ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფლებში ხოსპიო, მარტუნი და ხორენია, მსხვილფეხა რქოსან პირუტყვში დაფიქსირდა ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების სიმპტომებით გამოწვეული დაავადება. სურსათის ეროვნული სააგენტოს რეგიონული ოფისის თანამშრომლებმა ავადმყოფი ცხოველებიდან აღებული პათოლოგიური მასალის ნიმუშები დიაგნოსტიკისთვის ლაბორატორიაში გააგზავნეს. მიიღება ზომები მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის დეზინფექციისა და მკურნალობისთვის. ცხოველების სიკვდილიანობის შემთხვევები არ დაფიქსირებულა.
ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების დამახასიათებელი სიმპტომები ამ სოფლებში დაახლოებით ათი დღის წინ დაფიქსირდა.
ეროვნული სურსათის სააგენტოს სამცხე-ჯავახეთის რეგიონული დეპარტამენტის უფროსი ინსპექტორის, მხითარ პარონიანის თქმით, დიაგნოზი ჯერ დადასტურებული არ არის.
„სანამ ლაბორატორიული ტესტების შედეგებს არ მივიღებთ, დანამდვილებით ვერ ვიტყვით, რომ ეს ფეხისა და პირის ღრუს დაავადებაა. შესაძლებელია, რომ ეს ვეზიკულური სტომატიტი იყოს. თუმცა, სიმპტომები ემთხვევა და ჩვენ უკვე დავიწყეთ პრევენციული ზომები – დეზინფექცია და ანტიბიოტიკებით მკურნალობა. ჩვენი დაკვირვებით, მკურნალობა გვეხმარება“, – აღნიშნა პარონიანმა.
მან დაამატა, რომ თავდაპირველად სოფლის მოსახლეობა ცდილობდა დაავადების ფაქტის დამალვას, თუმცა ვეტერინარულმა სამსახურმა ამის შესახებ მაინც შეიტყო და შესაბამისი ზომები მიიღო.
22 ივლისს აიღეს პათოლოგიური მასალის ნიმუშები და გაიგზავნა თბილისში, საიდანაც, შედეგად, ისინი ანალიზისთვის დიდ ბრიტანეთში გაიგზავნა. შედეგები ჯერ არ მოსულა.
წინასწარი მონაცემებით, დაავადება დაახლოებით 150 სულ პირუტყვში დაფიქსირდა. მუნიციპალიტეტში ცხოველების რაოდენობის შემცირება არ დაფიქსირებულა. სხვა სოფლებში დაავადების შემთხვევები არ დაფიქსირებულა.
პარონიანის თქმით, წელს მუნიციპალიტეტმა ჩაატარა დაგეგმილი ვაქცინაცია ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების წინააღმდეგ, თუმცა ის არ მოიცავდა ვირუსის ყველა შესაძლო ვარიანტს.
„ფეხისა და პირის ღრუს დაავადებას შვიდი სეროტიპი აქვს, რომელთაგან თითოეული 65-მდე ქვეტიპს მოიცავს. ჩვენ ოთხი სეროტიპის წინააღმდეგ ვაქცინაცია ჩავატარეთ, მაგრამ ჯერ არ არის ცნობილი, რომელმა ტიპმა გამოიწვია დაავადება. ამას ლაბორატორიული ანალიზი აჩვენებს“, – განმარტა ვეტერინარმა.
ფეხისა და პირის ღრუს დაავადება შინაური და გარეული ორჩლიქოსანი ცხოველების ვირუსული, მწვავე დაავადებაა, რომელიც ხასიათდება ცხელებით და პირის ღრუს ლორწოვან გარსზე, თითებს შორის სივრცეებსა და კანზე აფთების (ბუშტუკების) წარმოქმნით. ყველაზე ხშირად ავადდებიან მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვი და ღორები, ნაკლებად მგრძნობიარენი არიან ცხვრები, თხები და გარეული ორჩლიქოსანი ცხოველები. ადამიანებსაც შეუძლიათ ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების განვითარება.
დაავადების წყაროა ავადმყოფი ცხოველები, მათ შორის დაავადების ინკუბაციურ (ლატენტურ) პერიოდში მყოფი ცხოველები, რომლებიც ჩვეულებრივ 1-დან 7 დღემდე, ზოგჯერ კი 21 დღემდე გრძელდება. პათოგენი გამოირჩევა გარე გარემოში გამძლეობით. ის სიცოცხლისუნარიანია ავადმყოფი ცხოველის მიერ დაბინძურებულ ობიექტებზე 150 დღემდე, ჩამდინარე წყლებში – 100 დღემდე, ნაკელში – 170 დღემდე, სისხლში – 40 დღემდე, მატყლზე – 30 დღემდე, ძეხვეულში – 90 დღემდე. პასტერიზებულ რძეში ის 5 საათის შემდეგ კვდება, ხოლო ადუღებისას – 5 წუთის შემდეგ, ასევე დიდხანს არ ცოცხლობს ფერმენტირებულ რძის პროდუქტებში.
უსაფრთხოების მიზნით, აუცილებელია რძის ადუღება ან პასტერიზაცია. ადუღების ან პასტერიზაციის დროს ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების ვირუსი იღუპება.
პათოგენი ადამიანის ორგანიზმში შემდეგი გზებით შეიძლება მოხვდეს:
1. კონტაქტი – როდესაც ის დაზიანებულ კანზე ან ლორწოვან გარსებზე მოხვდება ცხოველთა მოვლის საშუალებების, ნაკელის, ნაკელის გროვის და ა.შ. მეშვეობით.
2. საკვები – როდესაც საკვებში გამოიყენება ავადმყოფი ცხოველის რძე ან ხორცის პროდუქტები.
3. წყალი – თუ წყალში პათოგენია.
4. ჰაერწვეთოვანი – როდესაც შეისუნთქება მატყლის, ნაკელის, ნერწყვის ან ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების ვირუსის შემცველი საკვების ნაწილაკები. ადამიანებს აქვთ საკმარისი იმუნიტეტი ინფექციის მიმართ, მაგრამ იმუნური დაცვის შემცირებით ან პათოგენის დიდი რაოდენობით, ფეხისა და პირის ღრუს დაავადების დადგომის ალბათობა მნიშვნელოვნად იზრდება.
ფეხისა და პირის ღრუს დაავადება არ გადადის ადამიანიდან ადამიანზე.
