ სოფელში გაყიდვებთან დაკავშირებით პრობლემები არ არის, მყიდველები რეგულარულად ჩამოდიან სოფელში. კარტოფილი იქ 75-დან 90 თეთრამდე იყიდება.
„ჯერჯერობით პრობლემებს ვერ ვხედავ. წელს კარტოფილი რუსეთში არ გადააქვთ, იქ ძალიან იაფია, აზერბაიჯანელები იქიდან სუფრის კარტოფილსაც კი ჩამოაქვთ. ახლა ჩვენი კარტოფილის მთავარი მყიდველები საქართველოს რეგიონები არიან და აზერბაიჯანელები მხოლოდ სათესლე კარტოფილს ყიდულობენ. „ჩვენს სოფელში ნორმალური სიტუაციაა: ფასი ხელმისაწვდომია, თვითღირებულება დაფარულია და მოგებაც არის“, – ამბობს ვარაზდატ სალვარიანი.
სოფელ მურჯახეთიდან ენოქ ბაბაჯანიანი აღნიშნავს, რომ მყიდველები და გამყიდველები ძირითადად ფერმერები არიან, რომლებსაც სასწრაფოდ სჭირდებათ ფული.
კიროვაკანის მაცხოვრებელი ეღიშ აღაჯანიანი ამბობს, რომ მთელი მოსავალი პირდაპირ მინდვრიდან გაყიდა. ის კმაყოფილია როგორც მოსავლით, ასევე ფასით, თუმცა აღნიშნავს, რომ კარტოფილის ფასი თანდათან მცირდება და არ გამორიცხავს მის გაყიდვასთან დაკავშირებულ შესაძლო სირთულეებს, რადგან მყიდველების რაოდენობა მცირდება.
„ფასი დაეცა. ვფიქრობ, ეს იმით არის განპირობებული, რომ ზოგიერთმა კარტოფილი თბილისში წაიღო და იქ იაფად გაყიდა. აზერბაიჯანელები აღარ ყიდულობენ. ჩვენი მყიდველები ახლა საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან არიან. კარტოფილი ქვეყნიდან არ გადის, მხოლოდ ადგილობრივი ბაზარია გახსნილი. აზერბაიჯანი ირანიდან და რუსეთიდან იმპორტს ახორციელებს, სადაც უფრო იაფია. მყიდველების რაოდენობა მცირდება. ახალი წლის შემდეგ ვნახავთ, თუ კარტოფილი მასობრივად შემოვა, გაყიდვა გაგვიჭირდება“, – ამბობს ეღიშ აღაჯანიანი.
სოფელ ხავეთიდან ჰრაჩ მოვსესიანი აღნიშნავს, რომ მყიდველები ორი კვირის განმავლობაში აღარ მოდიან, თუმცა მანამდე მათ ჰყავდათ რეგულარული აზერბაიჯანელი მყიდველი, რომელიც სუფრის კარტოფილს ყიდულობდა.
„ორი კვირაა არანაირი აქტივობა არ ყოფილა. ძირითადი მყიდველები აზერბაიჯანელები და საქართველოს სხვა რეგიონების მაცხოვრებლები იყვნენ. მანამდე, კვირაში ერთხელ, სამი სოფლიდან: ხავეთიდან, დავნიიდან და ერიინჯიდან, კვირაში ერთხელ, კარტოფილის ერთი სატვირთო მანქანა გადიოდა, დაახლოებით 25 ტონა. ახლა ეს პროცესი შეჩერებულია. სოფლის მოსახლეობას ახლა გაყიდვა სურს, სანამ თოვლი მინდვრებსა და გზებს დაფარავს, მაშინ გაგვიჭირდება. ჩვენი სოფელი შორეულია და ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ზამთარში ვინმე ჩვენთან მოვიდეს. გარდა ამისა, ბევრს სესხი აქვს აღებული და ახალი წელი ახლოვდება“, – ამბობს ჰრაჩ მოვსესიანი.
სოფელ ეხტილადან არტავაზდ დარბინიანი აღნიშნავს, რომ მათ სოფელში მყიდველები ცოტა ჩამოდიან, ამიტომ სოფლის მოსახლეობა, რომელსაც სასწრაფოდ სჭირდება ფული, კარტოფილს დიდ ქალაქებში მიაქვს. ის მიიჩნევს, რომ ჯერ ნაადრევია ფიქრი.
„ჩვენი ძირითადი მყიდველები საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან არიან. აზერბაიჯანელები ჩვენთან არ მოსულან. ვფიქრობ, გაყიდვების სეზონი ახლა იწყება და ფიქრი არ არის საჭირო“, – ამბობს არტავაზდ დარბინიანი.
ადგილობრივად კარტოფილის საშუალო ფასი 65-75 თეთრია, ხოლო სხვა ადგილებში ტრანსპორტირებისას 80-85 თეთრია.
სიმონ მანარიანის თქმით, სოფელ ალასტანში სიტუაცია განსხვავებულია; იქ ჯერ მყიდველები არ ყოფილან.
„არავინ მოდის, არავინ ყიდულობს. წელს თითქმის არ გვყავდა მყიდველები. ახლა ძირითადად სოფელ ვარევანიდან ყიდულობენ. მოლოდინის რეჟიმში ვართ. რა თქმა უნდა, გაყიდვის დრო ჯერ კიდევ არის, მით უმეტეს, რომ წლევანდელი მოსავალი გასულ წელთან შედარებით ნაკლებია და ბევრმა შეამცირა ნათესი ფართობები. ახალი წელი ახლოვდება და ყველას სურს კარტოფილის გაყიდვა, რათა დღესასწაულებისთვის მოემზადოს. და ყველას არ შეუძლია თავისი პროდუქციის სხვაგან გატანა გასაყიდად. სხვათა შორის, ისინიც, ვინც სხვაგან გაიტანა თავისი პროდუქცია გასაყიდად, უკმაყოფილო არიან როგორც ფასით, ასევე გაყიდვებით“, – ამბობს სიმონ მანარიანი.
სოფლებს შორის არსებული განსხვავებების მიუხედავად, საერთო სურათი ბუნდოვანი რჩება. ახლომდებარე სოფლებში ფერმერებმა შეძლეს მოსავლის მნიშვნელოვანი ნაწილის გაყიდვა და კმაყოფილები არიან ფასებით, ხოლო უფრო შორეულ სოფლებში ბაზარი პრაქტიკულად გაჩერდა. ზოგიერთი ფერმერი დარწმუნებულია, რომ მოსავლის გასაყიდად ჯერ კიდევ ბევრი დროა, ზოგი კი ჩქარობს მის გაყიდვას, სანამ ამინდის პირობები ამის საშუალებას მისცემს.
მუნიციპალიტეტში კარტოფილის გაყიდვების პერსპექტივები დიდწილად დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად აქტიური მყიდველები იქნებიან საქართველოს რეგიონებიდან, ასევე იმაზე, ახალი წლის შემდეგ შემოიტანენ თუ არა კარტოფილს ეროვნულ ბაზარზე.
