საქართველო მრავალი წელია მინიმალური ხელფასის გაზრდას ითხოვს,თუმცა უშედეგოდ.ქვეყანაში დღემდე მოქმედებს საქართველოს პრეზიდენტის 1999 წლის ბრძანება, რომლის მიხედვითაც მინიმალური ხელფასი 20 ლარს შეადგენს.
სხვადასხვა დროს, საქართველოს პარლამენტში მინიმალური ხელფასის გაზრდის შესახებ მრავალი წინადადება წარედგინა, თუმცა ამ საკითხის განხილვა ბოლომდე არ მისულა.
მაგალითად, უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვის საერთაშორისო ცენტრმა პარლამენტს მსგავსი საკანონმდებლო წინადადება ცოტა ხნის წინ წარუდგინა. მანამდე არსებობდა პროფკავშირების კოალიცია, რომლის პროექტიც კი არ განიხილებოდა. კიდევ უფრო ადრე, 2019 წელს მინიმალური ხელფასის გაზრდის ინიციატივა საკანონმდებლო ორგანოში, იმ დროს დამოუკიდებელმა პარლამენტის წევრმა-ბექა ნაცვლიშვილმ წამოაყენა.
როგორც სამართლიანი ეკონომიკის ინსტიტუტის დამფუძნებელი ამბობს- „ბიზნესი თავს არიდებს ნებისმიერ რეგულაციას, რადგან ეს მათთვის დამატებითი ხარჯია. მთავრობა კი მას იდეოლოგიური მიზეზების გამო არ უჭერს მხარს“.
ბექა ნაცვლიშვილის თქმით, პოლიტიკოსები ამ საკითხს დამსაქმებელსა და დასაქმებულს შორის ურთიერთობად მიიჩნევენ, რომელშიც ისინი არ უნდა ჩაერიონ, რადგან ეს ეკონომიკას ზიანს მიაყენებს. თუმცა, როგორც სამართლიანი ეკონომიკის ინსტიტუტის დამფუძნებელი ამტკიცებს, ეს არასწორი მიდგომაა.
რატომ არ იზრდება მინიმალური ხელფასი საქართველოში?
„მინიმალური ხელფასის განსაზღვრის მოდელები განსხვავებულია და განისაზღვრება ქვეყნის სპეციფიკის მიხედვით. მას თავად ქვეყნები ირჩევენ. მაგალითად, მინიმალური ხელფასი განისაზღვრება ინდუსტრიულ და ცენტრალურ დონეზე. თუმცა, ეს ყველაფერი მოითხოვს ინდუსტრიის სიძლიერეს, გამაერთიანებელ ორგანიზაციას (თუ არსებობს), ასევე პროფკავშირს.“
სამწუხაროდ, ჩვენი პროფკავშირები სუსტია როგორც ინდუსტრიულ, ასევე ცენტრალურ დონეზე. ისინი უნდა დაიწყონ მოლაპარაკებები (პროტესტების ფონზე ან სამმხრივი კომისიის ფორმატში) და ინდუსტრიები მინიმალურ ხელფასზე უნდა შეთანხმდნენ. შემდეგ, ამის საფუძველზე, იქმნება სხვადასხვა მექანიზმი. თუმცა, მინიმალური ხელფასი ყოველთვის განახლებადი უნდა იყოს, ეკონომიკური ზრდისა და ინფლაციის გათვალისწინებით.
თუმცა, თუ ეს საკითხი ინდუსტრიის დონეზე გადაწყდებოდა, მაშინ არც ბიზნესი და არც მთავრობა მას თავად არ დააყენებდა. ბიზნესი თავს არიდებს ნებისმიერ რეგულირებას, რადგან ეს ძვირია. მთავრობა ამას იდეოლოგიური მიზეზების გამო არ უჭერს მხარს. ამ საკითხში პირადი გამოცდილება მაქვს და ამიტომ ვამბობ ამას. მე ვარ მინიმალური ხელფასისა და საარსებო მინიმუმის განსაზღვრის შესახებ კანონპროექტის ავტორი. არსებობს რამდენიმე მნიშვნელოვანი მიმართულება, მაგრამ მე მჯერა, რომ ეს ვარიანტი ყველაზე გააზრებული იყო, რადგან ეს კანონპროექტი მეცნიერულად იყო გათვლილი და შემუშავდა სხვადასხვა უცხოელ ექსპერტთან (რომლებსაც ამაში გამოცდილება აქვთ) შეთანხმებით.
ერთი რამ ცხადია- მთავრობა ამ საკითხს დამსაქმებელ-დასაქმებულის ურთიერთობის საკითხად მიიჩნევს, რომელშიც ის არ ჩაერევა. თუ დამსაქმებელი თანახმაა დაბალი ხელფასი (ხელფასი, რომელიც არაფრისთვის არ არის საკმარისი) გადაუხადოს პირს, რომელსაც სხვა შემოსავალი არ აქვს და თქვენც ეთანხმებით ამას, მაშინ ეს არასწორია. სამწუხაროდ, სწორედ ამ ლოგიკას მისდევს მთავრობა. დიდი ხნის განმავლობაში ისინი თვლიდნენ, რომ ეს საკითხი თავად დამსაქმებელსა და დასაქმებულს უნდა გადაეწყვიტათ, რადგან წინააღმდეგ შემთხვევაში ეს ბაზარზე ჩარევას გამოიწვევდა, რაც ეკონომიკას ზიანს მიაყენებდა და ა.შ. „მაგრამ ეს არასწორია, რადგან თუ მსყიდველობითი უნარი მაღალია, ეს სულ მცირე, ადგილობრივ ეკონომიკას დაეხმარება“, – ამბობს ბექა ნაცვლიშვილი.
