საქართველოში 31 მაისიდან ძალაში შევიდა კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, რომელიც საზოგადოებაში ცნობილია როგორც „ქართული FARA“. კანონმა გამოიწვია ფართო დისკუსიები და შეშფოთება, განსაკუთრებით დამოუკიდებელი საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისა და მედიის წრეებში. ბევრი მას სამოქალაქო საზოგადოებისა და თავისუფალი პრესის წინააღმდეგ მიმართულ შემზღუდველ ნაბიჯად მიიჩნევს.
ამერიკული ანალოგისგან – FARA-ს (Foreign Agents Registration Act) კანონმდებლობისგან განსხვავებით, რომლის მიზანია უცხოელი ლობისტების საქმიანობის კონტროლი, ქართული ვერსია მიმართულია იმ პირებისა და ორგანიზაციების მიმართ, რომელთა საქმიანობა რაიმე ფორმით დაკავშირებულია უცხოურ დაფინანსებასთან ან გავლენასთან. კანონი ავალდებულებს რეგისტრაციას, დოკუმენტების გამოქვეყნებას და წლიური ფინანსური ანგარიშგების წარდგენას.
კანონმდებლობის თანახმად, ის ვრცელდება ნებისმიერ პირზე, რომელიც მოქმედებს როგორც უცხოური „პრინციპალის“ (ანუ სახელმწიფოს, ორგანიზაციის ან პირის) წარმომადგენელი, მრჩეველი ან თანამშრომელი, მონაწილეობს პოლიტიკურ პროცესებში ან გამოდის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სფეროში უცხოური ინტერესებიდან გამომდინარე. კანონის დარღვევის შემთხვევაში გათვალისწინებულია თავისუფლების აღკვეთა ხუთ წლამდე ვადით ან ჯარიმა, ხოლო იურიდიული პირებისთვის – მსხვილი ფინანსური ჯარიმები.
კანონის აღსრულებას ახორციელებს ახალშექმნილი ანტიკორუფციული ბიურო. ეს კიდევ ერთი გარემოებაა, რამაც დამოუკიდებელ ორგანიზაციებში შეშფოთება გამოიწვია კონტროლის გამჭვირვალობასთან და შესაძლო პოლიტიკურ მანიპულაციებთან დაკავშირებით.
ამ კონტექსტში, საგარეო საქმეთა სამინისტრომ ოფიციალურად აცნობა საქართველოში აკრედიტებულ საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და დიპლომატიურ მისიებს, რომ კანონი მათზე არ ვრცელდება. შესაბამისი წერილის მიღების შესახებ „რადიო თავისუფლებას“ სამმა დამოუკიდებელმა წყარომ აცნობა საელჩოებიდან და საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან. აღნიშნული ფაქტი სამინისტრომაც დაადასტურა.
„შემდეგი პირები გათავისუფლებულნი არიან როგორც FARA-ს ფარგლებში რეგისტრაციის მოთხოვნილებისგან, ისე ანტიკორუფციული ბიუროს მიერ დადგენილი გათავისუფლების ფორმების წარდგენის ვალდებულებისგან“, – ნათქვამი იყო სამინისტროს მიერ გაგზავნილ წერილში.
ამ განმარტებების მიუხედავად, კანონის გავლენის დონე კვლავ გაურკვეველი რჩება და საკანონმდებლო სიახლის კრიტიკოსები აგრძელებენ იმის მტკიცებას, რომ კანონმა შესაძლოა უარყოფითი გავლენა მოახდინოს ქვეყანაში დემოკრატიულ განვითარებაზე, შეზღუდოს გამოხატვის თავისუფლება და მოქალაქეთა მონაწილეობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში.
