საქართველოში, საპარლამენტო არჩევნებამდე და მის შემდეგ, მუდმივად არის პროგნოზები, რომ უცხოური ვალუტა მკვეთრად გაძვირდება. რამდენად გამართლებულია ეს პროგნოზები, რა სიტუაციაა ეროვნული ვალუტის ირგვლივ, ამასა და სხვა მრავალზე JNEWS-ს რონდელის ფონდის პროფესორსა და ეკონომიკურ საკითხებში ექსპერტი ვლადიმერ პაპავა ესაუბრა.
– როგორ ფასდება ახლა ლარის კურსი დოლართან მიმართებაში, ხან საგრძნობლად ეცემა, ხან მატულობს, როგორია ტენდენცია?
ამჟამად ლარის კურსი სტაბილიზდება, იქიდან გამომდინარე, რომ იყო პოლიტიკური დაპირისპირებები და საარჩევნო კამპანიები, ამან იმოქმედა ლარის კურსზე, დაიწყო ვარდნა და ვალუტის კურსის სტაბილიზაციის მიზნით საქართველოს ეროვნულ ბანკს რეზერვების ნაწილის გამოყენება მოუწია, რაც მათ მოახერხეს.
– რატომ იმოქმედა საპარლამენტო არჩევნებმა ლარის გაცვლით კურსზე?
ნებისმიერ შემთხვევაში, როდესაც არის პოლიტიკური დაპირისპირება, პოლარიზაცია ქართულ საზოგადოებაში ძალიან მაღალია, პარტიებს შორის პოლარიზაცია ძალიან მაღალია. ადამიანებს სურთ არსებული რისკების განეიტრალება, ამ რისკების შესამცირებლად ურჩევნიათ ლარის გაცვლა უცხოურ ვალუტაში, კერძოდ აშშ დოლარში, რათა უზრუნველყონ თავიანთი მომავალი და ამ დროს, როდესაც ისინი მეტ უცხოურ ვალუტას ყიდულობენ, ხელს უწყობენ ეროვნული ვალუტის კიდევ უფრო დიდ გაუფასურებას. ეს ხდება მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანაში, მით უმეტეს, თუ ამ ქვეყნებში პოლიტიკური კულტურა შედარებით დაბალია და როდესაც არ არის მონეტარული პოლიტიკის მართვის გამოცდილება. ის, რაც ახლა ხდება საქართველოში, რამდენიმე წლის წინ, პოლიტიკური დაძაბულობის გამო, ჩვენს მეზობელ ქვეყანაში, თურქეთში, მოხდა, მსგავსი რამ ძალიან ხშირად ხდება ყველა ქვეყანაში და ეს გასაკვირი არ არის. ახლა მთავარია სავალუტო ბაზარზე ვითარება დასტაბილურდეს, ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ გაგრძელდება პოლიტიკური დაძაბულობა საქართველოში.
– რა არის ეროვნული ვალუტის ეკონომიკური წინაპირობები?
არაფერი უარყოფითი არ ხდება თავად ეკონომიკაში, რაც გავლენას მოახდენს გაცვლით კურსზე. ქართული ვალუტის გაუფასურების წმინდა ეკონომიკური მიზეზები არ არსებობს.
–არსებობს მოსაზრება, რომ საქართველოში დოლარი მკვეთრად გაძვირდება, ვინაიდან „საგარეო გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის მიღებასთან დაკავშირებით საქართველოში უცხოური ვალუტის შემოდინება შემცირდება, ამაზე რას იტყვით?
ამას არ ვეთანხმები, რადგან იზრდება ტურიზმი, იზრდება ტურისტების ნაკადი, ეს ნიშნავს ქვეყანაში უცხოური ვალუტის შემოდინებას, ამიტომ ის ფული, რომელიც საქართველომ ოფიციალური არხებიდან მიიღო, საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტებიდან, აშშ-დან თუ ევროკავშირიდან, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო საქართველოსთვის, მაგრამ მათ არ აქვთ კრიტიკული მასა, რომ საქართველოზე ძლიერი ნეგატიური ზემოქმედება მოახდინონ. ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები, რომელიც სათანადო დონეზეა საქართველოში.
–ლარის კურსზე რუბლთან მიმართებაში გავლენას ახდენს თუ არა საქართველოში შემოსული შემოსავალი რუსეთში მომუშავე შრომითი მიგრანტებისგან?
რა თქმა უნდა, ეს ძალიან სერიოზული პრობლემაა. რუბლის კურსი პრობლემაა მოსკოვისთვის, რუსეთის ცენტრალური ბანკისთვის, რა თქმა უნდა, რუსული რუბლი იმ ეკონომიკური სანქციების ზეწოლის ქვეშ იმყოფება, რომელიც დასავლეთმა რუსეთის წინააღმდეგ რუსეთის შეჭრის გამო უკრაინაში დაამყარა. რაც შეეხება რუსეთში ემიგრაციაში მყოფ ჩვენს თანამოქალაქეებს, ისინი იქ იღებენ ხელფასს და თანხის ნაწილს საქართველოში ახლობლებს ურიცხავენ, რა თქმა უნდა, ეს მათთვისაც არ არის კარგი, რადგან რუსული რუბლი უფასურდება.
