ახალქალაქში ნარჩენების დახარისხების სისტემის დანერგვა ჯერ კიდევ 2023 წელს იყო დაგეგმილი, თუმცა ამ მიმართულებით პრაქტიკული ნაბიჯები ჯერ კიდევ არ გადადგმულა.
Jnews-მა სცადა გაერკვია, რამ გამოიწვია სამუშაოების შეფერხება და შევა თუ არა პროგრამა, რომლის განხორციელებაც 2027 წლისთვის არის დაგეგმილი, პრაქტიკულ ფაზაში.
ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის გარემოს დაცვის დეპარტამენტის უფროსის, რამაზ ხუციშვილის თქმით, პროგრამა მასშტაბურია, რადგან ნარჩენების გადამუშავება ერთობლივად განხორციელდება ახალქალაქის, ახალციხის, ასპინძის, ადიგენის და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტებისთვის. ეს მოითხოვს როგორც დიდ ფინანსურ ხარჯებს, ასევე ხანგრძლივ მოსამზადებელ სამუშაოებს.
„ამჟამად საკითხი სახელმწიფო დონეზე განიხილება ნარჩენების შეგროვების ძირითადი ადგილის დასადგენად. თავდაპირველად, მისი გადატანა იგეგმებოდა, მაგრამ ახლა უფრო სავარაუდოა, რომ ნარჩენების ძირითადი შეგროვება და დახარისხება ახალციხეში განხორციელდება, მეზობელი რეგიონებიდან ნარჩენების ერთობლივი შეგროვებით.“
ახალციხის მუნიციპალიტეტის ნარჩენების დახარისხების გეგმა შემუშავდა საქართველოს ნარჩენების დახარისხების კოდექსის, ნარჩენების მართვის ეროვნული სტრატეგიის 2016-2030 წლებისა და ეროვნული ოპერატიული გეგმის 2016-2020 წლების შესაბამისად და მოიცავს 2023-2027 წლებს.
„ნარჩენების დახარისხების დაწყებამდე აუცილებელია სამუშაოების ჩატარება რამდენიმე მიმართულებით. ამ პროცესების რეგულირების შემდეგ შესაძლებელი იქნება სტაბილური და სისტემატური დახარისხების დაწყება. სანამ ტექნოლოგიისა და სივრცის საკითხები არ გაირკვევა, სამუშაოები არ დაიწყება. თუმცა, რადგან პრობლემა საფუძვლიან გადაწყვეტას მიიღებს, სამუშაოები მასშტაბურად ორგანიზდება და სწორედ ამიტომ პროცესი ჯერ არ დაწყებულა. ყველა სირთულის მიუხედავად, სამუშაოები შესრულდება“, – აღნიშნა ხუციშვილმა.
ნაგვის გატანის სფეროში დაგეგმილი და დასრულებული სამუშაოები
მისი თქმით, დახარისხება ევროპული სტანდარტების შესაბამისად განხორციელდება.
„ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე 500-ზე მეტი ნაგვის ურნაა. წელს დამონტაჟდა 5 ახალი კონტეინერი, თითოეული 5 ტონა ტევადობით. ისინი ძირითადად იმ სოფლებში დამონტაჟდა, სადაც ადრე ნაგვის ურნები არ იყო. ნაგვის ურნების ამდენი ხნის განმავლობაში არარსებობის მიზეზი ის არის, რომ ასფალტის გზები არ იყო, მაგრამ გზების გაყვანის შემდეგ შესაძლებელი გახდა ნაგვის ურნების დამონტაჟება“, – თქვა ხუციშვილმა.
ქალაქში ნაგვის შეგროვებას ორგანიზებას უწევს ახალქალაქის სერვის ცენტრი. ქალაქის ცენტრალურ ქუჩებზე დამონტაჟებული ნაგვის ურნები ყოველდღიურად იცლება. ნაგვის შეგროვების სერვისი ქალაქის მოსახლეობის 100 პროცენტს მოიცავს. სოფლად ნაგვის შეგროვება კვირაში სამჯერ ხორციელდება.
ინ და როგორ მოაგვარებს ახალქალაქში ნაგვის პრობლემას
მთელი რეგიონიდან შეგროვებული ნაგავი ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის ნაგავსაყრელზე გადააქვთ, რომლის საერთო ფართობი დაახლოებით 2000 კვადრატული მეტრია. ტერიტორიის მნიშვნელოვანი ნაწილი უკვე დაკავებულია დაგროვილი ნარჩენებით.
ხუციშვილმა ასევე დაარწმუნა, რომ პროგრამით დაგეგმილი სამუშაოები 2027 წლისთვის განხორციელდება.
აღსანიშნავია, რომ ნარჩენების მართვა საქართველოსთვის სერიოზულ გამოწვევას წარმოადგენს. ჩვენი ქვეყანა ყოველწლიურად დაახლოებით 900 000-დან 1.1 მილიონ ტონამდე ნარჩენს გამოიმუშავებს. რესურსების მოხმარებული დონით საქართველო ევროკავშირის ქვეყნებს უახლოვდება. თუმცა, საქართველოში გადამუშავების მაჩვენებელი მხოლოდ 1.48%-ია, მაშინ როცა ევროკავშირის საშუალო მაჩვენებელი 11.5%-ია. ეს ნიშნავს, რომ ევროკავშირში წარმოქმნილი ნარჩენების 11%-ზე მეტი გადამუშავდება, მაშინ როცა საქართველოში 1.5%-ზე ნაკლები.
ამ სიტუაციის ძირითადი მიზეზებია: ნარჩენების მართვის არასაკმარისი ინფრასტრუქტურა, საზოგადოების არასაკმარისი ცნობიერება და ნარჩენების გადამუშავებაში ინვესტიციების ნაკლებობა. [წყარო: Circularity Gap Report 2023]
საქართველოს კონსტიტუციის 37-ე მუხლის თანახმად, „ყველა მოქალაქეს აქვს უფლება ცხოვრობდეს ჯანმრთელობისთვის უვნებელ გარემოში და სარგებლობდეს ბუნებრივი და კულტურული გარემოთი. ყველა ვალდებულია სიფრთხილით მოვეპყროთ ბუნებრივ და კულტურულ გარემოს“.
ავტორი- ჰნაზიკ ავეტისიან
